Χωρίς δυναμική η ανάπτυξη

Αλλη μία ευκαιρία δυναμικής ανάπτυξης ύστερα από πολυετή ύφεση φαίνεται πως χάνει η ελληνική οικονομία όπως μαρτυρούν τα μέχρι τώρα δεδομένα και οι εκτιμήσεις των αναλυτών. Μετά την αναθεώρηση επί τα χείρω της πρόβλεψης του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο από το 2,5% περιόρισε την εφετινή μεγέθυνση του ΑΕΠ στο 2,3%, ήρθε το ΔΝΤ να κάνει κάτι αντίστοιχο. Σύμφωνα με τοWorld Economic Outlook, το Ταμείο χαμήλωσε τον… πήχη στο 2% (όπως έγραψε «Το Βήμα» την Κυριακή 15 Απριλίου) από 2,6% που ήταν η προ εξαμήνου εκτίμησή του. Μάλιστα για το 2019 περιορίζει την αύξηση του ΑΕΠ στο 1,8%.

Ανάλογη είναι η αίσθηση που έχουν και οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών, ενώ δεν λείπουν και προβλέψεις για ανάπτυξη μόλις 1,5% (χωρίς δηλαδή αξιοσημείωτη μεταβολή σε σχέση με το 1,4% του 2017), οι οποίες δεν δημοσιοποιούνται διά της επίσημης οδού για να μην προκληθούν παρενέργειες στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις με τους εταίρους για την ελάφρυνση του χρέους.

Το βέβαιο είναι ότι μέχρι στιγμής η πορεία της ελληνικής οικονομίας διέψευσε όλους όσοι προέβλεπαν πως θα «εκτιναχθεί» σαν ένα πιεσμένο ελατήριο μετά την κάθετη πτώση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 25% από το 2009 και μετά. Το παράδοξο είναι ότι αδυνατεί να πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης εν μέσω ενός ιδιαίτερα θετικού διεθνούς περιβάλλοντος. Είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ η παγκόσμια οικονομία θα τρέξει εφέτος και το 2019 με 3,9% από 3,8% πέρυσι.

Οσον αφορά την ευρωζώνη, το Ταμείο προβλέπει για το 2018 μέσο ρυθμό ανάπτυξης στο 2,4% έναντι 1,9% που ήταν η πρόβλεψή του τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με τη χαμηλότερη ανάπτυξη (όπως φαίνεται στο σχετικό γράφημα), πάνω μόνο από την Ιταλία και το Βέλγιο.

Ενας ισχυρός ανασταλτικός παράγοντας είναι η υψηλή φορολόγηση, η οποία σε συνδυασμό με τις αυξημένες εισφορές δημιουργεί ένα «εχθρικό» πλαίσιο για επενδύσεις και παράλληλα επηρεάζει αρνητικά την ιδιωτική κατανάλωση. Από τα στοιχεία του ΔΝΤ προκύπτει ότι τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ διαμορφώνονται εφέτος στο 48,8%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως που καταγράφεται σε ελάχιστες χώρες (π.χ. Βέλγιο, Γαλλία, Σκανδιναβικές χώρες). Στον αντίποδα, στην Κύπρο ανέρχονται στο 40,3% του ΑΕΠ και στην Ισπανία στο 38,2%. Ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 36,3% του ΑΕΠ.

Ενας ακόμα παράγοντας (αστάθμητος αυτή τη φορά) ο οποίος ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την εξέλιξη του εγχώριου ΑΕΠ είναι η πορεία των διεθνών τιμών πετρελαίου. Το ΔΝΤ πλέον υπολογίζει ότι η τιμή του πετρελαίου μπρεντ θα διαμορφωθεί σε μέσα ετήσια επίπεδα στα 62,3 δολάρια το βαρέλι, έναντι 50,2 δολαρίων που υπολόγιζε τον περασμένο Οκτώβριο. Μέση τιμή στην οποία βασίστηκε και η κατάρτιση του Προϋπολογισμού, τη στιγμή που για κάθε 10 δολάρια διαφορά από το βασικό σενάριο υπολογίζεται απώλεια περίπου 0,3 μονάδων στο ΑΕΠ. Να σημειωθεί ότι εν μέσω γεωπολιτικών εντάσεων η τιμή του μπρεντ ξεπέρασε μέσα στην εβδομάδα τα 70 δολάρια το βαρέλι.