Επενδύσεις: Κάνε το όπως η Ευρώπη

Το 2017 οι ιδιωτικές παραγωγικές επενδύσεις αυξήθηκαν 5,5% έναντι 1,6% το 2016. Η βελτίωση δεν είναι απρόσμενη σε μια καθηλωμένη οικονομία που αναζητεί διέξοδο. Ζητούμενο όμως δεν είναι η σύγκριση με τον «πάτο του βαρελιού», αλλά η επενδυτική ανταγωνιστικότητα με την ΕΕ. Το εθνικό αναπτυξιακό σχέδιο, μέχρι στιγμής, ούτε μετρήσιμους επενδυτικούς στόχους θέτει ούτε τη σύγκλιση της παραγωγικής οικονομίας με την ΕΕ έχει ως σαφή προτεραιότητα.

Για να επανέλθουμε στο 2008, με υποθετικές αυξήσεις στις ιδιωτικές επενδύσεις κατά 10% τον χρόνο, θα χρειαστούν περίπου 15 χρόνια. Επιπλέον, η επενδυτική απόσταση από την ΕΕ-28 είναι €100 δισ. σωρευτικά από το 2009, ενώ το 2012 η απόσταση εκτινάχθηκε στο 5,5% του ΑΕΠ.

Η άρση των συνεπειών της κρίσης είναι απαραίτητη. Αλλά για να κερδίσει η Ελλάδα στον επενδυτικό ανταγωνισμό πρέπει να διαθέτει μηχανισμούς τουλάχιστον ίδιας αποτελεσματικότητας με την ΕΕ στην προσέλκυση επενδυτών, στην αδειοδότηση, στη φορολογία, στην απονομή δικαιοσύνης κ.λπ.

Δυστυχώς, η Ελλάδα συνεχίζει να πορεύεται χωρίς σχέδιο επενδυτικών μεταρρυθμίσεων.

Ακόμα και χωρίς δημοσιονομική επίπτωση, οι ρυθμίσεις εφαρμόζονται καθυστερημένα (π.χ. απλοποίηση αδειοδότησης).

Αντίθετα, η ΕΕ επιλέγει τη στρατηγική συνεχούς απλοποίησης των επενδυτικών διαδικασιών. Χαρακτηριστικά, την περίοδο 2008-17 η Ελλάδα έχασε 16 θέσεις στον δείκτη ανταγωνιστικότητας WEF, ενώ η ΕΕ-28 βελτιώθηκε οριακά. Στον δείκτη Doing Business, η Ελλάδα ανέβηκε 19 θέσεις, παραμένει όμως 30 θέσεις κάτω από την ΕΕ-28, η οποία επίσης βελτιώθηκε 10 θέσεις. Οι πέντε χώρες με το υψηλότερο ποσοστό επενδύσεων στο ΑΕΠ (Τσεχία, Σουηδία, Εσθονία, Ιρλανδία, Βέλγιο) απέχουν πλέον 44 θέσεις, επίσης βελτιωμένες κατά 13 θέσεις.

Οι επιπτώσεις των διαφορετικών στρατηγικών είναι διαφωτιστικές. Η Ελλάδα απώλεσε 47% στον δείκτη «Επενδύσεις προς ΑΕΠ», η ΕΕ-28 συγκράτησε τις απώλειες στο 2%, ενώ οι πέντε καλύτερες χώρες είδαν οριακή αύξηση.

Η σύγκριση είναι δυσμενέστερη σε επιμέρους επενδυτικές διαδικασίες. Οι περισσότερες χώρες στην ΕΕ-28 (όπως οι Πορτογαλία, Πολωνία, Ολλανδία, Ιρλανδία, Βέλγιο κ.λπ.), ακόμα και η Γεωργία, έχουν απλούστερη αδειοδότηση μέσα από προ-αδειοδοτημένες περιοχές, ορθή κατάταξη οχλήσεων και περιβαλλοντικών επιπτώσεων και δεσμευτικές προθεσμίες. Ο χρόνος δικαστικών αποφάσεων μειώθηκε 35% στην Εσθονία και στη Λετονία με πλήρη ψηφιοποίηση των δικαστηρίων και νομικούς βοηθούς. Στην Ελλάδα, η διαδικασία ξεπερνάει τις 960 ημέρες έναντι 117 και 197 αντίστοιχα.

Η Βρετανία δημιούργησε φορολογική ασφάλεια, μειώνοντας στο 19% τον εταιρικό φόρο (28% το 2010) αλλά αυξάνοντας 15% τα έσοδα με ηλεκτρονικές συναλλαγές και αποτελεσματικούς ελέγχους. Αντίθετα, η Ελλάδα εξέδωσε 25 φορολογικές διατάξεις και 100+ εγκυκλίους από το 2011.

Το συνέδριο «Σχεδιάζουμε το μέλλον με επενδύσεις» που διοργανώνει ο ΣΕΒ στις 23 και 24 Απριλίου φέρνει στον δημόσιο διάλογο τα συστατικά ενός προγράμματος επενδυτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την ανάδειξη των μηχανισμών, διαδικασιών και δομών που πρέπει να έχει η χώρα ως προϋπόθεση για την κάλυψη του επενδυτικού κενού. Θα αναδείξει τα 35 κρισιμότερα αντικίνητρα, δίνοντας την ευκαιρία σε επιχειρήσεις και στη δημόσια διοίκηση να συζητήσουν λύσεις για να βελτιώσουν το επενδυτικό περιβάλλον.

Ο κ. Γιώργος Ξηρογιάννης είναι διευθυντής Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών και Δικτύων του ΣΕΒ.