Ηταν ένα τυχαίο περιστατικό. Από αυτά που κανένας δεν μπορεί να προβλέψει, πολύ περισσότερο να αποτρέψει, και συνέβη σε μια πολύ κακή συγκυρία για την κυβέρνηση. Ο πρόεδρος του ΠΑΟΚ, σε μια στιγμή παραφοράς, όπως ισχυρίζεται, όρμησε στον αγωνιστικό χώρο στο γήπεδο της Τούμπας επιδεικνύοντας το περίστροφο που είχε στη ζώνη του. Σε μια επίδειξη «ανδροπρεπούς» μαγκιάς, στην ενσάρκωση του ποδοσφαιρικού σλόγκαν «οι πράξεις φωνάζουν δυνατότερα από τον διαιτητή», ο Ιβάν Σαββίδης εξέθεσε ανεπανόρθωτα τον εαυτό του και την κυβέρνηση, η οποία αντί να εξυγιάνει το ποδόσφαιρο, όπως είχε υποσχεθεί, κατέληξε να απολογείται για τον εκλεκτό της επιχειρηματία δεχόμενη πιέσεις από εκείνον, ενδεχομένως και εκβιασμό.
Η αγάπη για την μπάλα δικαιολογεί την απουσία σκέψης ή, ακόμη χειρότερα, την πράξη ωμής βίας; Για τον κ. Σαββίδη η απάντηση είναι θετική, όπως φαίνεται από την ανακοίνωσή του. Δεν κινήθηκε απειλητικά, λέει, αλλά αμυντικά για να προστατεύσει τους φιλάθλους του ΠΑΟΚ ώστε να μην υπάρξουν ανθρώπινα θύματα. Η αντίδρασή του, προσθέτει, ήταν συναισθηματική και προκλήθηκε από «τη γενικευμένη αρνητική κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό ποδόσφαιρο τον τελευταίο καιρό και από το σύνολο των απαράδεκτων, μη αθλητικών γεγονότων που έλαβαν χώρα προς το τέλος του αγώνα ΠΑΟΚ – ΑΕΚ: τις ενέργειες του διαιτητή και του επόπτη (γκολ – οφσάιντ – γκολ), τη διακοπή του αγώνα, τις διαμαρτυρίες και την είσοδο μέσα στον αγωνιστικό χώρο δεκάδων ανθρώπων και των δύο ομάδων».
Ολοι φταίνε και εκείνος λιγότερο από όλους. Οι εκπρόσωποι της FIFA/UEFA δεν το είδαν έτσι, μίλησαν για εικόνες ντροπής, για κρούσματα βίας και απείλησαν τον ΠΑΟΚ με βαριές ποινές.

