Δεν έφθανε ο οικονομικός εθνικισμός του Ντόναλντ Τραμπ, ένας έωλος προστατευτισμός των αμερικανικών επιχειρήσεων και του εμπορίου που όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι πρώτα απ’ όλους θα πλήξει το εμπόριο και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι και η οικονομία της ευρωζώνης δεν έχει περάσει το σημείο δίχως επιστροφή στην κρίση. Τα νέα ανησυχητικά μαντάτα, μάλιστα, έρχονται από τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη ευρωπαϊκή οικονομία, τη γερμανική, αλλάζοντας τα δεδομένα που λαμβάνει υπόψη της η Ευρωτράπεζα στη χάραξη της νομισματικής της πολιτικής.
Τα πρώτα σύννεφα στον ουρανό της ευρωοικονομίας φάνηκαν με την έλευση του 2018. Τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν τη Δευτέρα και δείχνουν μια αναπάντεχη πτώση των βιομηχανικών παραγγελιών στη Γερμανία, για τρίτο συνεχόμενο μήνα τον Μάρτιο, προοιωνίζονται φρενάρισμα της αναπτυξιακής διαδικασίας. Οχι μόνο στη Γερμανία, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη, μιας και πρόκειται για τον μεγαλύτερο (και παραμελημένο, αν σκεφτεί κανείς την τεράστια μεταφορά κεφαλαίων από τον Νότο προς τον Βορρά) εμπορικό εταίρο της χώρας. Διότι η Ευρώπη απορροφά (ακόμα…) το 60% των γερμανικών εξαγωγών.
Συνδυασμένη με άλλα οικονομικά στοιχεία, που καταγράφουν πτώση της επενδυτικής εμπιστοσύνης για τέταρτο συνεχόμενο μήνα σε χώρες της ευρωζώνης, και επίσης την καταναλωτική απροθυμία πολλών Ευρωπαίων, η πτώση των παραγγελιών για γερμανικά βιομηχανικά προϊόντα ισοδυναμεί με καμπανάκι συναγερμού.
Ηδη ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι απέδωσε τις ανησυχητικές εξελίξεις στον κλιμακούμενο εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ με την Κίνα (ως γνωστόν, ο Λευκός Οίκος έχει εξαιρέσει την Ευρώπη, προσωρινά ή όχι θα φανεί, από τις αυξήσεις των δασμών στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου). Διότι οι ΗΠΑ και η Κίνα είναι οι δύο μεγαλύτεροι εμπορικοί εταίροι της ευρωζώνης στο σύνολό της και ένας εκτεταμένος σινοαμερικανικός εμπορικός πόλεμος θα έπληττε το αίσθημα εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων και θα περιόριζε την κατανάλωση και τις επενδύσεις στο μπλοκ των 19 χωρών που μοιράζονται το ευρώ.
Τι έδειξαν τα στοιχεία
Οι βιομηχανικές παραγγελίες του Μαρτίου υποχώρησαν κατά 0,9% συγκριτικά με τον αμέσως προηγούμενο μήνα, ενώ οι ειδικοί είχαν προβλέψει ότι θα αυξάνονταν κατά 0,5%. Είναι η πρώτη φορά από το 2015 που οι παραγγελίες καταγράφουν πτώση επί τρεις συνεχόμενους μήνες στη Γερμανία. Οσο για τις εξαγωγές, μειώθηκαν κατά 2,6% τον Μάρτιο.
Το πιο ανησυχητικό, ίσως, γεγονός αναφορικά με τα γερμανικά οικονομικά μαντάτα είναι ότι η γερμανική Κεντρική Τράπεζα, η περίφημη Bundesbank, και ο φιλόδοξος πρόεδρός της, Γενς Βάιντμαν, που προαλείφεται μάλιστα και για διάδοχος του Ντράγκι, εξέφρασαν την άποψη ότι όλα πάνε καλά και δεν συντρέχει ουδείς λόγος ανησυχίας.
Τα αρνητικά οικονομικά στοιχεία οφείλονται, είπαν, σε συγκυριακούς παράγοντες, όπως είναι οι απεργίες των γερμανικών συνδικάτων (εξασφάλισαν, ως γνωστόν, εντυπωσιακές αυξήσεις) και η επιδημία γρίπης που έπληξε τη χώρα.
Οι αρνητικές οικονομικές εξελίξεις που αφορούν το σύνολο της ευρωζώνης αφορούν την πτώση του δείκτη επενδυτικής εμπιστοσύνης της Sentix στο 19,2 τον Μάρτιο από 19,6 που ήταν τον Φεβρουάριο (είναι το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 μηνών). Αφορούν επίσης την πτώση στο 48,6 του δείκτη λιανικών πωλήσεων IHS της Markit, που υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 17 μηνών.
Τον δείκτη αυτόν διαμορφώνει η πρόθεση των ευρωπαϊκών εταιρειών λιανικής να αυξήσουν ή να μειώσουν τις αγορές και τα αποθέματά τους το επόμενο χρονικό διάστημα, ώστε να ανταποκριθούν στη ζήτηση. Κάθε ένδειξη του δείκτη πάνω από το 50 υποδηλώνει ανάπτυξη του κλάδου των λιανικών πωλήσεων και κάθε ένδειξη κάτω από το 50 υποδηλώνει συρρίκνωση.
«Οι αβεβαιότητες που δημιουργεί στην αγορά η επιβολή εμπορικών κυρώσεων από τις ΗΠΑ και ο κίνδυνος επέκτασης των μέτρων προστατευτισμού επηρεάζουν τις εταιρικές επενδύσεις» δήλωσε στο Bloomberg ο γενικός διευθυντής της Sentix Μάνφρεντ Χούμπνερ. «Από την αρχή του έτους η γερμανική οικονομία έχει απολέσει κατά πολύ το μομέντουμ που είχε ανακτήσει το 2017» πρόσθεσε ο Ραλφ Σολβίν, οικονομολόγος της Commerzbank στη Φρανκφούρτη.
Ο προστατευτισμός κοστίζει
Είναι σαφές ότι ο οικονομικός εθνικισμός και ο εμπορικός πατριωτισμός που αποσκοπούν στην προστασία των «εθνικών πρωταθλητών» και των «στρατηγικής σημασίας επιχειρηματικών κλάδων και εταιρειών» μόνο θύματα δημιουργεί σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον. Και τα πρώτα και μεγαλύτερα θύματα είναι οι χώρες που τον επιβάλλουν. Επονται όσες απαντούν με αντίποινα.
Ο Μπενουά Κερέ, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, αναφέρθηκε την Κυριακή σε ένα υποθετικό σενάριο κατά το οποίο ο Τραμπ θα επέβαλλε δασμούς 10% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ και οι εμπορικοί εταίροι της χώρας θα αντιδρούσαν κατά τον ίδιο τρόπο λαμβάνοντας ανάλογα αντίμετρα.
Κατά τον γάλλο ευρωτραπεζίτη, μόνο τον πρώτο χρόνο τα αμοιβαία μέτρα δασμολόγησης θα μείωναν κατά 2,5% το αμερικανικό ΑΕΠ! Το κόστος για τα ΑΕΠ της ευρωζώνης ή της Κίνας θα ήταν σαφώς μικρότερο λόγω της ελεύθερης διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών με τους υπόλοιπους, πλην των ΗΠΑ, εμπορικούς εταίρους τους.
HeliosPlus
