Η νέα τηλεόραση αγαπάει τα ντοκιμαντέρ

Η ελληνική τηλεόραση ποτέ δεν αγάπησε ιδιαίτερα τα ντοκιμαντέρ. Ο,τι είδαμε στα δημόσια κανάλια, ό,τι έκανε ο Γιώργος Αυγερόπουλος με τον «Εξάντα» ή ό,τι προσπάθησε να κάνει ο Σκάι με τα «Οι μεγάλοι Ελληνες» και «1821». Υπήρξαν κατά καιρούς και στα άλλα ιδιωτικά κανάλια αξιόλογα ρεπορτάζ που όμως δεν τα χαρακτηρίζεις ντοκιμαντέρ. Αυτά! Το δύσκολο είδος που συνδυάζει ενημέρωση και ψυχαγωγία επανήλθε με τη συνδρομητική τηλεόραση (βλέπε Nova και Cosmote TV). Και συνεχίζει δυναμικά στη νέα εποχή της μικρής οθόνης, χάρη και στις διαδικτυακές πλατφόρμες. Ανάμεσά τους το όλο και πιο δημοφιλές στην Ελλάδα Netflix έρχεται να προτείνει δίπλα στις σειρές και στις ταινίες του πολλά ντοκιμαντέρ –δικές του παραγωγές ή παραγωγές των οποίων αγόρασε τα δικαιώματα –για όλα τα γούστα. Με τον πολυσυζητημένο «Ικαρο» των Μπράιαν Φόγκελ και Νταν Κόγκαν που κέρδισε προσφάτως το Οσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ να έχει περίοπτη θέση στην «ταινιοθήκη» του. Θέμα του το σκάνδαλο με την ντοπαρισμένη ρωσική ολυμπιακή ομάδα. Δεν είναι όμως το μοναδικό ντοκιμαντέρ (με ελληνικούς υπότιτλους) που μπορούν να παρακολουθήσουν οι έλληνες τηλεθεατές. Ιδού και άλλα ενδιαφέροντα:

Η κάμερα του Ορλάντο φον Αϊσιντελ μας μεταφέρει στην εμπόλεμη Συρία και ακολουθεί μια ομάδα διασωστών που βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή τους προκειμένου να βοηθήσουν (απεγκλωβίσουν) τους αμάχους μέσα σε πόλεις που μετατρέπονται σε ερείπια. Συγκλονιστικά τα πλάνα από τους βομβαρδισμούς. «Σώζοντας μια ζωή, σώζεις όλη την ανθρωπότητα» λέει στην κάμερα ένας από αυτούς τους σύγχρονους ήρωες.

Από την κόλαση του πολέμου μεταφερόμαστε σε έναν κόσμο ειρήνης και ευδαιμονίας. Στον κόσμο εκείνων που μην ξέροντας πώς να ξοδέψουν τα πολλά, τα πάρα πολλά, λεφτά τους φτιάχνουν απίστευτα (από ονειρεμένα ως σουρεαλιστικά) σπίτια. Βίλες μέσα στην έρημο, κατοικίες-γλυπτά που κρέμονται πάνω από τη θάλασσα, ακόμα και εξοχικά που μοιάζουν με αεροπλάνα (και έχουν φτιαχτεί με βασικό υλικό ένα παλιό αεροπλάνο). Ο αρχιτέκτονας Πιρς Τέιλορ και η ηθοποιός Κάρολαϊν Κουέντιν ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο και μας ξεναγούν σε αυτές τις πολύ εντυπωσιακές κατοικίες. Φτάνουν και στην Ελλάδα, για να μας δείξουν ένα σπίτι στην Αντίπαρο.

Παραμένουμε στον κόσμο του πλούτου, αυτή τη φορά όχι για να δούμε πόσο όμορφη μπορεί να κάνει τη ζωή μας, αλλά για να επιβεβαιώσουμε πως συχνά οι περιουσίες αποκτώνται με ανάρμοστους ως και εγκληματικούς τρόπους. Ιστορίες απληστίας και διαφθοράς δείχνουν το σκοτεινό πρόσωπο της επιχειρηματικότητας. «Πιστεύετε πως είστε ένας άνθρωπος με ήθος;» ερωτάται κάποιος από τους συμμετέχοντες στη δημοσιογραφική έρευνα. «Είμαι ένας άνθρωπος των επιχειρήσεων» απαντά εκείνος με βλέμμα ψυχρού δολοφόνου. Το κέρδος υπεράνω όλων.

Η άνοδος και η επικράτηση του ναζισμού παρουσιάζονται μέσα από ντοκουμέντα εποχής αλλά και από δραματοποιημένες σκηνές. Η σειρά εστιάζει στους πιστούς ακολούθους-συνεργάτες του Χίτλερ, τους ανθρώπους που μοιράστηκαν μαζί του το αποτρόπαιο όραμά του και τον βοήθησαν, καθένας με τον τρόπο του, να το πραγματοποιήσει. Δέκα επεισόδια γεμάτα Ιστορία.

