Μια πλατφόρμα ερευνητών που ταξιδεύει στον κόσμο

Λίγο προτού χτυπήσει την πόρτα του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, το Academous έχει ήδη ταξιδέψει 70.000 χλμ. σε 17 ακαδημαϊκά ιδρύματα σε 9 χώρες και 4 ηπείρους. Η ελληνική ιδέα, που γεννήθηκε στο Λάνκαστερ, αποτελεί ουσιαστικά μια πλατφόρμα αυτοματοποιημένης εξεύρεσης ατόμων που επιθυμούν να συμμετέχουν σε ακαδημαϊκές έρευνες, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαδικτυακή τους «ανωνυμία». Μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο αναδείχθηκε ως μία εκ των 100 πιο καινοτόμων επιχειρήσεων στην ευρύτερη περιοχή του Μάντσεστερ από το βρετανικό περιοδικό «Business Quarterly».

Ως συνδυασμός των λέξεων «Αcademia» και «Anonymous», το όνομα της πλατφόρμας ενσωματώνει μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες της. Σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων λόγω του σκανδάλου της Cambridge Analytica και της υφαρπαγής προσωπικών δεδομένων άνω των 50 εκατομμυρίων χρηστών του Facebook, η έννοια της online ιδιωτικότητας λαμβάνει νέα διάσταση. «Επιλέγουμε τον δρόμο της μερικής ανωνυμίας, ακολουθώντας τους κανόνες της ερευνητικής ηθικής στα πανεπιστήμια, αλλά και γιατί ο αμοιβαίος σεβασμός εταιρείας-χρήστη είναι απαραίτητος για να δημιουργηθεί εμπιστοσύνη» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο 37χρονος ιδρυτής του Academous κ. Στέλιος Γιαννούλης, ειδικός στην τεχνητή συναισθηματική νοημοσύνη.

Μερική ανωνυμία σημαίνει ότι κατά την εγγραφή στην πλατφόρμα δεν απαιτούνται στοιχεία, όπως ονοματεπώνυμο, ημερομηνία γέννησης, φωτογραφίες ή βίντεο. Επίσης, ο χρήστης κρατάει πια το τιμόνι του ελέγχου, καθώς του επιτρέπεται να κάνει αμέσως πλήρη διαγραφή του προφίλ του. «Προσωπικά ενοχλούμαι ιδιαίτερα όταν κάποιος με παίρνει τηλέφωνο ή λαμβάνω ένα email πώλησης, παρ’ όλο που δεν έδωσα τα στοιχεία μου πουθενά. Αυτό σημαίνει ότι διέρρευσαν από κάπου» αναφέρει, προβλέποντας πως οι κυβερνοεπιθέσεις για κλοπή δεδομένων θα αυξηθούν επιπλέον στο μέλλον.

Η εμπειρία από τις μεταπτυχιακές του σπουδές στην Τεχνολογία των Μέσων στο Λέιντεν της Ολλανδίας, καθώς και από την εργασία του ως ερευνητή στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, τον οδήγησε τον Ιανουάριο του 2014 σε μια διαδικτυακή έρευνα. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες για τους ακαδημαϊκούς ερευνητές είναι η εξεύρεση ατόμων για συμμετοχή στις έρευνές τους. Αυτό το πρόβλημα έρχεται να λύσει, αυτοματοποιημένα πια, το Αcademous. Οι ερευνητές δεν χρειάζεται να χάνουν χρόνο για να προσελκύσουν συμμετέχοντες, στέλνοντας καθημερινά emails ή καταχωρίζοντας διαφημίσεις, ενώ οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν να επιλέξουν από μια δεξαμενή πανεπιστημιακών ερευνών άμεσα και γρήγορα.

Μέσα σε τρεις μήνες, τον Οκτώβριο του 2014, ήταν έτοιμο το front end κομμάτι της πλατφόρμας, με χρηματοδότηση από το European Regional Development Fund (ERDF), σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, ενώ το back end κομμάτι, που χρειάστηκε έναν χρόνο, χρηματοδοτήθηκε από ίδια κεφάλαια. Για το στήσιμο της πλατφόρμας έχουν δουλέψει εξ αποστάσεως τέσσερα άτομα, ενώ, όπως λέει ο κ. Γιαννούλης, αν και υπάρχει στην Αγγλία δυνατότητα πρακτικής άσκησης, «έχοντας περάσει από το στάδιο της απλήρωτης εργασίας, αρνούμαι κατηγορηματικά να προσλάβω κάποιον για να δουλέψει χωρίς να πληρώνεται».

