Σέξι εμμηνόπαυση

Μπουρλότο στην προγεστερόνη! Ο ρόλος (και το Οσκαρ) για τη Φράνσις Μακ Ντόρμαντ στις «Τρεις πινακίδες έξω από το Εμπινγκ, στο Μιζούρι» ήταν τελικά ένας θρίαμβος απέναντι στον στερεοτυπικό τρόπο με τον οποίο απεικονίζονται στην οθόνη οι γυναίκες «αυτής της ηλικίας». Είναι απρόβλεπτη, δύσκολη, περίπλοκη, οργισμένη, βρίζει σαν νταλικέρης, κυκλοφορεί με ολόσωμη φόρμα συνεργείου, βάζει τις παντόφλες της να μιλούν μεταξύ τους, περπατάει μονοκόμματα α λα Τζον Γουέιν και δεν εμφανίζεται ποτέ ως στοργική μάνα, σέξι ερωμένη ή υποστηρικτική σύντροφος.

Δεν αναφέρεται πουθενά στην ταινία, αλλά το πιθανότερο είναι αυτή η ενδιαφέρουσα γυναίκα (στα 50 κάτι της) να πάσχει από εξάψεις, μεταβολές στη διάθεση, νυχτερινές εφιδρώσεις, αϋπνία, μειωμένη λίμπιντο κ.τ.λ. Οπως έγραφε προ ημερών η Σούζαν Μουρ στον «Guardian», η Μακ Ντόρμαντ ήρθε απλώς να υπενθυμίσει την εκκωφαντική απουσία της εμμηνόπαυσης από την ποπ κουλτούρα. «Το ότι η εμμηνόπαυση παραμένει αόρατη στην οθόνη είναι μια μορφή άρνησης. Οι γυναίκες συχνά σε αυτή την περίοδο της ζωής τους νιώθουν απομονωμένες, γιατί πού μπορούν να δουν την απεικόνιση αυτού που βιώνουν; Είναι η εμμηνόπαυση κάτι που πρέπει μόνο να τρέμεις, να κρύβεις, να αντιμετωπίζεις με φαρμακευτική αγωγή ή να αρνείσαι; Γιατί εν έτει 2018 να ντρέπεσαι ακόμη να μιλάς για αυτήν;».

Υποτίθεται ότι τα τελευταία χρόνια αυτός ο «αναπόφευκτος σταθμός στη ζωή κάθε γυναίκας» έχει αρχίσει, δειλά-δειλά, να «βγαίνει από την ντουλάπα», με στοχευμένες καμπάνιες και κρέμες από εταιρείες καλλυντικών που δεν ντρέπονται πλέον να την κατονομάζουν, δωρεάν apps για το κινητό (MenoPro), Παγκόσμια Ημέρα (στις 18 Οκτωβρίου), ακόμα και ξέφρενα menopause parties (στη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ) πολυεθνικών με σούπερ σέξι «σιτεμένες» ειδικούς να ενθαρρύνουν τις εργαζόμενες να ανταλλάξουν «ανοιχτά» εμπειρίες και σκευάσματα.

Παρ’ όλα αυτά, η μοναξιά παραμένει το νούμερο 1 σύμπτωμα. Δύσκολο να βρεθείς σε παρέα γυναικών που να μιλούν απενοχοποιημένα για την κλιμακτήριο. Λες και το «δεν έχω πια περίοδο» σε τοποθετεί αυτομάτως σε ένα «βιολογικό τάγμα γυναικών προς απόσυρση». Συνήθως όσες το πράττουν, γνωρίζουν με βεβαιότητα ότι εκείνη που έχουν απέναντί τους «είναι στην ίδια φάση», άρα θα καταλάβει και δεν θα τις κοιτάξει με την απεχθή γυναικεία συγκατάβαση ή, ακόμα χειρότερα, με τον γκροτέσκο γυναικείο τρόμο («Πο-πο! Θα υπάρξει κάποια στιγμή που κι εγώ θα είμαι έτσι»). Και όταν επιτέλους το πράττουν, καταφεύγουν συχνά στο χιούμορ («Τρεις μαξιλαροθήκες άλλαξα χθες το βράδυ από τον ιδρώτα») ή στον αυτοσαρκασμό («Τα τελευταία χρόνια έχω μια ανεξέλεγκτη λίμπιντο»).

Πάλι καλά βέβαια, γιατί στο παρελθόν η εμμηνόπαυση αντιμετωπιζόταν σαν αυτοϊάσιμο εξωτικό αφροδίσιο. Θυμάμαι μια ηλικιωμένη γυναίκα να μου εκμυστηρεύεται: «Την περίοδο αυτή την πέρασα τελείως μόνη μου. Ο σύζυγός μου δεν είχε βεβαίως ιδέα, ούτε στα παιδιά άφησα ποτέ να φανεί κάτι. Ούτε ήταν ένα θέμα προς συζήτηση με τις φίλες μου. Ακόμα και στον εαυτό μου δεν επέτρεπα να το πολυσκέφτεται. Με τις δουλειές, τα παιδιά κ.τ.λ. δεν είχα καν τον χρόνο να γκρινιάζω για ενοχλητικά συμπτώματα. Γενικά, ήταν κάτι που το περνούσες σιωπηρά και μόνη».

Στο προαναφερθέν άρθρο της στον «Guardian» (με τίτλο «Ας δούμε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες στην οθόνη –σε όλο τους το μεγαλείο»), η Σούζαν Μουρ εξηγεί πως για κάποιες γυναίκες είναι σημάδι τρωτότητας. Ας πάρουμε ένα ακραίο παράδειγμα, αυτή τη φορά από μια τηλεοπτική ηρωίδα: «Στο «Ηοuse of Cards» η σύζυγος του αμερικανού προέδρου Κλερ Αντεργουντ (φωτoγραφία) στέκεται λίγο παραπάνω μπροστά από το ψυγείο και μια φίλη προσπαθεί να της πιάσει κουβέντα για τις εξάψεις. Η Κλερ είναι ατσάλινη και αρνείται. Ενας γυναικείος χαρακτήρας στο πρότυπο της Λαίδης Μάκβεθ δεν μπορεί να «ενδώσει» στη γυναικεία φύση ή να υποβιβαστεί από αυτήν».

Θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ακόμα για να αντιληφθούμε ότι οι «σέξι» γυναικείοι ρόλοι κτίζονται παρά και πάνω από τη γυναικεία φύση. Θα βοηθούσε σίγουρα το να δούμε επιτέλους τις γυναίκες «αυτής της ηλικίας» σε όλο τους το μεγαλείο και εκτός οθόνης.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 24 Μαρτίου 2018.