Πολιτικό το θέμα

Το θέμα δεν έμεινε ούτε στιγμή στα γήπεδα, έγινε αμέσως πολιτικό. Σε μια συγκυρία που η κυβέρνηση εμφανίζεται με δύο γραμμές ακόμη και στο θέμα των δύο στρατιωτικών που είναι φυλακισμένοι στην Ανδριανούπολη, με τους πλειστηριασμούς συνοδεία ΜΑΤ να εξοργίζουν την κοινωνία και έχοντας σύρει σε προανακριτική επιτροπή δέκα πολιτικούς αντιπάλους της, το τελευταίο πράγμα που χρειαζόταν ο κ. Τσίπρας ήταν οι φωτογραφίες του κουμπουροφόρου Ιβάν. Συνοδευόμενες από άλλες παλαιότερες φωτογραφίες του ίδιου, χαμογελαστού και άνετου, στο πλάι του ομογενούς επιχειρηματία, εν μέσω θυέλλης εξαιτίας της σκανδαλωδώς ευνοϊκής για τον ΠΑΟΚ απόφαση της Επιτροπής Εφέσεων της ΕΠΟ, τα ξημερώματα της Κυριακής,18 ώρες προτού ξεκινήσει το ντέρμπι με την ΑΕΚ.
Μια απόφαση που υπέβαλε σε πολλούς τη σκέψη ότι δεν ήταν μόνο ποδοσφαιρική αλλά και πολιτική, καθώς δεν έχει σβήσει ο απόηχος της πρωθυπουργικής δήλωσης τον περασμένο Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ ότι«είναι η πρώτη φορά που το μετρό της Θεσσαλονίκης δεν είναι ανέκδοτο. Το μόνο που απομένει στην πόλη είναι να πάρει ο ΠΑΟΚ το πρωτάθλημα».
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κατηγορηθεί ότι για να επιβάλει την ωμή εξουσία του δημιούργησε μια νέα, δική του, διαπλοκή. Κανένας επιχειρηματίας ωστόσο δεν ευνοήθηκε τόσο όσο ο Ιβάν Σαββίδης, ο οποίος έφερε τα ήθη της στέπας στη Βόρεια Ελλάδα. Αυτή ήταν η δικαιολογία του για τα πάντα, ότι έχει ρωσική νοοτροπία και παρεξηγούνται οι προθέσεις του, αλλά και η αχίλλειος πτέρνα του.
Οι φωτογραφίες του έγιναν θέμα ακόμη και στην Ουάσιγκτον, όπου βρισκόταν την περασμένη εβδομάδα για επίσημη επίσκεψη ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Οταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε ότι «η κυβέρνηση χτίζει μια νέα γενιά ολιγαρχών που είναι χειρότερη από την προηγούμενη και τους ενθαρρύνει να αγοράσουν μέσα μαζικής ενημέρωσης και ανταλλάσσουν χάρες μόνο και μόνο για να παραμείνουν στην εξουσία». «Αυτό είναι απαράδεκτο», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι η Ελλάδα δεν είναι «μετασοβιετική δημοκρατία», πρόσθεσε. Το Κίνημα Αλλαγής αναφέρθηκε σε «εικόνες κουμπουροφόρων, παραγόντων που εκθέτουν τη χώρα διεθνώς και παραπέμπουν σε μαφιόζικες πρακτικές».
Παραφωνία ήταν η Ενωση Κεντρώων, η οποία στην ανακοίνωσή της καταδίκασε «την ανθρωποφαγία που έχει πιάσει κάποιους στην περίπτωση του Σαββίδη» προσθέτοντας ότι «δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι και οι άλλοι μεγαλοπαράγοντες είναι άγιοι». Ο Βασίλης Λεβέντης ευνοήθηκε από το σύστημα Σαββίδη στη Β. Ελλάδα και παρ’ όλο που φλερτάρει και με άλλους «μεγαλοπαράγοντες», δεν μπορεί να αφήσει καμία ψήφο να πάει χαμένη όταν το κόμμα του κοιτάζει κατάματα την άβυσσο του εξωκοινοβουλευτισμού, από την οποία ξέφυγε μόλις τον Σεπτέμβριο του 2015.

Στρατηγική της έντασης

Ηταν τέτοιος ο παροξυσμός της χώρας μετά το δημοψήφισμα και την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου ώστε οι πολίτες θα έδιναν σε οποιονδήποτε «άφθαρτο» την τιμωρητική ψήφο τους.Η στρατηγική της έντασης ωστόσο καλλιεργήθηκε συνειδητά από τον ΣΥΡΙΖΑ μετά τη διπλή αναμέτρηση του 2012, όταν το παλαιό πολιτικό σύστημα κατέρρευσε και ο ΣΥΡΙΖΑ από 16,7% που έλαβε τον Μάιο έφτασε στην πλημμυρίδα του 26,9% τον Ιούνιο. Τότε συνειδητοποίησαν στην Κουμουνδούρου ότι βρίσκονται αληθινά στα πρόθυρα της εξουσίας. Και άνοιξαν το πρώτο πολιτικό μέτωπο, το μέτωπο των λέξεων, των νοημάτων, των σημασιών. Την προσπάθεια ελέγχου, δηλαδή, της δημόσιας έκφρασης και των μέσων της. Επειδή ο τρόπος που προσέγγιζαν την εξουσία ήταν ανορθόδοξος, χωρίς φραγμούς, με την ανώνυμη στρατιά των τρολ που αντί 60 λεπτών το tweet ξέσκιζαν τους αντιπάλους και με τα επιχορηγούμενα από τον Νίκο Παππά sites να προπαγανδίζουν τις στρεβλές απόψεις του ΣΥΡΙΖΑ, σύντομα απέμειναν στον περίγυρό τους οι μόνοι που πιστεύουν ότι μπορούν να επιβιώσουν σε ακραίες συνθήκες: οι χρήσιμοι ηλίθιοι και οι επαγγελματίες καιροσκόποι.
Τα συστημικά μέσα ενημέρωσης, η δεύτερη κορυφή του τριγώνου της διαπλοκής «πολιτικοί – ΜΜΕ – τραπεζίτες», το οποίο κατήγγελλε νυχθημερόν ο ΣΥΡΙΖΑ, ήταν ταυτόχρονα και ο διακαής πόθος του. Στην αρχή ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε να προσεταιριστεί ιδιοκτήτες και διευθυντές, με τους απεσταλμένους του να λένε υπαινικτικά ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ τσαβίζει στα ΜΜΕ». Στη συνέχεια έκανε προσωπικές επαφές. Το σχέδιό του ήταν να τοποθετήσει πρόσωπα της εμπιστοσύνης του στον ΔΟΛ και στο Mega. Αυτό δεν έγινε αποδεκτό και η συνέχεια της ιστορίας είναι γνωστή. Το «Εθνος» παραδόθηκε αμαχητί στον ΣΥΡΙΖΑ και έπειτα στον Ιβάν Σαββίδη.