Με «όχημα» ένα πρωτότυπο με περιορισμένη λειτουργικότητα, MVP (Μinimum Viable Product) όπως ονομάζεται, η ιδέα έχει παρουσιαστεί σε 17 πανεπιστήμια σε Ελλάδα, Μάλτα, Βρετανία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, ΗΠΑ, Νότια Κορέα και Αυστραλία. Στόχος είναι εντός του 2018, μόλις παρουσιαστεί σε συνολικά 30 πανεπιστήμια, να τρέξει μια καμπάνια crowdfunding ώστε να συγκεντρωθεί το ποσό που απαιτείται για τη δημιουργία της τελικής έκδοσης του Academous.

«Σκοπεύουμε να μείνουμε μια μικρή επιχείρηση, με μια πολύ μεγάλη ιδέα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γιαννούλης, «γιατί οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης χρειάζονται πολλά χρόνια –περίπου 10 για την ακρίβεια –για να ωριμάσουν». Στο μέλλον, η βιωσιμότητα του Academous δεν θα εξασφαλίζεται από διαφημίσεις αλλά αποκλειστικά από ένα ευέλικτο πακέτο συνδρομών, που θα πληρώνουν μόνον οι ερευνητές ή τα ακαδημαϊκά ιδρύματα, και όχι όσοι επιθυμούν να συμμετέχουν στις έρευνες.

Η Ελλάδα διώχνει την έρευνα

Το περίπλοκο νομικό πλαίσιο αλλά και οι περιορισμένοι πόροι για έρευνα και ανάπτυξη αποτελούν τους βασικούς λόγους που μια πλατφόρμα όπως το Academous δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει στην Ελλάδα. «Για να ανταμειφθεί με κάποιο χρηματικό ποσό ένας συμμετέχων σε έρευνα θα πρέπει να υπογράψει με τον ερευνητή σύμβαση εργασίας, ακόμα κι αν η αμοιβή του είναι 5 ευρώ!» αναφέρει ο κ. Γιαννούλης, εξηγώντας γιατί δεν έχει χτυπήσει την πόρτα πολλών ελληνικών πανεπιστημίων αλλά παραμένει στο Μάντσεστερ, όπου πριν από έναν χρόνο έγινε δεκτός στον επιταχυντή επιχειρηματικότητας της Natwest.

Στην Αγγλία, για παράδειγμα, όπως και σε άλλες χώρες, ο ερευνητής ζητεί απλώς από το συμμετέχον άτομο να υπογράψει πως έλαβε τις 5 ή 10 στερλίνες που μπορεί να είναι η χρηματική ανταμοιβή του, ανάλογα με τον προϋπολογισμό της έρευνας. Λογική επάνω στην οποία βασίζεται η όλη λειτουργία της διαδικτυακής πλατφόρμας, στηρίζοντας κατά ένα μέρος και τη βιωσιμότητά της.

Ενα ακόμα εμπόδιο αποτελεί αυτός καθαυτός ο προσανατολισμός της ελληνικής εκπαίδευσης. Η χώρα μας για το 2016 επένδυσε σε έρευνα και ανάπτυξη μόλις το 1,01% του ΑΕΠ, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, ξεπερνώντας μάλιστα για πρώτη φορά το 1%. «Αντίστοιχα χώρες όπως η Σουηδία και η Αυστρία επένδυσαν ποσά άνω του 3% του ΑΕΠ τους σε έρευνα και ανάπτυξη και η Γερμανία, που έχει περίπου 400 ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, επένδυσε ποσό ίσο με 2,96% του ΑΕΠ της» λέει ο κ. Γιαννούλης, αναδεικνύοντας τη μεγάλη απόσταση που έχει ακόμη να διανύσει η χώρα μας.