Χτισμένη σε υψόμετρο 2.500 μ. η Λαλιμπέλα των 17.000 κατοίκων θεωρείται μία από τις ιερότερες πόλεις της Αιθιοπίας αλλά και ολόκληρης της Αφρικής. Κάθε χρόνο συρρέουν εκεί χιλιάδες χριστιανοί από όλον τον κόσμο για να θαυμάσουν τις 11 μεσαιωνικές μονολιθικές εκκλησίες εντυπωσιακής λιτότητας, αισθητικής και αξιοσημείωτης μηχανικής που γυρίζουν τον χρόνο πολύ πίσω δένοντας αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον.
Το σύμπλεγμα των υπόσκαφων χριστιανικών ναών της περιοχής, οι οποίοι από το 1978 έχουν ανακηρυχθεί από την UNESCO Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, το σύστημα επικοινωνίας μεταξύ τους, οι εξωτικές ονομασίες τους (Μπετ Μέσκελ, Μπετ Ντεναγκέλ, Μπετ Γκολγκοθά), καθώς και η ρυμοτομία και η χωροταξία όλων των παλαιών κτισμάτων της πόλης αντηχούν την αύρα της παλαιάς Ιερουσαλήμ. Κορυφαία δείγματα αρχιτεκτονικής o ύψους 15 μ. Ναός του Αγίου Γεωργίου (Μπετ Γκιόργκις) σε σχήμα σταυρού και ο Ναός του Σωτήρος (Μπετ Μεντχάνε Αλεμ) με τον χρυσό σταυρό της Λαλιμπέλα.
Οι µονολιθικές εκκλησίες της Λαλιμπέλα είναι σχεδόν αόρατες και ίσως το μοναδικό στοιχείο που μαρτυρεί την ύπαρξή τους είναι οι ντόπιοι με τους λευκούς μανδύες και οι ξένοι προσκυνητές που εμφανίζονται και εξαφανίζονται σαν άυλες μορφές μέσα από σχισμές βράχων και περπατούν στα λαξευμένα μονοπάτια, στις φυσικές χαράδρες και στα ατέλειωτα λαγούμια προκειμένου να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες και δοξασίες γύρω από τη δημιουργία αυτών των μοναδικών στον κόσμο χώρων λατρείας και πνευματικής ανάτασης, καθώς οι Αιθίοπες ισχυρίζονται ότι η χώρα τους είναι η παλαιότερη χριστιανική χώρα στον κόσμο, από το πρώτο μισό του 4ου αι. π.Χ., και ότι το δαιδαλώδες αυτό σύστημα των ναών κτίστηκε από τους Ναΐτες Ιππότες κατά τον 13ο αιώνα προκειμένου να φυλάξουν εκεί την Κιβωτό της Διαθήκης, καλά κρυμμένη κάτω από κάποιον ναό. Τη θεωρία μάλιστα πως άγγελοι κατέβαιναν τις νύχτες και σμίλευαν τους βράχους δημιουργώντας τους ναούς ασπάζονται χιλιάδες πιστοί και ιερωμένοι.
Η επίσηµη άποψη πάντως, όπως αυτή καταγράφεται στο μικρό μουσείο της πόλης κοντά στην κεντρική είσοδο του βόρειου συγκροτήματος των εκκλησιών, αναφέρει ότι οι παμπάλαιοι ναοί σκαλίστηκαν από ντόπιους χριστιανούς κατοίκους έπειτα από εντολή του αυτοκράτορα Λαλιμπέλα στα τέλη του 12ου με αρχές 13ου αιώνα, μετά την επίσκεψή του στους Αγίους Τόπους το 1187, όπου και οραματίστηκε να δημιουργήσει μια Νέα Ιερουσαλήμ στην Αφρική –μάλιστα στο μουσείο εκτίθενται κάποια θραύσματα αυτών των σκαπτικών εργαλείων.
Στην πλειονότητά τους οι κάτοικοι της Λαλιμπέλα είναι μέλη της Αιθιοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, μονοφυσίτες χριστιανοί που έλκουν τις θρησκευτικές τελετουργικές ρίζες τους από τα πρωτοχριστιανικά χρόνια. Εδώ οι δυνατές εικόνες και τα έντονα συναισθήματα εναλλάσσονται στην πιο αγνή και ακατέργαστη μορφή τους: χορός υπό τον ήχο τυμπάνων, φωνητικοί αλαλαγμοί, κατάνυξη και έκσταση, παλάμες παρακλητικά ανοικτές και ένα ποικιλόχρωμο πλήθος που πάλλεται ευλαβικά σε κάθε μεγάλη θρησκευτική εορτή.
Στον λαβύρινθο της Λαλιμπέλα οι βιβλικές μορφές που διασταυρώνονται μπροστά σου σε παρασύρουν σε μια βουτιά στον χωροχρόνο, κάνοντάς σε κοινωνό σε μια βαθιά μυσταγωγία. Πρόσωπα ανόθευτα, με το φλογερό τους βλέμμα σε συνοδεύουν στην αναζήτηση της ψυχικής ανάτασης και της ιερής ισορροπίας.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 1 Απριλίου 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
