Ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Case Western Reserve κατάφεραν να περιγράψουν πως η παχυσαρκία έχει καταφέρει να μετατοπίσει την εκδήλωση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου σε νεότερες ηλικιακές ομάδες διά μέσου κυτταρικών μηχανισμών που προάγουν τη νόσηση.
Ο καρκίνος συνήθως κάποτε εθεωρείτο νόσος των ατόμων 50 ετών και άνω αλλά πλέον η συχνότητα του είναι αυξημένη και σε νεαρά άτομα.
Εκ των 20 συχνότερων μορφών του, οι εννέα αφορούν σε νεαρούς ενήλικες. Το 2016, σχεδόν ένας στους δέκα καρκίνους του μαστού, και ένας στους τέσσερις καρκίνους του θυρεοειδούς αδένα αφορούσε άτομα 20-44 ετών, σύμφωνα με την ανασκόπηση.
Επίσης, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι όσο αυξανόταν η παχυσαρκία μεταξύ των νεαρών ενηλίκων, τόσο αυξάνονταν και τα ποσοστά καρκίνου.
Στην ανασκόπηση συμπεριλήφθηκαν στοιχεία από ζωικές μελέτες, κλινικές και επιδημιολογικά δεδομένα δημόσιας υγείας για μπορέσουν οι επιστήμονες να αιτιολογήσουν την αυξημένη συχνότητα των καρκίνων στους νέους.
«Τα νεαρά άτομα με δείκτη μάζας σώματος πάνω από 30 είναι πιθανότερο να εκδηλώσουν επιθετικές νεοπλασίες. Η παιδική παχυσαρκία έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που μπορεί να συντελέσουν στη εκδήλωση καρκίνου τόσο σε νεαρή όσο και σε όψιμη ηλικία», σχολιάζει ο Δρ Ναθαν Μπεργκερ, καθηγητής Πειραματικής Ιατρικής στο Αντικαρκινικό Κέντρο του ΠανεπιστημίουCase Western Reserve.
Και προσθέτει ότι, η παχυσαρκία μπορεί να τροποποιήσει επί μονίμου βάσεως την πιθανότητα του ατόμου να εκδηλώσει καρκίνο. Ακόμα και μετά την απώλεια βάρους ο κίνδυνος παραμένει. «Αν είσαι παχύσαρκος, διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου.
Αν χάσεις βάρος βελτιώσεις τα προγνωστικά αλλά ο κίνδυνος δεν εξαφανίζεται εντελώς. Η παχυσαρκία αλλάζει το DNA και οι αλλαγές αυτές σε βάθος χρόνου περιλαμβάνουν επιγενετικές τροποποιήσεις που αυξάνουν διά βίου τον κίνδυνο καρκίνου ακόμα και μετά την απώλεια βάρους», λέει ο Δρ Μπεργκερ.
Η συνδυαστική ανάλυση των πειραματικών και των κλινικών μελετών έδειξε ότι η παχυσαρκία επιταχύνει την πρόοδο του καρκίνου σε βάθος χρόνου.
Υπερενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα για να παράγει επιβλαβή υποπροϊόντα, όπως ελεύθερες ρίζες, που μεταλλάσσουν το DNA. Η παχυσαρκία επίσης αλλάζει τον μεταβολισμό, προκαλώντας ανισορροπίες στους αυξητικούς παράγοντες και τις ορμόνες, που βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα να ευημερούν.
Στο έντερο η παχυσαρκία αλλάζει το μικροβίωμα, ενώ η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στα παχύσαρκα άτομα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου.
«Καταλαβαίνετε ότι ακόμα κι αν μπλοκάρουμε έναν μηχανισμό, ο επαγόμενος από την παχυσαρκία θα βρει άλλον δρόμο να εξελιχθεί», λέει ο Δρ Μπεργκερ.
Ποσοτικά και ανέκδοτα στοιχεία υποστηρίζουν περαιτέρω τη σχέση παχυσαρκίας και συγκεκριμένων μορφών καρκίνου. Μελέτη που έγινε σε πάνω από 1,1 εκατομμύριο Ισραηλινούς άνδρες έδειξε ότι, εκείνοι που ήταν υπέρβαροι σε ηλικία 16-19 ετών, είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο παχέος εντέρου έως την ηλικία των 48 ετών.
Άλλη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που είχαν σώμα σε σήμα «μήλου» δηλαδή κοιλιακή παχυσαρκία είχαν υψηλότερη συχνότητα πολλαπλού μυελώματος.
Εν κατακλείδι τα στοιχεία τεκμηριώνουν ότι ο ΔΜΣ του ανθρώπου είναι καθοριστικός για το σύνολο του βίου του. Πολλοί καρκίνοι εξάλλου εκδηλώνονται μετά τη απώλεια βάρους και αυτό είναι κάτι που συχνά κάνει τους γιατρούς να παραβλέπουν τους παράγοντες που συνδέουν τις δύο καταστάσεις.
Οι ερευνητές ελπίζουν ότι με την διαρκώς αυξανόμενη χρήση των ηλεκτρονικών ιατρικών αρχείων θα δομηθούν βάσεις δεδομένων διά μέσου των οποίων θα μπορούν να εντοπιστούν τα πρότυπα απώλειας βάρους, ακόμα κι αν πρόκειται για το μακρινό παρελθόν και τα σχετιζόμενα προβλήματα υγείας.
Ενδεχομένως, οι γιατροί εξετάζοντας χαρακτηριστικά της διατροφής και τους ευρύτερου περιβάλλοντος του παχύσαρκου ατόμου, να μπορούν να έχουν κάποια ένδειξη για την πιθανή πρόγνωση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου.
