11 ερωτήσεις στον Σίμο Κακάλα

Σκηνοθετείτε τα «Ανεμοδαρμένα ύψη» της Εμιλι Μπροντέ στο θέατρο Χώρος. Το έργο μιλάει για την πάλη των τάξεων, για τον έρωτα ή για την εκδίκηση; «Νομίζω ότι μιλάει για όλα αυτά μαζί. Οσο ασχολείσαι μαζί του συναντάς συνέχεια πράγματα και είναι πολύ ενδιαφέρον πώς μπορείς να τα δεις όλα αυτά από σκηνικής απόψεως. Η ιδέα για το ανέβασμα ανήκει στην Ελένα Μαυρίδου, η οποία έχει και τη δραματουργική επεξεργασία. Ηταν μια ιδέα που κουβαλά εδώ και χρόνια και ήρθε η ώρα να την υλοποιήσουμε».

Σήμερα μπορούν να γεννηθούν έρωτες σαν του Χίθκλιφ και της Κάθριν; «Φαντάζομαι πως ναι, γιατί δεν έχουμε αλλάξει συναισθηματικά, δεν έχουμε εξελιχθεί. Η τεχνολογία, βέβαια, έχει αλλάξει τα πράγματα. Προσφέρει πολύ πιο γρήγορες συγκινήσεις. Φανταστείτε, οι ήρωες της Μπροντέ μένουν σε ένα σπίτι στη μέση του πουθενά και πηγαίνουν με τα πόδια στο Λίβερπουλ. Σήμερα οι ταχύτητες αλλάζουν, αλλά η φύση του πράγματος μένει η ίδια –τα ίδια πάθη, οι ίδιες εμμονές».

Αποφασίσατε να χωρίσετε το έργο σε δύο μέρη, με το δεύτερο να αναμένεται να παρουσιαστεί το προσεχές φθινόπωρο. «Ναι, άλλωστε το ίδιο το μυθιστόρημα δομείται με αυτόν τον τρόπο. Στο πρώτο μέρος βλέπουμε να εγκαθιδρύεται η ιδέα της εκδίκησης και στο δεύτερο να πραγματώνεται. Τώρα το πώς θα λειτουργήσει αυτή η χρονική απόσταση μεταξύ των δύο παραστάσεων, τι να πω, δεν ξέρω».

Για ακόμη μία φορά χρησιμοποιείτε τη μάσκα. Τι σημαίνει τελικά για εσάς; «Σε βοηθάει να δεις πιο ξεκάθαρα τη σύμβαση και το παιχνίδι του θεάτρου. Απελευθερώνει τον ηθοποιό, του δίνει τη δυνατότητα να ξεφύγει από τους περιορισμούς του προσώπου του, να ενδυθεί κάποιον άλλον κυριολεκτικά, πέρα από τα στοιχεία της ιδιοσυγκρασίας του. Και είναι αντιφατικό: από τη μια μοιάζει να μειώνει την έκθεση και από την άλλη την αυξάνει, καθώς η μάσκα δεν λειτουργεί αν δεν της δοθείς από μέσα. Χρειάζεται το θάρρος της αποκάλυψης».

Το πάγωμα των επιχορηγήσεων έπληξε το θέατρο; «Το εμπορικό θέατρο σίγουρα μπορεί να πορεύεται γιατί έχει το κοινό του. Ομως υπάρχει και ένα άλλο είδος θεάτρου που δεν το ακολουθούν τα πλήθη και πρέπει ως λαός να αποφασίσουμε αν μας ενδιαφέρει να υπάρχει. Γιατί μπορεί απλά να θέλουμε να επιβιώσει ο ισχυρότερος –ο νόμος της ζούγκλας και της αγοράς –και η Ελλάδα να σημαίνει μόνο ένα πολύ συγκεκριμένο πράγμα».

Τι ζητάτε από τους ηθοποιούς σας; «Να ξέρουν τα λόγια τους καλά. Κυριολεκτώ. Και να έχουν αντοχή και διάθεση για οτιδήποτε».

Και από τον θεατή; «Δεν ξέρω αν ζητώ κάτι. Νομίζω ο θεατής ζητεί κάτι από εμάς. Ισως θα ήθελα να μην ανοίγουν τα κινητά τους κατά τη διάρκεια της παράστασης, αν είναι δυνατόν».

Σας ενδιαφέρει όμως η διάδραση. Θυμάμαι στην «Γκόλφω» προκαλέσατε τους θεατές να σας ρίξουν αβγά… «Ναι, σε περίπτωση που δεν τους άρεσε κάτι. Κανείς δεν το τόλμησε. Οταν έκλεισαν τα φώτα, τελικά κάποιος πέταξε ένα αβγό. «Καλά, στο σκοτάδι τα πετάτε; Τώρα να τα πετάξετε που σας μιλάω» είπα. Ηθελα να προκαλέσω μια αντίδραση. Nαι, με ενδιαφέρει το κομμάτι της διάδρασης και συνέλεξα πολύ υλικό για αυτό μέσα από τη μελέτη των μπουλουκιών. Εκανα διάφορες δοκιμές προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλες πέτυχαν, άλλες απέτυχαν. Το κοινό δεν είναι ποτέ το ίδιο».

Αλήθεια, μέσα από αυτή την ιστορία των περιοδειών, με την αναβίωση του μπουλουκιού που επιχειρήσατε, διακρίνατε διαφορές από περιοχή σε περιοχή; «Και από χωριό σε χωριό, θα έλεγα. Σαφώς όμως μας ενώνει όλους η κουλτούρα της τηλεόρασης, που έχει δώσει μια συγκεκριμένη σφραγίδα στη γλώσσα, στη μουσική που ακούμε, ακόμη και στο πώς στήνουμε το τραπέζι, ενισχύοντας τη φυσική μας ροπή προς το εύκολο». l