Η απομάκρυνση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Ρεξ Τίλερσον, οπαδού της παγκοσμιοποίησης, και τα νέα ότι ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει την επιβολή δασμών στις κινεζικές εισαγωγές, ύψους 60 δισ. δολαρίων, προκάλεσαν έντονη ανησυχία στις αγορές. Καθώς μάλιστα το παγκόσμιο εμπόριο αντιπροσωπεύει το 55% του παγκόσμιου ΑΕΠ, τυχόν κλιμάκωση των εμπορικών πολέμων θα μπορούσε να αντιστρέψει το «τρίτο κύμα της παγκοσμιοποίησης» (η περίοδος 1870-1914 θεωρείται το «πρώτο κύμα της παγκοσμιοποίησης», ενώ την περίοδο 1950-1973 έχουμε το «δεύτερο κύμα της παγκοσμιοποίησης»), που αρχίζει με την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου, καθώς το εμπόριο αυξανόταν χρόνο με τον χρόνο, περισσότερο από το συνολικό εισόδημα. Μετά το 1990 η διάλυση της ΕΣΣΔ, η φιλελευθεροποίηση του εμπορίου, η αύξηση των κεφαλαιακών ροών, των επενδύσεων, της τεχνολογίας, της κινητικότητας των εργαζομένων και των εξαγωγών, αλλά και ο δυναμισμός της Κίνας και οι επιτυχίες της Ινδίας χαρακτήρισαν τη νέα εποχή.
Η στροφή στον προστατευτισμό στην εποχή του Τραμπ από τις ΗΠΑ συνιστά κίνδυνο, εκτιμούν οι αναλυτές, την ώρα μάλιστα που οι φόβοι για εμπορικό πόλεμο αυξάνουν τη ζήτηση για υψηλής αξιολόγησης ομόλογα. Oι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων υψηλής αξιολόγησης της ευρωζώνης παρέμεναν την Τετάρτη κοντά στα πρόσφατα χαμηλά εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την παγκόσμια ανάκαμψη μετά τα νέα ότι οι ΗΠΑ εξετάζουν την επιβολή δασμών σε κινεζικά προϊόντα. Χαρακτηριστικό της ζήτησης για υψηλής αξιολόγησης χρεόγραφα είναι ότι η ζήτηση για την έκδοση 10ετούς ολλανδικού ομολόγου την Τετάρτη έφθασε κάποια στιγμή ακόμα και τα 18 δισ. ευρώ. Η απόδοση του γερμανικού 10ετούς ομολόγου υποχώρησε σε χαμηλό ενός μήνα νωρίτερα στην ημέρα και διαμορφώθηκε στο 0,60%, 20 μονάδες βάσης χαμηλότερα από το εφετινό υψηλό.
Αναλυτές εκτιμούσαν ότι η κατάσταση μπορεί να επηρεάσει ακόμα και το χρονοδιάγραμμα τερματισμού του προγράμματος αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ. Ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι είπε νωρίτερα την Τετάρτη ότι οι επιπτώσεις από τα μέτρα μπορεί να πλήξουν τον πληθωρισμό. Η απόδοση του 30ετούς γερμανικού ομολόγου υποχωρούσε στο 1,27% παρά τη σχεδιαζόμενη νέα έκδοση 30ετούς ομολόγου για την άντληση 1,5 δισ. ευρώ. Η μεγαλύτερη εικόνα είναι ότι βλέπουμε ένα περιβάλλον στο οποίο οι αποδόσεις υποχωρούν και ένας από τους βασικούς λόγους είναι ο φόβος για διεθνή εμπορικό πόλεμο, ανέφεραν αναλυτές της αγοράς.
Για την Credit Suisse, μια μεγάλη κλιμάκωση των εμπορικών αντιποίνων είναι μάλλον απίθανη, καθώς η διασύνδεση της οικονομίας των ΗΠΑ πέρα από τα εθνικά σύνορα συνεπάγεται ότι ένας εμπορικός πόλεμος θα είχε αρνητικές συνέπειες για όλους, την ώρα μάλιστα που οι ΗΠΑ έχουν πενταπλάσιες ξένες άμεσες επενδύσεις στην Κίνα. Για την UBS επίσης, ο κίνδυνος κλιμάκωσης της έντασης είναι υπαρκτός και μεγάλος, και υπάρχει πιθανότητα 20%-30% για έναν εμπορικό πόλεμο πλήρους κλίμακας. Ωστόσο, σύμφωνα με το βασικό της σενάριο, ο Τραμπ θα επιβάλει one-off δασμούς προς όφελος συγκεκριμένων βιομηχανιών και αυτό δεν θα προκαλέσει μια πλήρη διεθνή εμπορική σύγκρουση.
Ολοι χάνουν σε περίπτωση εμπορικού πολέμου, εκτίμησε η Goldman Sachs. Οι επιπτώσεις είναι αρνητικές για τις ΗΠΑ, καθώς οι δασμοί θα επιβραδύνουν τις εξαγωγές και ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλότερος σε σχέση με το εάν δεν υπήρχαν δασμοί, ενώ η Fed θα προχωρήσει ταχύτερα στις αυξήσεις των επιτοκίων και το δολάριο θα ενδυναμωθεί περαιτέρω. Τα αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους θα εμποδίσουν τις αρνητικές επιπτώσεις στο εμπόριο από τους δασμούς των ΗΠΑ, αλλά η ανάπτυξη θα χτυπηθεί από τα υψηλότερα επιτόκια.
Στο σενάριο μάλιστα ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου η αμερικανική τράπεζα υποθέτει ότι κάθε χώρα θα επιβάλει δασμούς 5% προς όλες τις άλλες χώρες. Το παγκόσμιο κόστος του προστατευτισμού θα αυξηθεί σημαντικά σε περίπτωση ξεσπάσματος ενός εμπορικού πολέμου και οι δασμοί θα αυξηθούν παντού. Ο πληθωρισμός θα αυξηθεί ακόμα πιο έντονα, χτυπώντας τις καταναλωτικές δαπάνες και αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες διεθνώς να αυξήσουν τα επιτόκια, ενώ οι ανοιχτές οικονομίες με εμπορικά πλεονάσματα θα χτυπηθούν δραματικά, με αποτέλεσμα η Ευρώπη (με τα μεγάλα πλεονάσματα) να είναι τελικά και ο μεγαλύτερος χαμένος.
«Ο εμπορικός πόλεμος θα είναι ζημιογόνος για όλες τις πλευρές, ενώ θα απειλήσει την παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη» επισημαίνει ο ΟΟΣΑ, που προβλέπει ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,9% το 2018 και το 2019 έναντι αύξησης 3,7% το 2017. Ωστόσο, προειδοποιεί για τον κίνδυνο που εγκυμονεί για την παγκόσμια ανάπτυξη μια έξαρση του προστατευτισμού, καθώς παραμένει ο βασικός κίνδυνος που θα επηρέαζε αρνητικά την εμπιστοσύνη, τις επενδύσεις και τις θέσεις εργασίας.
HeliosPlus