Η αλήθεια πάντα φανερώνεται. Πάντα; Η υπόθεση του Στίβεν Εϊβερι μοιάζει επικίνδυνη ακροβασία ανάμεσα σε αλήθεια και ψέμα. Ο άνδρας καταδικάζεται το 1985 για ένα έγκλημα που όπως όλα τα στοιχεία έδειχναν δεν είχε κάνει. Οταν, έπειτα από πολλά χρόνια εγκλεισμού, επιβεβαιώνεται η αθωότητά του και αποφυλακίζεται, ζητάει μια τεράστια αποζημίωση από εκείνους που είχαν «ενορχηστρώσει» την καταδίκη του. Και τότε βρίσκεται ξανά ύποπτος για εγκληματική ενέργεια. Το ντοκιμαντέρ γυριζόταν επί δέκα χρόνια. Το υπογράφουν δύο γυναίκες, η Λόρα Ρικιάρντι και η Μόιρα Ντέμος.

Περούτζια, 2007. Μια φοιτήτρια βρίσκεται βιασμένη και κατακρεουργημένη στο δωμάτιό της. Η υπόθεση παίρνει τεράστια δημοσιότητα. Κρίνονται ένοχοι η συγκάτοικος του θύματος, Αμάντα Νοξ, και ο σύντροφός της. Το 2011 και οι δύο αθωώνονται. Οι δίκες συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια, με το δικαστήριο να τους απαλλάσσει από τις κατηγορίες οριστικά το 2015. Το (δραματοποιημένο) ντοκιμαντέρ παρακολουθεί την περίεργη αυτή ιστορία. Και θέτει το ερώτημα: Είναι πράγματι η Νοξ μια δολοφόνος ή ήταν απλώς ένα κορίτσι που δεν ήξερε πώς να προφυλάξει τον εαυτό του από τις κακοτοπιές και το πλήρωσε πολύ ακριβά; (Με μια δολοφονία, αυτήν της καλόγριας Κάθριν Σέσνικ, ασχολείται και η εξίσου ενδιαφέρουσα «Συγκάλυψη».)

Μέσα από σπάνιο αρχειακό υλικό και από συνεντεύξεις ερευνάται η επιρροή που άσκησε το διάσημο συγκρότημα στη μουσική και στις τέχνες όλου του κόσμου. Στον κόσμο της μουσικής αναφέρονται δύο ακόμα παρόμοια ντοκιμαντέρ, το «Μπάουι: Ο άνθρωπος που άλλαξε τον κόσμο», που φυσικά εξετάζει την επιρροή του Ντέιβιντ Μπάουι, και το «Τι συνέβη, κυρία Σιμόν», με θέμα τη ζωή της Νίνα Σιμόν. Το τελευταίο περιλαμβάνει και ηχογραφήσεις που ακούγονται για πρώτη φορά.

Μπορούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να καταστρέψουν ζωές; Αυτό είναι το ερώτημα που θέτουν οι Μπόνι Κόχεν και Τζον Σενκ παρουσιάζοντας την αληθινή ιστορία δύο κοριτσιών που κακοποιούνται σεξουαλικά από τους φίλους τους και ακολούθως εξευτελίζονται online. Μια πικρή και σκληρή ταινία που λέει μεγάλες αλήθειες.

Ο Βέρνερ Χέρτζογκ, ο διάσημος σκηνοθέτης των (μεταξύ άλλων) «Αγκίρε, η μάστιγα του Θεού» και «Φιτζκαράλντο», «καταδύεται» σε μια κόλαση από φωτιά για να μας μιλήσει για τη δύναμη της φύσης. Η ταινία του όμως δεν εξαντλείται σε εντυπωσιακά (και τρομακτικά συνάμα) πλάνα από τις εκρήξεις των ηφαιστείων, γιατί με αυτή την κόλαση ασχολείται. Δείχνει και πώς είναι να ζεις στη σκιά αυτών των τόσο απρόβλεπτων γιγάντων και να… συνδιαλέγεσαι καθημερινά μαζί τους.

Ενας άνδρας αγοράζει και λειτουργεί ένα μοτέλ με σκοπό να παρακολουθεί τις ιδιωτικές στιγμές των πελατών του. Για αυτόν τον σκοπό διαμορφώνει τη στέγη σε παρατηρητήριο από το οποίο μπορεί να έχει εικόνα από όλα τα δωμάτια. Πολλά χρόνια αργότερα ένας δημοσιογράφος τον ξεσκεπάζει, για να ξεσπάσει ένα μεγάλο σκάνδαλο.