Ακουγα τη διακριτική φωνή του, κάθε πρωί, για χρόνια ολόκληρα: «Και παλιά ψυγεία και παλιά κασετόφωνα και παλιά ρολόγια αγοράζω, ο παλιατζής». «Και αποθήκες αδειάζω και όλα μόνος τα φορτώνω, ο παλιατζής». Το άκουγα τόσο συχνά που το είχα μάθει απέξω.
Eνα πρωί, την ώρα που έφευγα από το σπίτι, είχε σταματήσει μπροστά στην πολυκατοικία μου και κάτι φόρτωνε. Με γνώρισε και με καλημέρισε, ανταπέδωσα σαν να είδα έναν ήρωα των παιδικών μου χρόνων. «Εχετε δουλειά;» τον ρώτησα αμήχανα. «Δόξα να ‘χει ο Μεγαλοδύναμος» μου απάντησε. «Περάσαμε μια κρίση ως επάγγελμα προ εικοσαετίας, αλλά από τότε που οι συσκευές άρχισαν να γεννάνε είμαστε πάλι μια χαρά. Και με την κρίση γυρίσαμε στα κανονικά μας». Το τελευταίο το κατάλαβα και δεν χρειαζόταν και καμιά ιδιαίτερη σκέψη: εξαιτίας της κρίσης πουλήθηκαν σπίτια σε τιμές εξευτελιστικές και οικόπεδα με παρακάλια –είναι λογικό όποιος χρήματα ψάχνει να έχει ξεφορτωθεί όποια παλιά συσκευή τού περίσσευε. Αλλά, τι διάβολο είναι αυτές οι συσκευές που «γεννάνε»; Δεν πρόλαβα ούτε καν να το ρωτήσω. Ο άνθρωπος διάβασε την απορία στο πρόσωπό μου ή το συννεφάκι της σκέψης μου, που σχηματίστηκε όπως στα κόμικς.
«Γεννάνε ευτυχώς όλες οι συσκευές» μου είπε. «Εδώ και καμιά εικοσαετία γεννάνε ασταμάτητα». Πήρε μια αναπνοή και άρχισε να μου εξηγεί. «Παλιά οι άνθρωποι είχαν μια τηλεόραση και αν ήταν έγχρωμη καμάρωναν κιόλας. Μετά στην τηλεόραση κοτσάρανε κι ένα βίντεο. Μετά η τηλεόραση απέκτησε και αδελφάκι, μια δεύτερη τηλεόραση για την κουζίνα ή την κρεβατοκάμαρα. Μετά της βάλανε cd player για να ακούνε τον ήχο από τα ηχεία του. Μετά πιάτο δορυφορικό με αποκωδικοποιητή. Εκεί που υπήρχε ένα μηχάνημα εμφανίστηκαν ένα σωρό ακόμα. Με καταλαβαίνεις;».
Κούνησα το κεφάλι καταφατικά. Και συνέχισε απτόητος την ανάλυση: «Παλιά έπαιρνες ένα ψυγείο. Τώρα το ψυγείο χρειάζεται και έναν καταψύκτη. Γέννησε κι αυτό. Το σίδερο, που σιδερώνει η μάνα σου, συνοδεύεται από σιδερώστρα –χωρίς αυτή είναι σαν να μη δουλεύει. Η κουζίνα είναι πραγματικό μαιευτήριο συσκευών. Κάποτε υπήρχε εκεί ένα πετρογκάζ, ένα ψυγείο και τα κατσαρολικά. Σήμερα έχει τοστιέρα, τουλάχιστον δύο καφετιέρες, φρυγανιέρα, αποχυμωτή, ηλεκτρικό στύφτη, φούρνο μικροκυμάτων, απορροφητήρα, τουλάχιστον ένα μίξερ, μέχρι και σκουπάκι ηλεκτρικό για να μαζεύεις τις ψίχες. Ξέρεις πόσα τέτοια μού πουλάνε κάθε εβδομάδα; Και μη νομίζεις ότι το κάνουν γιατί δεν τα χρειάζονται. Είναι που παίρνουν καινούργια»!
Σκεφτόμουν πόσο δίκιο έχει ο μάστορας –άλλωστε για να κάνει τη δουλειά αυτή, άδικο δεν μπορεί να είχε. Είδα κι άλλες συσκευές που «γεννάνε». Το κινητό μου π.χ. Κάποτε ήταν αυτό και ο φορτιστής του. Τώρα έχει power bank, ακουστικά, ειδικό καλώδιο για να το φορτίζω στο αμάξι, ειδικές θήκες με έξτρα μπαταρία. Το pc μου κάποτε ήταν ένα κουτί με μια οθόνη κι ένα «ποντίκι». Σήμερα έχει εκτυπωτή, σκάνερ, ακουστικά, δύο μεγάφωνα και είναι συνδεδεμένο με το ρούτερ του Internet. Το ξυπνητήρι μου έχει ραδιόφωνο και cd player. Δεν έχω μόνο ξυριστική μηχανή, αλλά και ειδική μηχανή για τις τρίχες των αφτιών: ούτε ξέρω πώς αυτό το πράγμα εμφανίστηκε στο μπάνιο μου –μάλλον θα το γέννησε το «πιστολάκι» για τα μαλλιά.
Εχει δίκιο ο µάστορας. Ολα γεννάνε. Και όσο το σκεφτόμουν, κατάλαβα και ποια είναι αυτά που πολλαπλασιάζονται περισσότερο: τα τηλεκοντρόλ! Εχω τηλεκοντρόλ για την τηλεόραση, τηλεκοντρόλ για το βίντεο που δεν χρησιμοποιώ πια, για το cd player και το ραδιόφωνο του σαλονιού, για το air-condition, αλλά και για τη δορυφορική. Οσο το σκέφτομαι, τρομάζω. Ο υπερπληθυσμός των τηλεκοντρόλ απειλεί το μέλλον της ανθρωπότητας και εμείς δεν έχουμε πάρει είδηση τίποτα.
Ευτυχώς που υπάρχει ο παλιατζής, ο ελευθερωτής. Ο άνθρωπος που θυσιάζεται για να αδειάζει αποθήκες μέσα στις οποίες θα βρεις παλιές τηλεοράσεις, παλιά βίντεο, παλιά τηλέφωνα, παλιές κουζίνες, παλιές ηλεκτρικές σκούπες, παλιά κομπιούτερ. Με βάση τη σωστή λογική του φίλου μου, αν η κουζίνα είναι το μεγάλο μαιευτήριο στο οποίο γεννιούνται συσκευές, οι αποθήκες είναι το γηροκομείο τους. Αλλά δεν χρειάζονται δάκρυα για τα τηλεκοντρόλ: όταν τα θες, όλο κρύβονται…

ant.karpet@gmail.com

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 22 Απριλίου 2018.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