Πολιτικές και νομικές αλχημείες για Novartis και ΚΕΕΛΠΝΟ

Στη Δικαιοσύνη μεταφέρεται η πολιτική αντιπαράθεση για τα σκάνδαλα Novartis και ΚΕΕΛΠΝΟ με απροσδιόριστες εξελίξεις καθώς ο έλεγχος φεύγει από τα χέρια της κυβέρνησης και της Βουλής. Πρόκειται για τις δύο υποθέσεις στις οποίες έχει επενδύσει η κυβέρνηση προκειμένου να πλήξει τους πολιτικούς αντιπάλους της, οι οποίοι όμως αντιστέκονται στον διασυρμό και αντεπιτίθενται με νομικά όπλα. Η προανακριτική επιτροπή της Βουλής για την υπόθεση Novartis ολοκλήρωσε τις εργασίες της καθώς η κυβερνητική πλειοψηφία αποφάσισε να επιστρέψει η δικογραφία στην εισαγγελέα Διαφθοράς, παραβλέποντας τις κατηγορίες τής αντιπολίτευσης για σκευωρία. Σε ό,τι αφορά το ΚΕΕΛΠΝΟ, οι μηνύσεις πέφτουν βροχή –και ανεξαρτήτως της τύχης που θα έχουν, αποκαλύπτουν ένα βορβορώδες παρασκήνιο.

Στην υπόθεση Novartis, η κυβερνητική πλειοψηφία αποφάσισε την επιστροφή της δικογραφίας στη Δικαιοσύνη, στηριγμένη σε μια νομική ακροβασία την οποία εισηγήθηκε ο Νίκος Παρασκευόπουλος. Το σκεπτικό της πλειοψηφίας έχει ενδιαφέρον γιατί προκαλεί δυσεπίλυτους νομικούς γρίφους με προεκτάσεις που αναμένεται να βάλουν φωτιά στην πολιτική ζωή, αρχής γενομένης από τη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής εντός του Μαΐου, ώστε να ληφθεί η τελική απόφαση για την αναπομπή της δικογραφίας.

Η δικογραφία που έστειλε στη Βουλή η εισαγγελέας κατά της ΔιαφθοράςΕλένη Τουλουπάκηπεριελάμβανε τα αδικήματα της απιστίας και της δωροδοκίας, ενώ η ίδια κράτησε προς περαιτέρω διερεύνηση τη νομιμοποίηση παράνομων εσόδων, εκτιμώντας ότι δεν ανήκει στην αρμοδιότητα της Βουλής όπως τα δύο προηγούμενα. Υστερα από δύο εκλογικές αναμετρήσεις, η απιστία και η δωροδοκία θεωρούνται παραγεγραμμένααδικήματα, ωστόσο για τη δωροδοκία (δωροληψία ακριβέστερα για τους πολιτικούς) ο αναπληρωτής υπουργός ΔικαιοσύνηςΔημήτρης Παπαγγελόπουλοςεξέφρασε την άποψη ότι δεν παραγράφεται «γιατί δεν γίνεται κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων αλλά επ’ ευκαιρία αυτών».

Το ίδιο υποστήριξε και ο κ. Παρασκευόπουλος στην εισήγησή του στην προανακριτική επιτροπή, ότι δηλαδή τα αδικήματα της δωροληψίας που τελούνται από υπουργούς όχι κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αλλά είτε εν όψει είτε εξαιτίας των καθηκόντων τους, δεν εμπίπτουν στον νόμο περί ευθύνης υπουργών αλλά στην αρμοδιότητα των ποινικών δικαστηρίων.

