Υψηλές τάσεις

Η βασίλισσα Πουντουχέπα ήταν διάσημη την εποχή που έζησε και στη σημερινή εποχή οι αρχαιολόγοι μελετούν εντατικά τον κόσμο της και τα όσα άφησε πίσω της. Δεν είναι εύκολο. Γιατί βασίλεψε 3.300 χρόνια πριν, στο κράτος των Χετταίων. Στη σημερινή Ανατολία περίπου. Μαζί με τον σύζυγό της Χατουσίλι (1265-1237), αλλά και μετά τον θάνατό του. Και κανένας δεν τόλμησε να αμφισβητήσει τη δύναμή της είτε όταν ασκούσε την εξουσία στη θέση του αρρώστου συζύγου της είτε όταν έμεινε μόνη. Εχει διασωθεί μάλιστα ένα μέρος της αλληλογραφίας της με τον ισχυρό εκείνη την εποχή βασιλιά της Αιγύπτου Ραμσή Β’, όπου οι δύο ηγεμόνες συνδιαλέγονται με όρους ισότητας.

Μια εργασία που έγινε για να διαπιστωθούν οι κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν από το 1300 π.Χ. και μετά βασίστηκε σε δείγματα φερμένα από μεγάλο βάθος, κάτω από τον πυθμένα της λίμνης της Γαλιλαίας στο Ισραήλ. Εκείνη την εποχή, όπως έδειξαν έρευνες που βασίστηκαν στην ανάλυση κόκκων γύρεως από τα δείγματα αυτά, είχαμε μια οδυνηρή εποχή ξηρασίας για όλη την Ανατολική Μεσόγειο. Κράτησε, όπως δημοσιεύθηκε σε επιστημονική εργασία, 150 χρόνια, μεταξύ 1250 και 1100 π.Χ.

Και ούτε λίγο ούτε πολύ, αν και υπήρχαν διαφορές μεταξύ των δύο ηγεμονιών, η βασίλισσα έφθασε να ζητήσει από τον αιγύπτιο βασιλιά να της στείλει δημητριακά γιατί ο λαός της πέθαινε εξαιτίας της έλλειψης τροφής. Μαντέψτε την απάντηση.

Στο Βόρειο Ισραήλ, στα ερείπια που βρίσκονται στην τοποθεσία Μεγιδδώ (Megiddo, από όπου και το har Megiddo = όρος Μεγιδδώ, η τοποθεσία κατά την Αποκάλυψη του Ιωάννη όπου θα διεξαχθεί η σύρραξη του Αρμαγεδδώνα), έχουν γίνει μελέτες σε DNA υπολειμμάτων ζώων και σε γεωργικά εργαλεία, όπως δρεπάνια, που βρέθηκαν εκεί, και όλα μαζί έδωσαν μια συνολική εικόνα αξιομνημόνευτη.

Κάποιοι από τους ανθρώπους της εποχής πάλεψαν εκεί πολύ για να αντιμετωπίσουν την ξηρασία, την οποία σε μεγάλο βαθμό δεν την είχαν προκαλέσει οι ίδιοι. Προσπάθησαν να καλλιεργήσουν την περιοχή έως κάτω την Αίγυπτο, μετέφεραν ζώα πιο ανθεκτικά για να σύρουν τα άροτρα, δίνοντας παράταση στον ερχομό της καταστροφής κατά τους σημερινούς υπολογισμούς τουλάχιστον 50 χρόνων. Ηταν τόσο σώφρονες ώστε ο Ραμσής, που το πάλεψε με κάθε τρόπο, σκέφθηκε πως η έκκληση της βασίλισσας δεν έπρεπε να μείνει αναπάντητη. Και βρήκε πως ήταν σωστό να στείλει τρόφιμα στους Χετταίους, αν και υπήρξαν εχθροί του κάποιες «στιγμές» της Ιστορίας. Γιατί, εκτός των άλλων, αν δεν έστελνε, θα είχε εν τέλει να αντιμετωπίσει πεινασμένους εισβολείς στα σύνορά του.

Ηταν λοιπόν τόσο σώφρονες οι τότε, όπως διαπιστώνουν τώρα οι ανθρωπολόγοι, όσο δεν είναι μάλλον οι σημερινοί. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο Γκέιβιν Σμιτ –ναι, ο διευθυντής Διαστημικών Ερευνών της NASA –είπε: «Ο μοντέρνος άνθρωπος έχει πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα να προβλέπει και είναι τώρα η πρώτη γενιά που μπορεί να πάρει στα σοβαρά μια κάμψη στους διαθέσιμους πόρους».

Αλλά αυτό φαίνεται πως δεν φθάνει. Και εδώ, στη δική μας γειτονιά είχαμε στο παρελθόν αρχηγό κράτους να ειρωνεύεται τους γείτονές του για τη χρεοκοπία τους και οι λαοί στην Ανατολική Μεσόγειο στέλνουν ευχαρίστως ο ένας στον άλλον πυραύλους και όχι καρπούς.

Και πέρα από τους πολέμους, ποιος αποκλείει πλέον μια νέα επίσκεψη 150 χρόνων ξηρασίας λόγω της κλιματικής αλλαγής; Και η αλήθεια είναι πως θα έχουμε «τόοοσο» πολλά δεδομένα στη διάθεσή μας για το επερχόμενο κακό αλλά δεν θα έχουμε, όπως φαίνεται, εκείνη την περιορισμένη, κατά το δικό μας αλαζονικό μυαλό, σοφία των Φαραώ, την προ 3.000 χρόνων.