Η φορολογική μεταχείριση των επιμέρους εισοδημάτων

Τόκοι: Οι τόκοι που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα και προκύπτουν από απαιτήσεις κάθε είδους ελληνικής ή αλλοδαπής πηγής υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου µε συντελεστή 15% και εξάντληση της σχετικής φορολογικής υποχρέωσης. Οσον αφορά τους τόκους αλλοδαπής πηγής, στην περίπτωση που δεν έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα ή δεν μεσολαβεί φορέας πληρωμής, ο φόρος 15% επιβάλλεται με την ετήσια δήλωση φόρου εισοδήματος. Στην κατηγορία αυτή εµπίπτουν:

• Οι τόκοι κάθε µορφής κατάθεσης, εσωτερικού και εξωτερικού, ανεξαρτήτως νοµίσµατος.

• Οι τόκοι κάθε είδους δανειακής σχέσης, συµπεριλαµβανοµένων των τόκων εταιρικών οµολογιακών δανείων που εκδίδουν ελληνικές ή αλλοδαπές επιχειρήσεις.

• Οι τόκοι που καταβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ).

• Τα πρόσθετα ωφελήµατα (premiums) καθώς και οι συµφωνίες επαναγοράς (repos / reverse repos) και ανταµοιβές που απορρέουν από τίτλους, οµολογίες ή χρεόγραφα.

Απαλλάσσονται εξ ολοκλήρου από τον φόρο µη διενεργούµενης παρακράτησης οι τόκοι οµολογιακών δανείων και εντόκων γραµµατίων του Ελληνικού Δηµοσίου, καθώς και οι τόκοι οµολόγων που εκδίδει το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας κατ’ εφαρµογή συµµετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους.

Μερίσματα: Τα μερίσματα που εισπράττουν τα φυσικά πρόσωπα υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου µε συντελεστή 15% και εξάντληση της σχετικής φορολογικής υποχρέωσης.

Στην κατηγορία αυτή εµπίπτουν κάθε µορφής κέρδη διανεµόµενα από ελληνικές ή αλλοδαπές επιχειρήσεις, τοις µετρητοίς ή σε είδος, συµπεριλαµβανοµένου του προϊόντος της εκκαθάρισης επιχείρησης κατά το µέρος που υπερβαίνει το κεφάλαιο που είχαν καταβάλει τα συµµετέχοντα φυσικά πρόσωπα.

Απαλλαγή από τον φόρο παρέχεται µόνο για τα κέρδη που διανέμονται από ναυτιλιακές επιχειρήσεις, πλοιοκτήτριες πλοίων υπό ελληνική ή ξένη σημαία, υπό την προϋπόθεση στην τελευταία περίπτωση ότι η διαχείριση των πλοίων γίνεται από ημεδαπή ή αλλοδαπή εταιρεία εγκατεστημένη στην Ελλάδα βάσει του ν. 27/1975.

Σε παρακράτηση φόρου μερισμάτων υπόκεινται και κάθε είδους αμοιβές που διανέμονται από τα κέρδη των εταιρειών στα μέλη ΔΣ, τους διαχειριστές και το εργατοϋπαλληλικό προσωπικό.

Ελληνικά Πιστοποιητικά (ΕΛΠΙΣ): Το εισόδημα µε τη µορφή τόκων και μερισμάτων που αποκτούν δικαιούχοι ΕΛΠΙΣ, κάτοικοι Ελλάδος, υπόκειται σε παρακράτηση φόρου µε συντελεστή 25%. Με την καταβολή του φόρου αυτού εξαντλείται η σχετική φορολογική υποχρέωση.

Παρέχεται, αντίθετα, πλήρης φορολογική απαλλαγή για τα αντίστοιχα εισοδήματα που αποκτούν οι δικαιούχοι ΕΛΠΙΣ κάτοικοι αλλοδαπής.

Κέρδη από ΟΣΕΚΑ: Τα κέρδη µε τη µορφή µερισµάτων ή άλλων ωφεληµάτων που εισπράττουν οι µεριδούχοι φυσικά πρόσωπα από τη συµµετοχή τους σε Οργανισµούς Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) απαλλάσσονται από κάθε φορολογική επιβάρυνση.