Ιβάν, ο θαυμαστής του έλληνα… Πούτιν

Στις 20 Νοέμβριο 2016 κυκλοφόρησε η εφημερίδα «Documento» με εκδότη τον Ιωάννη Βλαδίμηρο Καλογρίτσα – η οικογένεια Καλογρίτσα είχε προνομιακή σχέση με τον «Αλεξάκο», ή τουλάχιστον έτσι πίστευε – και διευθυντή τον Κώστα Βαξεβάνη. Από το πρώτο φύλλο έγινε φανερό ότι η νέα εφημερίδα θα ήταν το μέσο για τη διάχυση της σκανδαλολογίας που εξυπηρετούσε την κυβέρνηση. Τον Μάρτιο του 2017 ο κ. Καλογρίτσας αποχώρησε από το «Documento». Είχε προηγηθεί τον Σεπτέμβριο ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες, κατά τον οποίο διεκδίκησε και απέκτησε μία από τις τέσσερις έναντι 52,6 εκατομμυρίων ευρώ, το φιάσκο με τα βοσκοτόπια, η εμπλοκή του πατέρα Καλογρίτσα στην υπόθεση της Τράπεζας Αττικής.

Τον Ιανουάριο του 2017 Νόμος Παππάγια τις τηλεοπτικές άδειες κρίθηκε αντισυνταγματικός από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μέσα σε ένα ζοφερό κλίμα, καθώς προηγήθηκε η απόπειρα να επηρεαστεί η δικανική πεποίθηση ενός εκ των αντιπροέδρων του ΣτΕ μέσω ενός «ροζ», στην πραγματικότητα «κατάμαυρου», σκανδάλου. Ο διαγωνισμός ακυρώθηκε, αλλά δεν έσβησε από τη μνήμη κανενός η δήλωση του κ. Σαββίδη το βράδυ της 2ας Σεπτεμβρίου 2016, όταν και «απελευθερώθηκαν» από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης οι διεκδικητές των αδειών. «Στην τελευταία φάση έδωσα μηδενικά ποσά. Εκπλήρωσα την αποστολή μου» αποκάλυψε σηκώνοντας κύμα κατηγοριών ότι λειτούργησε ως «λαγός της κυβέρνησης».