Οι κ.κ. Παπαγγελόπουλος και Παρασκευόπουλος στηρίζουν το σκεπτικό τους στην άποψη της καθηγήτριαςΣυμεωνίδου-Καστανίδου, η οποία περιλαμβάνεται στο συλλογικό έργο «Η ποινική ευθύνη των υπουργών». Εγκριτοι νομικοί ωστόσο παραπέμπουν στο άρθρο των καθηγητώνΧρήστου ΜυλωνόπουλουκαιΦίλιππου Σπυρόπουλουμε τίτλο «Το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 86 του Συντάγματος» (Δίωξη κατά μελών της κυβέρνησης, Ειδικό Δικαστήριο): «Ορισμένες επιστημονικές απόψεις που θεωρούν ότι το έγκλημα της παθητικής δωροδοκίας δεν τελείται «κατά την άσκηση των καθηκόντων» του μέλους της κυβέρνησης ή υφυπουργού, αλλά «σε σχέση με την άσκηση των καθηκόντων του», έχουν διατυπωθεί για να περιορισθεί τεχνητά το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 86 του Συντάγματος λόγω της κριτικής που ασκείται στη συνταγματική αυτή διάταξη και γενικότερα στον θεσμό της ποινικής ευθύνης των υπουργών με το επιχείρημα ότι η σύντομη αποσβεστική προθεσμία της λήξης της δεύτερης τακτικής συνόδου της περιόδου που ακολουθεί την τέλεση της πράξης οδηγεί σε ταχεία εξάλειψη του αξιόποινου και άρα πρέπει να βρεθούν τρόποι διατήρησης του αξιόποινου με τεχνητό περιορισμό του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 86 Συντ.».

Οπως επισημαίνουν οι δύο καθηγητές, όποιος θεωρεί πολιτικά σκόπιμη την αναθεώρηση του άρθρου 86 (το οποίο ψηφίστηκε με πλειοψηφία 268 βουλευτών) πρέπει να ακολουθήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος. «Οι ερμηνείες σκοπιμότητας, έστω «ευγενούς», «καλοπροαίρετης» κ.λπ. αντιβαίνουν στον πυρήνα και του ποινικού και του συνταγματικού δικαίου». Στον πυρήνα των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα για τα εγκλήματα περί την υπηρεσία βρίσκεται η παράβαση καθήκοντος, η οποία προφανώς τελείται κατά την άσκηση των καθηκόντων του υπαλλήλου ή του υπουργού. «Συνεπώς η Βουλή καλείται να κρίνει αν έχει τελεσθεί παθητική δωροδοκία ή δωροληψία από υπουργό κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Αν κρίνει ότι έχει τελεσθεί κατά την άσκηση των καθηκόντων του, συνεχίζει τη διαδικασία κατά το άρθρο 86 Συντ. Αν κρίνει ότι δεν έχει τελεσθεί κατά τη άσκηση των καθηκόντων του, δεν υπάρχει ποινικό αδίκημα» τονίζουν.

Ο κ. Παρασκευόπουλος, όμως, για να ενισχύσει το σκεπτικό του παρουσίασε στην εισήγησή του ως παρεμφερείς απόψεις του Ανδρέα Λοβέρδου και του Ευάγγελου Βενιζέλου, σε άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία». Τις απόψεις αυτές αναπαρήγαγε η «Εφημερίδα των Συντακτών» την Τετάρτη, με πρωτοσέλιδο τίτλο «Βενιζέλος και Λοβέρδος «έγραψαν» το πόρισμα του ΣΥΡΙΖΑ»: «Οι βουλευτές – συνταγματολόγοι αποφαίνονταν μέχρι τώρα ότι για παράνομες πράξεις υπουργών η δικαιοδοσία ανήκει στα τακτικά δικαστήρια». Ο κ. Λοβέρδος, όπως φαίνεται από το σχετικό απόσπασμα, αναφερόταν στο αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων, μέσω του οποίου ως προγενέστερο αδίκημα διερευνάται η δωροληψία.

