Πώς θα κινηθεί το πετρέλαιο μετά την απόφαση Τραμπ

Σε νέο υψηλό τετραετίας βρέθηκαν την Τετάρτη οι τιμές του πετρελαίου, με το Brent να κινείται στην περιοχή των 77 δολαρίων ανά βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 70,67 δολάρια ανά βαρέλι, μετά την απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προαναγγέλλοντας παράλληλα την επαναφορά των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος της Τεχεράνης μετά το καλοκαίρι.

Να σημειωθεί πως από το χαμηλό 13 ετών, στα 27,10 δολάρια ανά βαρέλι στις 20 Ιανουαρίου του 2016, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε κατά 103% σε σχέση με τη μέση τιμή του 2017 (55 δολ./βαρέλι) και 184% σε σχέση με το υψηλό των 77 δολ./βαρέλι που σημείωσε το Brent. Ορισμένοι αναλυτές «βλέπουν» την τιμή στα 90 δολ./βαρέλι, αν και αρκετοί δεν αναμένουν άνοδο πέραν των 5 δολ./βαρέλι θεωρώντας πως η αγορά έχει ήδη σχεδόν προεξοφλήσει την κίνηση των ΗΠΑ.

Η εξέλιξη αυτή πάντως αναμένεται να μειώσει τις εξαγωγές του OPEC σε μια ήδη σφιχτή αγορά. «Υπάρχουν ανησυχίες πως οι εξαγωγές πετρελαίου από το Ιράν θα σημειώσουν πτώση κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα από τα τωρινά επίπεδα» ανέφεραν αναλυτές της. Το Ιράν είναι η τρίτη μεγαλύτερη χώρα εξαγωγής πετρελαίου του OPEC, μετά τη Σαουδική Αραβία και το Ιράκ. Οι εξαγωγές του αναμένεται να υποχωρήσουν και στην Ασία και στην Ευρώπη αργότερα εφέτος και το 2019, καθώς κάποια κράτη θα αναζητήσουν εναλλακτικές για να μη αποκτήσουν προβλήματα με την Ουάσιγκτον.

Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, ορισμένοι στην αγορά εκφράζουν τον προβληματισμό τους για το ενδεχόμενο να περιοριστεί πλέον σημαντικά η δυναμική που έχει αναπτυχθεί στις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας – Ιράν. Τα ΕΛΠΕ εισάγουν π.χ. μεγάλες ποσότητες «μαύρου χρυσού» από το Ιράν στο πλαίσιο των συμφωνιών που έχουν συνάψει την τελευταία διετία, ενώ και οι έλληνες εφοπλιστές φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στη διακίνηση του ιρανικού πετρελαίου.

Η κίνηση των ΗΠΑ αποτελεί μια σημαντική αντιστροφή της αμερικανικής πολιτικής στο Ιράν και εγείρει πολλά ερωτήματα για μια κατάσταση που θα απαιτήσει στενή παρακολούθηση τους επόμενους μήνες, αποφάνθηκε το Stratfor. Τόσο οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουάσιγκτον όσο και η Τεχεράνη δεσμεύτηκαν να τηρήσουν πάντως τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν, παρά την απόφαση του αμερικανού προέδρου να αποσύρει τις ΗΠΑ από αυτή και να επαναφέρει τις κυρώσεις.

Σύμφωνα με τη UBS, η απόφαση είναι πιθανό να περιορίσει την παγκόσμια προσφορά «μαύρου χρυσού» καθώς η παραγωγή του Ιράν κυμαίνεται γύρω στα 3,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ οι εξαγωγές μεταξύ 2 και 2,5 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα.

Οπως εκτιμά η ελβετική τράπεζα, η κίνηση του Τραμπ θα ωθήσει το Brent ψηλότερα και θα οδηγήσει σε αύξηση την μεταβλητότητας στην αγορά πετρελαίου. Από την πλευρά της ζήτησης, η Κίνα θα μπορούσε να αυξήσει τις αγορές του ιρανικού πετρελαίου πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές, ενώ το ίδιο θα μπορούσαν να επιδιώξουν χώρες μεγάλη; εισαγωγής «μαύρου χρυσού», όπως η Ινδία και η Τουρκία. Η UBS υπολογίζει πως η προσφορά ιρανικού πετρελαίου θα μειωθεί κατά 200.000-500.000 βαρέλια ημερησίως του επόμενους έξι μήνες, που αποτελούν ένα ελάχιστο κομμάτι της παγκόσμιας αγοράς που φθάνει τα 98 εκατ. βαρέλια την ημέρα.

Από την πλευρά της προσφοράς, ο OPEC θα μπορούσε στις 22 Ιουνίου να αυξήσει μερικώς την παραγωγή, καθώς μόνο η Σαουδική Αραβία έχει περίπου 2,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα.

Για την επόμενη ημέρα πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο σκληρή θα είναι η τακτική του προέδρου των ΗΠΑ αναφορικά με την πιθανότητα να επαναδιαπραγματευτεί τη συμφωνία με το Ιράν σε μια περίοδο που οι αγορές έχουν λόγους να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες.

Σύμφωνα με τη UBS, οι κεντρικές τράπεζες θα εξετάσουν πλέον αρχικά τις επιπτώσεις των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου στον πληθωρισμό, σε μια στιγμή που οι αγορές είναι ευάλωτες σε ένα ενδεχόμενο επιτάχυνσης του ρυθμού αύξησης των επιτοκίων από τη Federal Reserve. Ενα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση του ρίσκου για τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων υψηλού κινδύνου, αν και η ελβετική τράπεζα δεν αλλάζει τις προβλέψεις για ήπια άνοδο των αμερικανικών επιτοκίων από τη Fed όχι παραπάνω από 0,25 μονάδες βάσης ανά τρίμηνο.