Το μετέωρο βήμα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου

Τετάρτη πρωί στην είσοδο του ναού του Ολυμπίου Διός. Το τσιμέντο από τις εργασίες της προηγούμενης ημέρας είναι ακόμη νωπό. Τρεις κώνοι τοποθετημένοι σε μικρή απόσταση μεταξύ τους κρύβουν καλώδια σε αναμονή. Ενδειξη ότι όλα βρίσκονται στην τελική ευθεία ώστε τα πρώτα σταθερά μηχανήματα ηλεκτρονικού ελέγχου εισιτηρίων (τουρνικέ) να τεθούν –πιλοτικά –σε λειτουργία την 1η Μαΐου.

Εφτασε λοιπόν η στιγμή που οι επισκέπτες δεν θα περιμένουν με τις ώρες κάτω από τον ήλιο για ένα εισιτήριο και θα το εκδίδουν μέσω Διαδικτύου, ενώ το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων σε πραγματικό χρόνο θα γνωρίζει πόσοι άνθρωποι βρίσκονται μέσα στον κάθε χώρο έχοντας παράλληλα ταυτόχρονη εικόνα των εσόδων του; Και ήρθε η ώρα που η Ελλάδα των 30 εκατ. τουριστών (σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2017) θα προσφέρει στους επισκέπτες της μια υπηρεσία αυτονόητη εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία στο εξωτερικό και την οποία εντός συνόρων απολαμβάνουν μόνον όσοι επισκέπτονται το Μουσείο Ακρόπολης (περί τα 8.000 άτομα βάσει των επίσημων
περυσινών στοιχείων);

Η απάντηση τη δεδομένη στιγμή είναι μάλλον αρνητική. Διότι αν και γίνεται επιτέλους ένα θετικό βήμα προς την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου –τρία χρόνια μετά τις εξαγγελίες τού τότε υπουργού Πολιτισμού Νίκου Ξυδάκη περί άμεσης λειτουργίας του συστήματος και πλέον της μιας δεκαετίας από τότε που δαπανήθηκαν από το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 2,7 εκατ. ευρώ για ένα ανάλογο σύστημα που δεν λειτούργησε -, το βήμα αυτό προς το παρόν μένει μετέωρο για δύο κυρίως λόγους.

Πρώτον, διότι η πιλοτική χρήση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου από την Πρωτομαγιά δεν θα αφορά τους επισκέπτες, αλλά την εκπαίδευση του προσωπικού, με αποτέλεσμα ως την επίσημη έναρξη της εφαρμογής του νέου συστήματος σε 11 χώρους και μουσεία (στις δύο εισόδους της Ακρόπολης, στο Ολυμπιείο, στην Κνωσό, στην Αρχαία και Ρωμαϊκή Αγορά, στη Βιβλιοθήκη Αδριανού, στον Κεραμεικό, στο Λύκειο Αριστοτέλους, στον αρχαιολογικό χώρο και στο Μουσείο Αρχαίας Μεσσήνης και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου), την 1η Ιουνίου, ο έλεγχος να γίνεται χειροκίνητα, όπως σήμερα, από τους φύλακες. Ακόμη όμως και αν λειτουργούσαν τα μηχανήματα ελέγχου για το κοινό, το πακέτο παροχής υπηρεσιών θα ήταν και πάλι ημιτελές, καθώς δεν είναι ακόμη έτοιμη η ιστοσελίδα για την ηλεκτρονική έκδοση εισιτηρίων –αυτές τις ημέρες ολοκληρώνεται ο εικαστικός σχεδιασμός της.

Δεύτερον και σημαντικότερο, διότι όλο το καλοκαίρι το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων δεν θα έχει σε πραγματικό χρόνο εικόνα του αριθμού επισκεπτών και κατά συνέπεια των εσόδων του, αφού αυτή τη στιγμή καταγράφονται οι προδιαγραφές για το σύστημα διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων (ERP) ώστε να προχωρήσει η υλοποίησή του. Το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί από το ΤΑΠ και τους χορηγούς των νέων συστημάτων (Εθνική Τράπεζα και Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος που διέθεσαν 1,2 εκατ. ευρώ) προβλέπει την ολοκλήρωση του ERP το φθινόπωρο. Ακόμη και τότε όμως ουδείς θα μπορεί να εγγυηθεί ότι θα λειτουργεί άψογα, καθώς απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό, το οποίο το υποστελεχωμένο ΤΑΠ δεν διαθέτει. Για τον λόγο αυτόν θα ζητηθεί η συμβολή της Κοινωνίας της Πληροφορίας και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Υπάρχει ελπίδα αυτό το πρώτο μετέωρο βήμα για το πολύπαθο και πολυαναμενόμενο ηλεκτρονικό εισιτήριο να γίνει σταθερό και να αναπτύξει ταχύτητα; Το κλειδί της υπόθεσης βρίσκεται στην αχίλλειο πτέρνα του ΤΑΠ, που δεν είναι άλλη από τον οργανισμό λειτουργίας του, ο οποίος αποτελεί και απαραίτητη προϋπόθεση για την πρόσληψη μόνιμου και εξειδικευμένου προσωπικού.

