Αντεπίθεση για να βγουν τα λεφτά από τα σεντούκια

Στον «θησαυρό» των μετρητών στρέφουν την προσοχή τους οι τράπεζες μετά την επιτυχία τους στα stress tests της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), βάζοντας στο στόχαστρο τις καταθέσεις που έκαναν… φτερά σε φυσική μορφή κατά τη διάρκεια του πρώτου εξάμηνου του 2015. Διαθέτοντας το σχετικό πιστοποιητικό φερεγγυότητας από τον διοικητή της Ευρωτράπεζας Μάριο Ντράγκι, ετοιμάζουν μια νέα επικοινωνιακή αντεπίθεση με στόχο να περάσουν στο αποταμιευτικό κοινό το μήνυμα ότι οι καταθέσεις είναι απολύτως ασφαλείς.

Παράλληλα, θα συνεχίσουν τις προσφορές στο νέο χρήμα, με επιτόκια έως και υπερδιπλάσια σε σχέση με το δελτίο που αφορά τις υφιστάμενες καταθέσεις, δηλαδή γύρω στο 1%, καθώς και έξτρα επιβράβευση μέσω των προγραμμάτων ανταμοιβής καρτών.

Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου, μια κατάθεση μετρητών 10.000 ευρώ σήμερα απολαμβάνει την ίδια απόδοση με ένα υπόλοιπο της τάξης των 200.000 ευρώ που βρίσκεται εντός του συστήματος.

Με δεδομένο ότι η πλειονότητα –ποσοστό άνω του 80% –των αποταμιεύσεων που είχαν μετατραπεί πριν από τρία χρόνια σε αμοιβαία κεφάλαια ξένων οίκων έχει ήδη επαναπατριστεί, τα χρήματα του… στρώματος αποτελούν τη βασική πηγή εισροών από τους εγχώριους καταθέτες στην οποία προσδοκούν σε αυτή τη φάση οι τράπεζες.

Σύμφωνα με στελέχη τους, την περίοδο του πανικού, μετά την πολιτική αλλαγή του 2015 και μέχρι την επιβολή των capital controls, οι διαρροές από αναλήψεις χαρτονομισμάτων ξεπέρασαν τα 20 δισ. ευρώ. Εκτιμούν δε ότι περίπου το 50% αυτών των μετρητών έχει καταναλωθεί από τους πολίτες για την κάλυψη υποχρεώσεων της τελευταίας τριετίας, καταναλωτικών και φορολογικών, ενώ ένα πολύ μικρό μέρος τους έχει γυρίσει σε λογαριασμούς.

Ως εκ τούτου, υπάρχει σήμερα μια δεξαμενή της τάξης των 10 δισ. ευρώ σε θυρίδες και σεντούκια, τα οποία αν επέστρεφαν στο σύστημα θα άλλαζαν σε μεγάλο βαθμό το χρηματοδοτικό προφίλ των πιστωτικών ιδρυμάτων, επιτρέποντας το σταδιακό άνοιγμα της κάνουλας των δανείων.

Ηδη από το 2016 σε κάθε κατάστημα έχουν καταρτιστεί λίστες με τους πελάτες που είχαν προχωρήσει την περίοδο της αναταραχής σε αναλήψεις. Βάσει αυτών των στοιχείων τα στελέχη των τραπεζικών μονάδων έχουν τακτικές επαφές με το συγκεκριμένο πελατολόγιο για το απαραίτητο… μασάζ. Στόχος, να «χτίσουν» σχέσεις εμπιστοσύνης με τους καταθέτες ώστε να τους πείσουν σταδιακά να επαναφέρουν χρήματα στους λογαριασμούς τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, από την αρχή της χρονιάς, λόγω της βελτίωσης του κλίματος μετά την ταχεία ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης και της προσδοκίας για επιστροφή στην ανάπτυξη και έξοδο από το πρόγραμμα το καλοκαίρι, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η κατάσταση αντιστρέφεται. Συγκεκριμένα, καταγράφονται καταθέσεις μετρητών οι οποίες, αν και ακόμη κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, διαμορφώνουν μια θετική τάση.

«Εχουμε πείσει κάποιους πελάτες να φέρουν πίσω τα 10.000 από τα 100.000 ευρώ που είχαν σηκώσει το 2015, ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό για να αλλάξουν οι ισορροπίες στον κλάδο. Θα πρέπει οι ροές μετρητών να αυξηθούν σημαντικά το επόμενο διάστημα για φθάσουμε στο σημείο να μιλάμε για επαναφορά στην κανονικότητα» υπογραμμίζει έμπειρο τραπεζικό στέλεχος.

Η σύγκριση πάντως του εφετινού α’ τριμήνου σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό είναι ενθαρρυντική. Εκτός από τις εισροές χαρτονομισμάτων, που είναι σημαντικά υψηλότερες, καταγράφεται και ανακοπή των εκροών, που είναι έως έναν βαθμό εποχικά αναμενόμενες. Ως αποτέλεσμα, τα υπόλοιπα εγχώριων νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχουν μειωθεί από τον περσινό Δεκέμβριο μέσα σε ένα τρίμηνο κατά μόλις 400 εκατ. ευρώ έναντι υποχώρησής τους κατά 2 δισ. ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου 2017.

Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες θεωρούν απόλυτα εφικτό τον στόχο αύξησης των καταθέσεων στο σύνολο της χρονιάς κατά 5 δισ. ευρώ, όσο δηλαδή και το 2017. Από εκεί και πέρα, το πού μπορεί να σταματήσει η άνοδος θα εξαρτηθεί από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, οι οποίες επηρεάζουν όχι μόνο τα τουριστικά έσοδα αλλά και την ψυχολογία των καταθετών, από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης και θεσμών για την έξοδο από το Μνημόνιο και από την ταχύτητα άρσης των capital controls.