Εβδομάδα των παθών. Τα θεία σύμβολα: ΟΣταυρός, ο Επιτάφιος και η Ανάσταση συγκινούν τις ψυχές δύο και πλέον δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη. Μηνύματα Αγάπης, Ειρηνικής συνύπαρξης των πληθυσμών, ηχούν παντού.Η Αλληλεγγύη και η Συγχώρεση των αμαρτιών, πλημμυρίζουν τον λόγο των πιστών. Στην πράξη βέβαια, στα εγκόσμια τα πράγματα δεν πάνε τόσο καλά. Οι πολεμικές συρράξεις απειλούν την ειρήνη επί γης. Οι στρατιές των πεινασμένων,διψούντων και των φτωχών, των προσφύγων και των μεταναστών γιγαντώνονται.
Οι μετακινήσεις των πληθυσμών και η συνύπαρξη διαφορετικών πολιτισμών, δημιουργούν νέα προβλήματα, ιδεολογικά και πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά στις δυτικές κοινωνίες. Πάνω όμως από τα βασανιστικά αυτά ζητήματα, η κάθε ανθρώπινηύπαρξη αυτές τις μέρες, που πιστεύει στον Χριστιανισμό, προσπαθεί να βρει την αγάπη, να γαληνέψει, να ξεπεράσει φόβους και αγωνίες και να συναντηθεί με το υπέρτατο και το θείο. Με κάτι το άπιαστο αλλά παρηγορητικό. Με το άυλο και πνευματικόαλλά άκρως συγκινησιακό.
Τα θεία σύμβολα αυτών των ημερών, δίνουν ζωή και δύναμη στη θρησκεία. Αποτελούν ένα ιδιαίτερο συμβολισμό που κάνουν δυνατή την επαφή των πιστών με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Συμβολίζουν τη ζωή, το θάνατο και την κάθαρση της ψυχής, στο άπειρο και αιώνιο. Ιστορικά τα σύμβολα στις πρωτόγονες, αλλά και τις σύγχρονες κοινωνίες αποκτούν μεγάλη ισχύ και επιρροή στις ανθρώπινες συμπεριφορές και την οργάνωση των κοινωνιών.
Η δύναμη των θρησκευτικών συμβόλων ιστορικά παραμένει ιδιαίτερα ισχυρή. Πολλάκις οι κοσμικές εξουσίες επικαλούνται και εκμεταλλεύονται αυτά τα σύμβολα. Άλλες εξουσίες όπως στα κομουνιστικά καθεστώτα, στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, θεώρησαν τα σύμβολα αυτά αλλά και τη θρησκεία, ως το «όπιο του λαού». Και σ’ αυτά τα καθεστώτα η επιρροή των συμβόλων παρέμεινε ζωντανή και ισχυρή.
Όλες οι μεγάλες θρησκείες του πλανήτη, χριστιανισμός, ισλαμισμός, βουδισμός και Κομφούκιος κ.α. χρησιμοποιήσουν ιστορικά τα θρησκευτικά σύμβολα, για να αποκτήσουν ισχύ και εξουσία.
Σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης οι κοσμικές – πολιτικές εξουσίες βρέθηκαν πολλές φορές σε διαμάχη και μεγάλες συγκρούσεις με τη θρησκευτική εξουσία. Είναι εξίσου ιστορικά βεβαιωμένο,ότι τα θρησκευτικά σύμβολα χρησιμοποιήθηκαν και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται για «ιερούς» πολέμους. Άλλοτε, η θρησκευτική εξουσία επιχειρούσε να ελέγξει την κοσμική εξουσία. Ο χωρισμός της κρατικής με τη θρησκευτική εξουσία παραμένει και σήμερα ένα ανοιχτό πάντα πρόβλημα.
Σίγουρα τα θρησκευτικά σύμβολα, ιστορικά, υπήρξαν ανθρώπινα κατασκευάσματα. Ο άνθρωπος έχοντας πλήρη συνείδηση ότι είναι θνητός, αναζητάει τη συνέχεια μετά το θάνατο. Προσπαθεί να χαλιναγωγήσειτο φόβο για το θάνατο. Η σωτηρία του ανθρώπινου γένους συμβολίζεται με τα θεία σύμβολα αυτών των ημερών: Σταύρωση. ο Χριστός συμβολικά αίρει τας αμαρτίες του ανθρώπινου γένους. Η εβδομάδα των παθών είναι μέρος περισυλλογής και πένθους για τα πάθη του θεανθρώπου. Ο Επιτάφιος συμβολίζει το θάνατο και το πέρασμα στο πνευματικό κόσμο. Και η Ανάσταση συνδέει την ανθρώπινη ύπαρξη με το μετέπειτα. Η διαδοχή αυτών των συμβόλων νοηματοδοτούν την κοσμική – πραγματική ύπαρξητων ανθρώπων που συνδέονται με τη μεταθανάτιο ζωή τη συνάντηση με το θείο. Η πνευματική αυτή αναζήτηση, έχει μεγάλη επίδραση στην οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών.
Από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, τα θρησκευτικά σύμβολα, η θρησκευτική εξουσία συνδέθηκε άμεσα με τη γέννηση και εξέλιξη της κρατικής εξουσίας. Οι σχέσεις παραμένουν σχετικά ειρηνικές. Οσάκις όμως η κρατική εξουσία επιχειρεί να περιορίσει την τυπική ισχύ των συμβόλων της εκκλησίας γεννάται μεγάλη σύγκρουση.
