Ο νόμος του Σταρκ

Υπάρχουν δύο-τρία πράγματα που μπορεί να καταλάβει κανείς για τον Φιλίπ Σταρκ προτού τον συναντήσει, παρατηρώντας απλώς τα έργα και τις ημέρες του. Δεν εννοεί, για παράδειγμα, πάντοτε όσα λέει: τουλάχιστον δύο φορές στο παρελθόν, μία το 1997 και μία σχεδόν δέκα χρόνια αργότερα, είχε προαναγγείλει την αποχώρησή του από τον κόσμο του ντιζάιν καταγγέλλοντας τον εαυτό του ως παραγωγό υλισμού. Κι όμως είναι ακόμα εδώ.

Επίσης, δεν λέει πάντοτε όλα όσα κάνει: στην ερώτηση με τι ασχολείται τη δεδομένη χρονική στιγμή η απάντηση θα είναι ελλιπής, καθώς λόγω του πλήθους των παράλληλων ασχολιών του όλο και κάτι θα του διαφύγει. Τέλος, αν και αυτοχαρακτηρίζεται ως «ο πιο δημοκρατικός σχεδιαστής», είναι βαθιά ταξικός με μια πολύ ιδιαίτερη έννοια. «Δεν επιθυμώ να εργάζομαι μόνο για πλούσιους ή μόνο για φτωχούς ανθρώπους. Προτιμώ τους έξυπνους ανθρώπους, τους οποίους σέβομαι. Ωστόσο το θέμα είναι να ξέρεις κάθε φορά γιατί το κάνεις…».

Εδώ μπαίνουμε στο θέμα μας, που αφορά τη σχεδίαση του power dock της Bentayga Hybrid, του μοντέλου που αποτελεί το πρώτο βήμα της Bentley προς το ηλεκτρικό μέλλον της, εκλύοντας 75 γρ. διοξειδίου του άνθρακα ανά χιλιόμετρο. Στο εγχείρημα υπήρχε εξαρχής μια ελαφριά ειρωνεία: ως αντικείμενο αυτό το power dock, που παρουσιάστηκε στην έκθεση αυτοκινήτου της Γενεύης τον προηγούμενο μήνα, είναι πραγματικά ενδιαφέρον, καθώς το περίβλημά του κατασκευάστηκε από πεπιεσμένο οικολογικό λινό ύφασμα με θερμοσκληρυνόμενη ρητίνη βιολογικής προέλευσης και η πρόσοψή του από χυτό αλουμίνιο. Η δε σχεδίασή του είναι ιδιαίτερα ευρηματική αν συγκριθεί με power docks ή επιτοίχιους φορτιστές άλλων εταιρειών.

Ωστόσο, αυτό το μικρό «έργο τέχνης» έρχεται στο προσκήνιο χάρη στην υβριδική έκδοση του πιο άκομψου –κατά τη γνώμη μου πάντοτε –μοντέλου που έχει εμφανιστεί στη σύγχρονη ιστορία της Bentley. «Ψιλά γράμματα» θα σκεφτεί κάποιος, και δεν θα έχει άδικο. Αλλά ο Σταρκ, μετρ της συναισθηματικής προσέγγισης του design, έχει και για αυτό μια άλλη εξήγηση που μετατοπίζει το ενδιαφέρον και προσπερνά την άγνωστη αμοιβή του. Οντας ο ίδιος πελάτης της εταιρείας εδώ και πολλά χρόνια, υποστηρίζει πως «η σχέση με μια Bentley δεν αφορά τον βιο-σχεδιασμό της ή την ισχύ του κινητήρα της. Είναι μια διανοητική και συναισθηματική σχέση».

Κρατώντας το σχέδιο του power dock –συγκρατήστε τον όρο στο μυαλό σας, καθώς θα διαβάζετε ολοένα και συχνότερα για αυτόν –επιστρέφει στη νέα του δημιουργία μιλώντας σε πρώτο ενικό: «Oπως συμβαίνει πάντα με τα σχέδιά μου, ήθελα να εκφράζει το μέγιστο της νοημοσύνης με το ελάχιστο του υλικού στοιχείου. Hθελα να είναι ένα έργο μοντέρνας τέχνης. Ανθεκτικό, πραγματικό και τεχνολογικά προηγμένο. Hταν επίσης σημαντικό για εμένα η μονάδα που βλέπετε να είναι όσο το δυνατόν πιο βιώσιμη» εξηγεί, προβάλλοντας με κάθε τρόπο την επιχειρηματική ηθική που ενστερνίζεται και η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με την προστασία του περιβάλλοντος, την τέχνη ή τα κέρδη του, αλλά με όλα αυτά μαζί. Κάνοντας το συνηθισμένο ασυνήθιστο, τρέφει τον μύθο του και διασφαλίζει την υστεροφημία του.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 22 Απριλίου 2018.