Μεγάλοι ζωγραφικοί πίνακες, προτομές και ανάγλυφα από την εποχή της ναζιστικής κατοχής στην Αυστρία ήρθαν στην επιφάνεια, κατά τη διάρκεια των εργασιών της εσωτερικής ανακαίνισης που πραγματοποιείται στη Βουλή της Αυστρίας. Σε μερικά από τα ευρήματα μάλιστα, απεικονίζεται ο μεγαλύτερος εγκληματίας στην ιστορία της ανθρωπότητας, ο Αδόλφος Χίτλερ.
Η τύχη όσων βρέθηκαν απασχολεί τους ιστορικούς που μελετούν τα ευρήματα, καθώς οι ίδιοι συνιστούν να παραδοθούν σε κάποιο μουσείο ή σε κάποιο αρχείο της χώρας, ώστε να καταφέρουν να συντηρηθούν και να διατηρηθούν στο χρόνο. Η σχετική απόφαση για το μέλλον των ευρημάτων θα ληφθεί προσεχώς από τον πρόεδρο της Βουλής Βόλφγκανγκ Σομπότκα σε συνεννόησή του, όπως ο ίδιος ανακοίνωσε, με τα άλλα τέσσερα κοινοβουλευτικά κόμματα.
«Η ανακάλυψη αυτή υπογραμμίζει τη σημασία της ανελλιπούς διαχείρισης της ναζιστικής ιστορίας του κτιρίου της Βουλής» είχε δηλώσει η πρώην πρόεδρος της αυστριακής Βουλής Ντόρις Μπούρες. Η ίδια είχε αναθέσει ήδη το 2015 στους καθηγητές της Σύγχρονης Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, Μπέρτραντ Περτς και Βερένα Παβλόφσκι, την έρευνα για την ιστορία του κτιρίου της Βουλής στη διάρκεια των δύο δικτατοριών στην Αυστρία, την Αυστροφασιστική (1933-1938) και την Γερμανοναζιστική (1938-1945).
Η έρευνα, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2018, προσπαθεί να αποσαφηνίσει την περίεργη και ανεξερεύνητη έως σήμερα κατάσταση που επικρατούσε στο κτίριο της Βουλής, κυρίως στη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής της Αυστρίας, από την προσάρτηση της χώρας στο Τρίτο Ράιχ, τον Μάρτιο του 1938, μέχρι την απελευθέρωσή της τον Μάιο του 1945.
Η τύχη βέβαια των ευρημάτων από τη ναζιστική περίοδο κρέμεται από το εξής ερώτημα: εάν αυτά θα πρέπει να διατηρηθούν ή εάν θα πρέπει να καταστραφούν. Οι δυο καθηγητές της Σύγχρονης Ιστορίας, οι οποίοι κι είναι υπεύθυνοι της έρεευνας, θεωρούν ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η ιστορική αξία τους, να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας αλλά και να χρησιμοποιηθούν για εκθεσιακούς σκοπούς. Οι ίδιοι θεωρούν πως η ενδεχόμενη καταστροφή τους θα είχε αρνητικό συμβολικό χαρακτήρα και θα ενίσχυε πιθανότατα τη θέση πως επιχειρείται η εξάλειψη μαρτυριών ενός δυσάρεστου τμήματος της αυστριακής ιστορίας, και ως εκ τούτου προτείνουν την παράδοσή τους σε κάποιο μουσείο ή σε κάποιο αρχείο.
Το Μέγαρο της Ιστορίας, το Μουσείο της Βιέννης, ή το Αρχείο Τεκμηρίωσης της Αυστριακής Αντίστασης στη Βιέννη αποτελούν τις βασικές συστάσεις των δυο ιστορικών ως προς τα μέρη που κρίνονται κατάλληλα για τη συντήρηση των ευρημάτων.
Όσον αφορά τις εργασίες ανακαίνισης της αυστριακής Βουλής, αυτές αναμένεται να διαρκέσουν τρία χρόνια. Μέχρι τότε τα πρώην χειμερινά ανάκτορα του «Χόφμπουργκ» είναι το σημείο που έχουν μεταφερθεί προσωρινά όλες οι υπηρεσίες, μέχρι και το πέρας των εργασιών και την ολοκλήρωση της ανακαίνισης.
Η ανακαίνιση υπολογίζεται πως θα διαρκέσει έως το τέλος του 2020, με το κόστος της να ξεπερνά τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Στόχος της ανακαίνισης είναι ο πλήρης τεχνικός εκσυγχρονισμός, ενώ ένα μεγάλο μέρος τού έως τώρα πεπαλαιωμένου εξοπλισμού της -κυρίως έπιπλα, όπως τα έδρανα των βουλευτών- έχει πωληθεί τις τελευταίες εβδομάδες στο πλαίσιο δημόσιου πλειστηριασμού, κατά τον οποίο υποβλήθηκαν 4.500 προσφορές για 350 αντικείμενα.
Το μεγαλοπρεπές κτίριο της αυστριακής Βουλής στη Βιέννη είναι έργο του μεγάλου αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν, σχεδιασμένο σε ελληνικό νεοκλασικό ρυθμό, με το τεράστιο άγαλμα της θεάς Αθηνάς να δεσπόζει στην είσοδό του και τα αγάλματα αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στην πρόσοψή του. Αποτελούσε την έδρα του «γκάουλαιτερ», κατά τη διάρκεια της γερμανοναζιστικής κατοχής της Αυστρίας.
Η λειτουργία τής αυστριακής Βουλής είχε διακοπεί τότε, αλλά δεν έγινε με την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων στις 12 Μαρτίου του 1938. Στις 4 Μαρτίου του 1933, η Βουλή είχε διαλυθεί και καταργηθεί από το χριστιανοφασιστικό καθεστώς του καγκελαρίου Ένγκελμπερτ Ντόλφους, το οποίο εθεωρείτο υποχείριο της φασιστικής δικτατορίας του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ιταλία και το οποίο αναφέρεται από ιστορικούς ως «Αυστροφασισμός».
Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας, στο κτίριο της αυστριακής Βουλής εγκαταστάθηκε το γραφείο του Γιόζεφ Μπιούρκελ, επιτρόπου του Γ΄ Ράιχ για την «επανένωση» της Αυστρίας με το γερμανικό Ράιχ και το 1939 μετακόμισε εκεί και η έδρα του «γκάουλαιτερ».
Ο ιστορικός Μπέρτραντ Περτς επισημαίνει ότι η εγκατάσταση των ναζιστικών αυτών υπηρεσιών δεν υπήρξε ένα απλό γραφειοκρατικό γεγονός για τους ναζιστές, αλλά στην πραγματικότητα επρόκειτο για τη μετατροπή του κτιρίου της αυστριακής Βουλής σε κέντρο του καθεστώτος βίας.
Γιατί όμως, επελέγη το κτίριο της Βουλής και δεν κατασκευάστηκε ειδικό κτίριο για τον «γκάουλαιτερ»; Tι άφησαν πίσω τους οι ναζιστές, εάν υπήρξαν αρχιτεκτονικές αλλαγές στο κτίριο; Πώς συντελέστηκε η μετάβαση από το ναζιστικό καθεστώς στη Δεύτερη Αυστριακή Δημοκρατία;
Τις απαντήσεις σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα φιλοδοξούν να απαντήσουν οι ιστορικοί που διεκπεραιώνουν τις έρευνες για τη ναζιστική εποχή στην Αυστρία και τη σχέση αυτής με το κτίριο της Βουλής.
