Με αγώνα ταχύτητας μετά πολλών εμποδίων μοιάζει η πορεία της Ελλάδας προς την επόμενη του Μνημονίου ημέρα. Οσο αποκρυσταλλώνονται οι θέσεις των βασικών παραγόντων (Γερμανία, ΔΝΤ, Κομισιόν), καθίσταται σαφές ότι το κυβερνητικό αφήγημα για «καθαρή έξοδο» με ταυτόχρονη ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους αποδομείται.
Από τη μία η Γερμανία βάζει «βέτο» στον γαλλικής εμπνεύσεως αυτόματο μηχανισμό διευθέτησης του χρέους και ξεκαθαρίζει ότι οι όποιες αποφάσεις θα ληφθούν στο τέλος του προγράμματος, και από την άλλη η Κομισιόν προτείνει διά της επίσημης οδού, (Eurogroup), την ένταξη της Ελλάδος σε έναν μηχανισμό αυξημένης εποπτείας βάσει του Κανονισμού 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Επιπροσθέτως, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει λάβει το μήνυμα από τους ευρωπαίους εταίρους να μην επισημοποιήσει αίτημα για ακύρωση ψηφισμένων μέτρων, όπως είναι οι περικοπές στις συντάξεις που θα εφαρμοστούν την 1η Ιανουαρίου. Γιατί πέρα από το ΔΝΤ, θα αντιδράσουν έντονα και πολλές χώρες της ευρωζώνης.
Το «φθηνό» χρήμα
Ενα ακόμη πρόβλημα το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει το οικονομικό επιτελείο είναι η αυξημένη πιθανότητα, σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΚΤ, να χάσει η Ελλάδα την πρόσβαση στο «φθηνό» χρήμα του ευρωσυστήματος. Εξοδος από το πρόγραμμα χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης θα απέκλειε την Ελλάδα από τη δυνατότητα να εξαιρεθεί από τις απαιτήσεις της ΕΚΤ και τα ομόλογά τηςδεν θα γίνονται αποδεκτά ως ενέχυρα (collateral) για τη λήψη χρηματοδότησης.
Ο βαθμός δυσκολίας για ευνοϊκή λύση αυξάνεται καθώς όπως έλεγε μετριοπαθής Ευρωπαίος αξιωματούχος «το ανησυχητικό είναι ότι κερδίζει έδαφος η σκληρή γερμανική γραμμή».
Αυτό που «καίει» το Μαξίμου είναι το μοντέλο της μεταμνημονιακής εποπτείας. Γι’ αυτό και υπήρξαν αντιδράσεις όταν ο κ. Τσακαλώτος δήλωσε στους «Financial Times» ότι «είναι πιθανό να έχουμε τρεις ή τέσσερις επισκέψεις αντί για δύο». Το ζήτημα ξεκαθάρισε στο Eurogroup της Παρασκευής όταν ο πρόεδρος του Συμβουλίου Μάριο Σεντένο γνωστοποίησε ότι εξετάστηκε η πρόταση της Κομισιόν για ενισχυμένη εποπτεία. Πρόκειται για εποπτεία η οποία βασίζεται σε Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του 2013 και αφορά και χώρες που εξέρχονται του προγράμματος.
Σε αυτόν γίνεται αναφορά σε «τακτικές» αποστολές των θεσμών στη λήψη «πρόσθετων» αλλά και «διορθωτικών» μέτρων, μοντέλο που παραπέμπει σε μνημονιακή επιτροπεία. Επίσης δεν απαιτείται η υπερψήφισή του από εθνικά κοινοβούλια αλλά μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή με πρόταση της Κομισιόν. Βέβαια, ο κ. Τσακαλώτος σε δηλώσεις του στη Σόφια έκανε λόγο για «ενισχυμένη παρακολούθηση που δεν έχει σχέση με αξιολογήσεις και προαπαιτούμενα».
«Αυτόματο φρένο»
Το μοντέλο αυτό είναι αποδεκτό και από το Βερολίνο, το οποίο θέλει και αυστηρούς όρους όσον αφορά το χρέος. Ο γερμανός υπουργός Οικονομικών Ολαφ Σολτς έχει ξεκαθαρίσει πως ο μηχανισμός ελάφρυνσης θα πρέπει να ενεργοποιείται μόνον αν η Ελλάδα τηρεί τις δημοσιονομικές και άλλες δεσμεύσεις της.
Σύμφωνα με έγγραφο του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών που δημοσιοποίησε η «Handelsblatt»«η ασθενής ανάπτυξηδεν θα δίνει αυτόματατο δικαίωμα στην Ελλάδα να μειώσει τις πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους της». Θέση που επί της ουσίας ακυρώνει τη γαλλική πρόταση που συνδέει «αυτοματοποιημένα» τις αποπληρωμές με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, θα πρέπει να υπάρξει και ένα «αυτόματο φρένο», δηλαδή διακοπή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, «σε περίπτωση που η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης ξεφύγει από τον έλεγχο».
Στο Eurogroup πάντως δεν έγινε συζήτηση για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους καθώς εκτιμήθηκε ότι δεν υπάρχει αρκετή πρόοδος σε πολιτικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρώτα η Αθήνα θα πρέπει να υλοποιήσει όλες τις προαπαιτούμενες δράσεις (από τις 88 έχουν ολοκληρωθεί λιγότερες από 20) και μετά οι εταίροι να αποφασίσουν για το χρέος. «Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν αν χρειάζεται στο τέλος του προγράμματος υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα εφαρμοστεί πλήρως» δήλωσε επί του θέματος ο κ. Σεντένο.
Οσον αφορά την αξιολόγηση, τα κλιμάκια των θεσμών θα επιστρέψουν στην Αθήνα στις 14 Μαΐου και όπως υπογράμμισε ο επίτροπος κ. Πιερ Μοσκοβισί, η τεχνική συμφωνία Staff Level Agreement θα πρέπει να κλείσει ει δυνατόν έως τις 21 Μαΐου που θα συνεδριάσει εκ νέου το Eurogroup.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
