Ο άνεμος της αρχέγονης βίας των πρώτων σκοτεινών χρόνων εξακολουθεί να φυσάει δυνατά στην «πολιτισμένη» εποχή μας.
Οι μικρές πρώτες κοινότητες συγκροτούνται στο χρόνο συμβιώνοντας με την βία και εξελίσσονται εναντίον αυτής της βίας.
Η συνύπαρξη είναι προϋπόθεση επιβίωσης. Ο κανόνας της συνύπαρξης γίνεται μέρος της υλικής φύσης.
Προοδευτικά οι θανάσιμες συγκρούσεις τίθενται υπό σχετικό έλεγχο.
Από καταβολής, πέρα από την καταστολή της εξουσίας, οι συγκρούσεις λαμβάνουν συμβολική μορφή. Από την υλική φύση των πραγμάτων ‘’ανυψώνονται ‘’ ποικιλότροπα στη συμβολική εκδοχή τους.
Ο ανταγωνισμός γίνεται συμβολικός στις μη θανάσιμες αναμετρήσεις. Υπάρχει ο «θάνατος» του άλλου – ήττα, υπάρχει η απόλυτη κυριαρχία επί του άλλου – νίκη.
Αντίστοιχα πορεύεται η συνείδηση. Που πασχίζει και πάσχει μεταξύ της αρχέγονης βίας και της σύμφυτης ανάγκης της, της ανάγκης αυτοπροσδιορισμού, αυτοπραγμάτωσης και ελευθερίας, σε ένα πλαίσιο κανόνων συνύπαρξης με τον άλλον και τους άλλους.
Η πολιτική, η ανώτερη κατάκτηση του ανθρώπου, είναι ο θεσμικός έλεγχος της βίας.
Η δημοκρατία, η ανώτερη κατάκτηση της πολιτικής, είναι μια διαλογική κατάσταση, μια κατάσταση άρνησης και απόκρουσης της βίας. Το παν είναι ο συνομιλητής, ο άλλος.
Στην αρχέγονη φάση η βία ασκείται στον ξένο. Σε κάθε θεωρούμενο ξένο.
Στην εποχή μας, στο γήπεδο ποδοσφαίρου – κατεξοχήν συμβολικός τόπος σύγκρουσης – αρπάζει σαν φωτιά η μικρή ή μεγάλη βία. Ο οπαδός είναι ο αφοσιωμένος πολεμιστής. Ο αντίπαλος είναι ο απορριπτέος ξένος.
Ο τόπος του αθλητισμού είναι η γη που κυοφορείται ο σπόρος της αρχέγονης βίας. Των δυσπρόσιτων σκοτεινών χρόνων. Εκεί που έχει τις ρίζες του το φαντασιακό υπέρτερο.