Οσο για τον κ. Βενιζέλο, ο κ. Παρασκευόπουλος ανασκεύασε μόνος του τα όσα του απέδωσε λέγοντας ότι το κείμενο που διάβασε «ήταν το πόρισμα της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη διεξαγωγή προκαταρκτικής εξέτασης που αφορούσε τον υπουργό Οικονομικών Γεώργιο Παπακωνσταντίνου». Αυτό δεν πτόησε την «Εφ.Συν.» η οποία απέδωσε στον κ. Βενιζέλο μια άποψη για την υπόθεση Παπακωνσταντίνου που, όπως λέει, δημοσιεύτηκε στην «Ελευθεροτυπία» στις 31.4.2011, ενώ η Προκαταρκτική Επιτροπή για τον κ. Παπακωνσταντίνου συστάθηκε τον Ιανουάριο του 2013 και η παραπομπή του στο Ειδικό Δικαστήριο έγινε τον Ιούλιο του ίδιου έτους! Το απόσπασμα που παραθέτει η «Εφ.Συν.» ως άποψη Βενιζέλου είναι το σκεπτικό του πορίσματος της Προκαταρκτικής Επιτροπής για τον κ. Παπακωνσταντίνου (σελίδα 72), ενώ το απόσπασμα που διάβασε ο κ. Παρασκευόπουλος αναφέρεται στο πόρισμα για τη Siemens (σελίδα 421).

Πέραν αυτού, η κυρία Τουλουπάκη δεν περίμενε τη Βουλή να αποφανθεί σχετικά με το ποια αδικήματα ανήκουν στη δική της αρμοδιότητα και προχώρησε σε προανακριτικές πράξεις για το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων. Επιβεβαίωσε, δηλαδή, στην πράξη τα όρια της δικής της αρμοδιότητας, η οποία δεν περιλαμβάνει τη δωροληψία που της επιστρέφει η προανακριτική επιτροπή. Προκύπτουν, λοιπόν, ενδιαφέροντα ζητήματα: Πώς θα παραλάβει η κυρία Τουλουπάκη τη δικογραφία για την οποία όχι μόνο έχει δηλώσει αναρμόδια, αλλά επισφράγισε την αναρμοδιότητά της με τις πράξεις της; Ποιο όργανο θα λύσει τη διαφαινόμενη σύγκρουση αρμοδιοτήτων;

Η έρευνα για το ΚΕΕΛΠΝΟ και οι «μπούρδες» του Πολάκη

Στη συνεδρίαση της 18ης Απριλίου της Εξεταστικής Επιτροπής για τη διευρεύνηση σκανδάλων στον χώρο της Υγείας την περίοδο 1997-2014, η κυβερνητική πλειοψηφία απέρριψε το αίτημα της βουλευτού του Κινήματος ΑλλαγήςΕύηςΧριστοφιλοπούλουνα κληθεί ο υπάλληλος του ΚΕΕΛΠΝΟΣταμάτης Παρίσσης, ο οποίος αναίρεσε την αρχική του κατάθεση καταγγέλλοντας αφόρητες πιέσεις και εκφοβισμό από τις δύο ειδικές επιθεωρήτριες της ΓΕΔΔ που τον ανέκριναν. Το επιχείρημα της πλειοψηφίας ήταν ότι η Εξεταστική Επιτροπή δεν είναι ποινικό δικαστήριο. Απερρίφθη επίσης το αίτημα του βουλευτή της ΝΔΓιώργου Γεωργαντάνα κληθεί στην Επιτροπή και η γενική επιθεωρήτρια Μαρία Παπασπύρου. Ωστόσο, μέλη της Επιτροπής επισκέφθηκαν την κυρία Παπασπύρου την προηγούμενη εβδομάδα.

Την περασμένη Τετάρτη η σύζυγος του Γιάννη Στουρνάρα, Λίνα Νικολοπούλου, κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά κατά του υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού, του αναπληρωτή υπουργού Παύλου Πολάκη, του προέδρου του ΚΕΕΛΠΝΟ Θεόφιλου Ρόζενμπεργκ και των μελών του ΔΣ, καθώς και εμπλεκόμενων δημοσίων υπαλλήλων, για το αδίκημα της απιστίας σε βαθμό κακουργήματος στην εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς.

