Χαρτογραφούν τα «αγκάθια»

Δύσκολα θέματα παραμένουν προς επίλυση στη διαδικασία για την εξεύρεση λύσης στο ονοματολογικό, παραδέχθηκε ο Μάθιου Νίμιτς στη δήλωση που έκανε μετά το πέρας της συνάντησής του με τους υπουργούς Εξωτερικών Ελλάδας και πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, Νίκο Κοτζιά και Νίκολα Ντιμιτρόφ αντιστοίχως, στο αυστριακό υπουργείο Εξωτερικών στη Βιέννη. Την ίδια στιγμή πάντως, ανώτερες ελληνικές διπλωματικές πηγές σημείωναν ότι εφόσον στην επόμενη συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα την εβδομάδα μετά το Πάσχα βρεθούν λύσεις σε αυτά τα δύσκολα θέματα και σημειωθεί σημαντική πρόοδος, τότε θα μπορούσε να δρομολογηθεί μία νέα συνάντηση των πρωθυπουργών Αλέξη Τσίπρα και Ζόραν Ζάεφ –κίνηση που θα σηματοδοτούσε ότι οι δύο πλευρές είναι έτοιμες να προχωρήσουν στο «μεγάλο βήμα» επίλυσης της εκκρεμότητας που διαρκεί για περισσότερα από 25 χρόνια.

Ο ειδικός απεσταλμένος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών χαρακτήρισε, όπως παραδοσιακά πράττει, «παραγωγική» τη συνάντηση και μίλησε για πρόοδο σε αρκετά ζητήματα. Πρόσθεσε ότι θα υπάρξουν και συναντήσεις εμπειρογνωμόνων από τις δύο πλευρές που θα ασχοληθούν με ορισμένα αμφιλεγόμενα (controversial) ζητήματα. Παράλληλα, ο κ. Νίμιτς φέρεται να έδωσε στους δύο υπουργούς έναν κατάλογο ερωτημάτων στα οποία θα πρέπει να απαντήσουν εν όψει της επόμενης συνάντησής τους.

Από την πλευρά του, ο κ. Κοτζιάς σημείωσε στις σύντομες δηλώσεις του προς την ΕΡΤ ότι έχουν πλέον καταγραφεί με λεπτομέρειες τα σημεία στα οποία συμφωνούν και εκείνα στα οποία διαφωνούν οι δύο πλευρές, ενώ υπάρχει και σύγκλιση για τη μέθοδο που πρέπει να ακολουθηθεί ώστε να λυθεί η εκκρεμότητα. Οπως πρόσθεσε, είναι πιο σαφές πλέον ποια είναι τα κύρια ζητήματα που απασχολούν τις δύο πλευρές και αυτά θα απασχολήσουν την επόμενη συνάντηση με τον κ. Νίμιτς, που όπως φαίνεται ίσως να είναι αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση των διαπραγματεύσεων. Αλλωστε, ο χρόνος μετράει αντίστροφα για μία σειρά κρίσιμων ημερομηνιών που σχετίζονται με την ευρωατλαντική προοπτική της πΓΔΜ.

Διπλωματικές πηγές σημείωναν μετά το πέρας της συνάντησης ότι «είμαστε πιο κοντά σε λύση από ό,τι πριν από μία εβδομάδα στα Σκόπια», όταν ο ίδιος επισκέφθηκε τη γειτονική χώρα. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι τα «αγκάθια» παραμένουν οι αλλαγές που επιδιώκει η ελληνική πλευρά στο Σύνταγμα της πΓΔΜ, αλλά και η φόρμουλα που αναζητείται με σκοπό να μπορέσει να εφαρμοστεί η πρόβλεψη να ισχύει η νέα ονομασία τόσο στο εσωτερικό όσο και στις διεθνείς σχέσεις της γειτονικής χώρας. Αναφορικά με το Σύνταγμα, πέρα από την ένταξη σε αυτό της νέας ονομασίας, η Αθήνα θα επιθυμούσε να υπάρξει και μία αλλαγή στο Αρθρο 49, το οποίο αφορά τους «Μακεδόνες» εκτός πΓΔΜ.

Συγκεκριμένα το άρθρο αυτό, το οποίο τροποποιήθηκε το 1992, αναφέρει ότι η πΓΔΜ «φροντίζει για το καθεστώς και τα δικαιώματα των προσώπων που ανήκουν στον «Μακεδονικό λαό» σε γειτονικές χώρες, καθώς και για «εκπατρισμένους Μακεδόνες», συνδράμει στην πολιτισμική τους ανάπτυξη και προωθεί δεσμούς μαζί τους». Επίσης, η πΓΔΜ «φροντίζει για τα πολιτισμικά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της στο εξωτερικό». Η τροποποίηση που προστέθηκε αναφέρει ότι «στην άσκηση αυτού του ενδιαφέροντος, η «Δημοκρατία» δεν θα αναμειγνύεται στα κυρίαρχα δικαιώματα άλλων κρατών ή στις εσωτερικές τους υποθέσεις».

Το έτερο δύσκολο θέμα προς επίλυση είναι η εξεύρεση της φόρμουλας που θα επιτρέψει την εφαρμογή του νέου ονόματος erga omnes. Το ζήτημα είναι κρίσιμο καθώς συνδέεται τόσο με μία πιθανή πρόσκληση από το ΝΑΤΟ προς την πΓΔΜ για ένταξη στη Συμμαχία κατά την επόμενη Σύνοδο Κορυφής τον προσεχή Ιούλιο στις Βρυξέλλες, όσο και για τη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) και της γειτονικής χώρας. Το «κλειδί» φαίνεται ότι βρίσκεται στον τρόπο με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση θα έχει τις απαραίτητες εγγυήσεις περί μιας συνταγματικής αλλαγής στα Σκόπια.