Εξώδικο για τον χαρακτηρισμό

Ο κ. Σαββίδης δεν αντέδρασε τότε (πλην της αντιδικίας του με τον Δ. Κοντομηνά). Ούτε έναν μήνα αργότερα, όταν ο κ. Μητσοτάκης είχε πει απευθυνόμενος στον κ. Τσίπρα σε συζήτηση για τη διαφθορά και τη διαπλοκή στη Βουλή: «Σας φαίνεται λογικό ο επόμενος υπερθεματιστής να έχει δηλώσει λαγός; Επιχειρήσατε να χρηματοδοτήσετε το νέο τρίγωνο διαπλοκής!». Πέντε μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2017, έστειλε εξώδικο στο αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ζητώντας του να ανακαλέσει τον «άστοχο και μειωτικό» χαρακτηρισμό που «εξακολουθεί δυστυχώς να με συνοδεύει στον επαγγελματικό μου βίο, αποτυπώνοντας και συνοψίζοντας τη μομφή ότι αποτελώ μέρος ενός συστήματος διαπλοκής με την πολιτική εξουσία, τη στιγμή μάλιστα που ως επιχειρηματίας ουδέποτε είχα ανάμειξη στις εκάστοτε κομματικές αντιπαραθέσεις στις οποίες με εμπλέξατε χωρίς να το επιθυμώ. Μια μομφή την οποία αποτάσσομαι μετά βδελυγμίας».

Παραλληλισμοί και προβλέψεις

Αυτά μέχρι τον Μάιο, όταν η κυβέρνηση με τροπολογία που κατέθεσε στη Βουλή διέγραψε αναδρομικά πρόστιμο ύψους 38 εκατομμυρίων ευρώ της ΣΕΚΑΠ, προκαλώντας τη σφοδρή αντίδραση της αντιπολίτευσης και άγρια σύγκρουση Τσίπρα – Μητσοτάκη. Τότε ο κ. Σαββίδης έδωσε μια μεγάλη συνέντευξη στο «Πρώτο Θέμα», στην οποία συμβούλευσε τους Ελληνες να κρατηθούν από τον Τσίπρα επειδή «είναι προϋπόθεση επιτυχίας του μέλλοντος», τον παραλλήλισε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν σημειώνοντας ότι ακούγοντάς τον στη Βουλή ήθελε να τον χειροκροτήσει. Επίσης, προέβλεψε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα γίνει ποτέ πρωθυπουργός.

Ενώ ο κ. Σαββίδης διοχέτευε τα οπαδικά αισθήματα των ΠΑΟΚτζήδων στην πολιτική, ο κ. Τσίπρας δεν έχανε ευκαιρία να φωτογραφίζεται χαμογελαστός και άνετος δίπλα στον ομογενή επιχειρηματία. ’Η να παραλαμβάνει τη φανέλα του ΠΑΟΚ από τους οργανωμένους οπαδούς. ’Η, επ’ ευκαιρία της επίσκεψής του στο Κέντρο Υγείας Αστικού Τύπου Ευόσμου, μια κατεξοχήν παοκτζίδικη περιοχή της Θεσσαλονίκης, να διατυπώνει αιχμές κατά του προέδρου της ΝΔ, ο οποίος είχε πει ότι ο ΠΑΟΚ είχε καλύτερη ομάδα από την ΑΕΚ και δεν χρειαζόταν ένα πέτσινο γκολ για να πάρει το πρωτάθλημα. «Τα βλέπουν όλα πέτσινα. Πέτσινα τα αντίμετρα, πέτσινο το κύπελλο του ΠΑΟΚ, πέτσινο το Κέντρο Υγείας» είχε δηλώσει ο Πρωθυπουργός.

Προσέλκυση υπουργών στην Τούμπα

Αυτό το συνεχές, επίμονο και αμοιβαίο φλερτ προσέλκυσε υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ στην Τούμπα. Είναι νωπές οι φωτογραφίες του Ευκλείδη Τσακαλώτου και της Εφης Αχτσιόγλου να παρακολουθούν τον αγώνα από τη σουίτα του κ. Σαββίδη, του βουλευτή Αλέξανδρου Τριανταφυλλίδη, του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σωκράτη Φάμελου και πολλών άλλων – και από άλλα κόμματα. Στενή σχέση με τον κ. Σαββίδη είχε και ο Πάνος Καμμένος, ο οποίος εκπροσώπησε την κυβέρνηση στον γάμο του γιου του, Γιώργου Σαββίδη.