Σύμφωνα με τη μήνυση, η ηγεσία του υπουργείου Υγείας και του ΚΕΕΛΠΝΟ αποφάσισε να απεντάξει την πράξη «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», η οποία αποτελεί επιχειρησιακό πρόγραμμα ΕΣΠΑ, ζημιώνοντας το Δημόσιο με περίπου 3 εκατ. ευρώ. «Εδρασαν ως μια συμμορία που ενήργησε με δόλο, με σκοπό να βλάψουν τον σύζυγό μου Γιάννη Στουρνάρα, διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος» αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Mindwork.

Την επόμενη ημέρα παρουσιάστηκε στην Εξεταστική Επιτροπή ο κ. Πολάκης, ο οποίος είπε ότι η κυρία Νικολοπούλου είχε εισπράξει συνολικά από το ΚΕΕΛΠΝΟ για την αντικαρκινική καμπάνια, η οποία, όπως είπε, ήταν ασήμαντη, 1,6 εκατ. ευρώ και ότι το υπουργείο Υγείας, όπως είχε δικαίωμα, απένταξε την επέκταση του έργου ύψους 600.000 ευρώ που παρέμενε «παγωμένο». Ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας χρησιμοποίησε πολύ απαξιωτική γλώσσα για την κυρία Νικολοπούλου, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «κάποιοι θρασείς τολμάνε να μας κάνουν μηνύσεις!».

Επιπλέον απαίτησε από τα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής που ανήκουν στον ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως τους Αντώνη Μπαλωμενάκη και Σπύρο Λάππα, να ανοίξουν τραπεζικούς λογαριασμούς για το «Ερρίκος Ντυνάν» και το ΚΕΕΛΠΝΟ «Τι κάνετε, ρε παιδιά; Εδώ υπάρχει θέμα» είπε και όταν του εξήγησαν ότι λογαριασμούς ανοίγουν μόνον οι οικονομικοί εισαγγελείς και η Εισαγγελέας κατά της Διαφθοράς, χαρακτήρισε τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας «μπούρδες». «Αυτό είναι το κράτος δικαίου» αντέτεινε ο κ. Γεωργαντάς.

Την ώρα που μιλούσε ο κ. Πολάκης η κυρία Νικολοπούλου έστελνε emails στα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής, όπου ζήτησε να καταθέσει για να ακουστεί ο αντίλογος αλλά δεν της επετράπη, σημειώνοντας ότι ο αναπληρωτής υπουργός ψεύδεται και παραπλανά την Επιτροπή με ανακριβή στοιχεία και ενημέρωσε για την πρόθεσή της να του ασκήσει αγωγή για συκοφαντική δυσφήμηση και προσβολή προσωπικότητας.

Την Πέμπτη κατέθεσε μήνυση κατά της κυρίας Παπασπύρου το Σωματείο Εργαζομένων του ΚΕΕΛΠΝΟ, για τα αδικήματα της απιστίας σχετικά με την υπηρεσία κατ’ εξακολούθηση, ύψους 8 εκατ. ευρώ, σε συνδυασμό με τον νόμο περί καταχραστών του Δημοσίου, της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, της απόπειρας παράνομης βίας. Το Σωματείο καταγγέλλει «ακραίως πολιτικά κατευθυνόμενη και εξόχως μεροληπτική διενέργεια των ελέγχων στο ΚΕΕΛΠΝΟ, με σκοπό την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων, απόκρυψη στοιχείων ή και χάλκευση αυτών», «εκφοβισμό, στοχοποίηση και προσπάθεια χειραγώγησης των υπαλλήλων», «απόκρυψη για σχεδόν έναν χρόνο των καταγγελιών του Σωματείου για κακοδιαχείριση και διασπάθιση δημοσίου χρήματος άνω των 8 εκατ. ευρώ από την νυν διοίκηση του ΚΕΕΛΠΝΟ», καθώς και για «παράτυπους και παράνομους διορισμούς μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων άνω των 900 ατόμων στο ΚΕΕΛΠΝΟ».