Για να ισχύσει η απαλλαγή, θα πρέπει ο ΟΣΕΚΑ αφενός να έχει τη µορφή Αµοιβαίου Κεφαλαίου ή Ανώνυµης Εταιρείας Επενδύσεων Μεταβλητού Κεφαλαίου – AEEMK (ή «SICAV»), αφετέρου να έχει λάβει άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας στην Ελλάδα ή άλλο κράτος-µέλος του ΕΟΧ και την Ελβετία.

Κέρδη µε τη µορφή µερισµάτων ή άλλων ωφεληµάτων που προέρχονται από άλλες µορφές ΟΣΕΚΑ ή από ΟΣΕΚΑ τρίτων χωρών υπόκεινται σε φορολογία µε συντελεστή 15% ως διανεµόµενα κέρδη και εξάντληση της σχετικής φορολογικής υποχρέωσης.

Ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος αποτελείται από τα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Ισλανδία.

Λοιπά επενδυτικά οχήματα: Παρέχεται πλήρης απαλλαγή από κάθε φορολογική επιβάρυνση για τα µερίσµατα που αποκτούν τα φυσικά πρόσωπα από τη συμμετοχή τους σε:

• Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ).

• Ανώνυμες Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου (ΑΕΕΧ).

• Εταιρείες Κεφαλαίου Επιχειρηµατικών Συµµετοχών (ΕΚΕΣ).

Δεν απαλλάσσονται, αντίθετα, τα κέρδη λόγω συµµετοχής σε Αµοιβαία Κεφάλαια Επιχειρηµατικών Συµµετοχών (ΑΚΕΣ). Τα κέρδη αυτά υπόκεινται σε φορολόγηση στο όνοµα των µεριδιούχων φυσικών προσώπων ανάλογα µε το είδος των περιουσιακών στοιχείων που απαρτίζουν το ΑΚΕΣ (π.χ. µετοχές, οµόλογα) και από το οποίο πηγάζει το εισόδηµα.

Ασφαλιστικά προϊόντα: Το ασφάλισµα που καταβάλλεται στα φυσικά πρόσωπα στο πλαίσιο οµαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συµβολαίων υπόκειται σε παρακράτηση φόρου µε εξάντληση της σχετικής φορολογικής υποχρέωσης.

Οι κρατήσεις 10%-30% ανάλογα με το ποσό και τον χρόνο εξαγοράς (πρόωρη) της παροχής του συμβολαίου.

Επιπλέον, οφείλεται και εισφορά αλληλεγγύης με ποσοστό μέχρι 10% για εισοδήματα άνω των €12.000. Η εισφορά αλληλεγγύης δεν υπόκειται σε παρακράτηση, αλλά επιβάλλεται με την εκκαθάριση της δήλωσης φόρου εισοδήματος.

Πρόωρη εξαγορά δεν στοιχειοθετείται εάν ο δικαιούχος έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του, ή εάν έχει θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα, ή όταν η καταβολή γίνεται χωρίς τη βούλησή του (π.χ. απόλυση, πτώχευση εργοδότη).

Η υπεραξία που προκύπτει σε περίπτωση εκποίησης επενδυτικών προϊόντων υπόκειται σε φόρο. Για τον υπολογισμό της αφαιρείται η αξία κτήσης του προϊόντος από την τιμή μεταβίβασης αυτού. Ο φορολογικός συντελεστής είναι 15% εκτός των περιπτώσεων απαλλαγής.

Εάν το αλγεβρικό άθροισα των μεταβιβάσεων των ανωτέρω τίτλων που φορολογούνται και έχουν λάβει χώρα εντός του εκάστοτε φορολογικού έτους ισούται µε ζημία, η ζημία αυτή θα μεταφερθεί προς συμψηφισμό µε αντίστοιχα κέρδη για τα επόμενα πέντε έτη.

Η μεταβίβαση εισηγμένων μετοχών υπόκειται σε φόρο υπεραξίας µόνο όταν αυτές έχουν αποκτηθεί µετά την 1/1/2009 και ο µεταβιβάζων συµµετέχει στο µετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας µε ποσοστό µεγαλύτερο του 0,5%.

Σε κάθε περίπτωση, επιβάλλεται ο φόρος χρηµατιστηριακών συναλλαγών µε συντελεστή 0,2% επί της αξίας πώλησης των εισηγµένων µετοχών.