Αν η κυβερνητική εύνοια συνδυαστεί με την «ιβανάπτυξη» – ΠΑΟΚ, ΣΕΚΑΠ, Μακεδονία Παλλάς, Σουρωτή, λιμάνι Θεσσαλονίκης –, γίνεται κατανοητό γιατί οι αστυνομικοί που βρίσκονταν στο γήπεδο ούτε που σκέφτηκαν να εφαρμόσουν τον νόμο. Εδώ ο αμερικανός πρεσβευτής Τζέφρι Πάιατ ακόμη να πάρει απάντηση στα συνεχή ερωτήματά του για την προέλευση των χρημάτων του κ. Σαββίδη. Αλλά και στη Βουλή όταν ο Ανδρέας Λοβέρδος κατέθεσε πέντε ερωτήσεις και μία επερώτηση για την εξέλιξη της έρευνας που αφορούσε το ουκρανικό πλοίο το οποίο πιάστηκε στα Χανιά με εκατομμύρια λαθραία τσιγάρα με σήμανση της ΣΕΚΑΠ, ανέλαβε ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής να κλείσει το θέμα: «Να ρωτήσεις τη Δικαιοσύνη. Τι είμαι εγώ, εισαγγελέας;» απάντησε.
Μετά τα τελευταία γεγονότα ο τσαμπουκάς κόπηκε. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος αναγκάστηκε να κάνει συνεχόμενες συνεντεύξεις Τύπου την Τετάρτη και την Πέμπτη προκειμένου να διακηρύξει ότι «η κυβέρνηση θα λάβει δύσκολες αποφάσεις αγνοώντας το πολιτικό κόστος», και ότι «η κυβέρνηση δεν έχει φιλικές σχέσεις με κανέναν επιχειρηματία». Ποιος πείθεται όταν οι δηλώσεις Τζανακόπουλου έγιναν στη σκιά δημοσιευμάτων ότι ο Ιβάν Σαββίδης, χολωμένος από τη στάση της κυβέρνησης, προτού αναχωρήσει για το Ροστόφ προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη, απείλησε αν ανοίξει το στόμα του να τους κάψει όλους; Πάντως δεν πείθονται οι βουλευτές και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως φάνηκε στο Πολιτικό Συμβούλιο.

Οσα καταδίκαζε η Αριστερά, τα εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ

Ο έλεγχος της ενημέρωσης, η ειδωλολατρία της μπάλας, ένας όχλος κατευθυνόμενος, όλα όσα καταδίκαζε η Αριστερά, τα εφάρμοσε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Να είχε και σε αυτό το πεδίο αυταπάτες ο κ. Τσίπρας; Από τον Μουσολίνι και τον Φράνκο, που χρησιμοποίησαν την ελεγχόμενη βία των γηπέδων σαν βαλβίδα εκτόνωσης των μαζών, μέχρι τον Νέλσον Μαντέλα, που αξιοποίησε το ποδόσφαιρο για να υπερκεράσει τις φυλετικές διακρίσεις στη Νότια Αφρική, ένα είναι το συμπέρασμα: ποδόσφαιρο ίσον πολιτική. Ο κυνικός τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται την εξουσία ήταν το κοινό σημείο του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος και του ομογενούς επιχειρηματία. Αρκεί να διαβάσει κανείς αποσπάσματα συνεντεύξεων σε ρωσικά έντυπα, την εποχή που ο Ιβάν Σαββίδης ήταν πρόεδρος στην ποδοσφαιρική ομάδα του Ροστόφ. «Αργά ή γρήγορα η Ροστόφ θα βρει προπονητή με τον δικό μου χαρακτήρα. Αθλητισμός και δημοκρατία είναι έννοιες ασυμβίβαστες. Για να υποχρεώσεις έντεκα ανθρώπους να δουλέψουν με ομοφωνία πρέπει ή να είσαι καλός ψυχολόγος ή να ξέρεις να τρίβεις παξιμάδια. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει». Αν επιδίωξή του είναι να προσαρμόζει τα πάντα στα μέτρα του δικού του χαρακτήρα, μάλλον θα χρειαστεί ένα τάμα μεγαλύτερο από την αγιογραφία της οικογένειάς του στον ναό του Αγίου Πνεύματος στη Θεσσαλονίκη για να συνεχίσει να κάνει μπίζνες στην Ελλάδα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