Το περιεχόμενό του κινείται σε δύο επίπεδα. Το ένα αφορά τους στόχους και τη μορφή λειτουργίας του Ταμείου (αν θα είναι π.χ. νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου) και έχει σαφώς πολιτική διάσταση. Το δεύτερο, πιο πρακτικό, αφορά τις θέσεις εργασίας, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις των υπαλλήλων, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και αναφορές στον τρόπο αμοιβής των υπερωριών των αρχαιοφυλάκων. Το τελευταίο αυτό ζήτημα αποδείχθηκε ακανθώδες και αποτέλεσε μία από τις βασικές αιτίες ρήξης μεταξύ της υπουργού Πολιτισμού Λυδίας Κονιόρδου και της προηγούμενης διοίκησης του ΤΑΠ, η οποία απομακρύνθηκε σύσσωμη, συμπεριλαμβανομένου και του νυν υφυπουργού Πολιτισμού, που ήταν μέλος του αποπεμφθέντος ΔΣ, Κώστα Στρατή.

Και αν η παρούσα διοίκηση του Ταμείου φαίνεται να είχε καταλήξει με τη Λυδία Κονιόρδου σε ένα σχέδιο οργανισμού –τον Ιανουάριο ανακοινώθηκε ότι ήταν έτοιμο και εκκρεμούσαν μόνο ορισμένες εγκρίσεις -, η ανατροπή που προκάλεσε η επιστροφή του Κώστα Στρατή και μάλιστα στη θέση του υφυπουργού, υπεύθυνου μεταξύ άλλων για τα ζητήματα του ΤΑΠ με εντολή του Πρωθυπουργού, είναι εκείνη που σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες ξαναέβαλε στο τραπέζι το θέμα του οργανισμού και μάλιστα με δραστικές αλλαγές στο περιεχόμενό του. Η επανεξέτασή του, που θα αποτελέσει εκ των προϋποθέσεων για την εύρυθμη λειτουργία του Ταμείου –χρηματοδότη του ΥΠΠΟ (ο ισχύων οργανισμός δεν έχει ανανεωθεί από το 1977), είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει επιπλέον καθυστερήσεις στη στελέχωση του ΤΑΠ και στην επέκταση πιθανόν του ηλεκτρονικού εισιτηρίου. Από την άλλη, θεωρείται πιθανό να πυροδοτήσει πόλεμο ανάμεσα στα δύο ηγετικά γραφεία του ΥΠΠΟ, που ως τώρα έχουν δείξει ότι υιοθετούν διαφορετική προσέγγιση επί του θέματος.

Οσο για τον νικητή; Αν και πολλοί θα πόνταραν υπέρ του υφυπουργού, δεν θα πρέπει να παραβλέψουν και τον παράγοντα των συνδικαλιστών, που απειλούν με λουκέτο μνημεία, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους εν όψει κάθε αλλαγής που θεωρούν ότι τους πλήττει. Ηταν, άλλωστε, εκείνοι που φρέναραν τις εξελίξεις στην προηγούμενη φάση και εγκλώβισαν τη Λυδία Κονιόρδου, με αποτέλεσμα να προχωρήσει και εκείνη με τη σειρά της στην αποπομπή της προηγούμενης προέδρου και του ΔΣ του Ταμείου.

Με τη διαφορά ότι τότε ήταν και η μοναδική που αποφάσιζε. Τώρα όμως θα κληθεί μάλλον απλώς να επικυρώσει μια απόφαση του υφισταμένου της, ο οποίος έχει στις αρμοδιότητές του τα ζητήματα του ΤΑΠ και τα οποία γνωρίζει σε βάθος, γι’ αυτό άλλωστε του δόθηκε και η συγκεκριμένη καρέκλα από το Μέγαρο Μαξίμου. Υπογραφή που αν τελικά αναγκαστεί να βάλει σε έναν οργανισμό που θα έχει ουσιαστικές συγγένειες με εκείνον που η ίδια είχε απορρίψει μαζί με τους συντάκτες του, θα καταχωρισθεί στις βαριές ήττες της ως υπουργού Πολιτισμού.