Ακόμη και όταν η πολιτική εξουσία επιχειρεί να εγγυηθεί και να καταχωρήσει το δικαίωμα της ελευθερίας του θρησκεύεσθαι, της θρησκευτικής ανεξαρτησίας, οι αντιδράσεις παραμένουν ζωντανές (πχ η σύγκρουση για τις ταυτότητες, η διδασκαλία των θρησκευτικών, οι οικονομικές σχέσεις κράτους και εκκλησίας).
Από τον 18ο 19ο και τον 20ο αιώνα υπήρξαν ισχυρά, υλιστικά, φιλοσοφικά ρεύματα της αριστεράς και κινήματα που επιχείρησαν να καταργήσουν ή να περιορίσουν την ισχύ των θρησκευτικών συμβόλων. Στα κομμουνιστικά καθεστώτα, με το πέρασμα του χρόνου άρχισαν να δίνουν μεγαλύτερη ανοχή στις πνευματικές, θρησκευτικές παραδόσεις και αναζητήσεις.
Στις μέρες μας στα 200 χρόνια νεοελληνικού κράτους, τα θρησκευτικά σύμβολα παραμένουν ιδιαίτερα ισχυρά και η επιρροή τους στην οργάνωση της κοινότητας πολύ μεγάλη.
Αντίθετα, με τα πολιτικά σύμβολα, τα θρησκευτικά σύμβολα διατηρούν σε υψηλούς βαθμούς την αξιοπιστία. Ακόμη και η «μη θρησκευόμενη αριστερά», που μας κυβερνά, δίνει το ισχυρό παρόν της και ασπάζεται τα θρησκευτικά σύμβολα των ημερών. Στη Σταύρωση, τον Επιτάφιοκαι την Ανάσταση. Ενδεικτικές είναι οι πρωτοβουλίες της μη «θρησκευόμενης αριστεράς». Ο Πρωθυπουργός επισκέφθηκε τον Πάπα (σύμβολο του καθολικισμού σε δύο δισ. ανθρώπους). Συνάντησε τον Πατριάρχη, τον Πάπα και τον Ιερώνυμο στο νησί των προσφύγων.
Επισκέφθηκε το Άγιο Όρος και δίνει πάντα το παρόν στα τελετουργικά και συμβολικά της εκκλησίας. Ακόμη και για τα εγκόσμια προστρέχει στον Ιερώνυμο (Μακεδονικό). Επιμένει όμως να αυτοαποκαλείται ως «μη θρησκευόμενος αριστερός».
Κατανοητό ότι στην προκειμένη περίπτωση, η πολιτική εξουσία επιχειρεί να «εξαγνισθεί από τα ανομήματά της», για τα πάθη των συμπολιτών μας σε αυτή τη δύσκολη ιστορική περίοδο, θα έλεγε κάποιος αυστηρός κριτής. Περισσότερο όμως θεάρεστο θα ήταν η πολιτική εξουσία να ασπάζονταν και να υιοθετούσε τα συμβολικά μηνύματα της εβδομάδας των παθών.
Να βασιλεύει επί γης η συνεννόηση των πολιτικών κομμάτων και η κατανόηση για την αντιμετώπιση των επίγειων παθών της κοινωνίας μας. Να γίνει πράξη ο Σεβασμός, η Αγάπη, η Συνεννόηση, η Κοινωνική Συνοχή και η Ειρήνη, η Αλληλεγγύη και Σωτηρία όχι μονάχα των ψυχών (αυτό το έχει αναλάβει η εκκλησία) αλλά και των συνανθρώπων μας. Και αυτές οι γιορτές βρίσκουν τη χώρα μας πολιορκημένη. Τα βάρη είναι πολλά, όπως και το ψυχικό κόστος.
Αυτό το Πάσχα βρίσκει τη Μεσόγειο με ταραγμένα νερά. Το υγρό στοιχείο, τα άγρια κύματα βυθίζουν τα σαπιοκάραβα που κουβαλάνε τον πόνο, την απελπισία, τη φυγή και τον πόνο των προσφύγων και των μεταναστών. Από θάλασσα ειρήνης και ευημερίας των λαών κινδυνεύει να γίνει υγρός τάφος βασανισμένων ψυχών.
Οι «ιεροί» – θρησκευτικοί πόλεμοι, το κυνήγι της εξουσίας, έλεγχος των ενεργειακών πηγών και το νέο μοίρασμα σφαιρών επιρροής των μεγάλων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, η εργαλειοποίηση του μουσουλμανικού στοιχείου και τα όνειρα ανασύστασης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή μας, απειλούν άμεσα την ειρήνη.
Όλοι ευχόμαστε αυτές τις μέρες με μηνύματα αγάπης, ειρήνης και αλληλεγγύης.
Όλοι ευχόμαστε να σταματήσουν οι «ιεροί» θρησκευτικοί πόλεμοι και να οικοδομηθούν γέφυρες επικοινωνίας και συνύπαρξης των θρησκευτικών πολιτισμών.
Βέβαια, όλοι μας κατανοούμε ότι αν για τις μεγάλες θρησκείες η ειρηνική συνύπαρξη είναι δύσκολη, για τις κοσμικές εξουσίες τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα.
