Θετικά τα μηνύματα για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών

Θετικά μηνύματα για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών και της ελληνικής οικονομίας εξέπεμψαν εγχώριοι και ξένοι κορυφαίοι παράγοντες της αγοράς στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας για το outlook της ευρωπαϊκής οικονομίας και τη νομισματική πολιτική, στο 3ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.

Αναλυτικά, ο πρώην Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας και πρόεδρος της Postbank Βουλγαρίας, Γιώργος Προβόπουλος, αναφερθείς στην κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας, σημείωσε ότι το Brexit δεν έχει προκαλέσει ζημιά στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, το πραγματικό ΑΕΠ αυξάνεται σταθερά τα τελευταία 19 τρίμηνα, ενώ το 2017 ενισχύθηκε σε ποσοστό 2,5%.

Όπως σημείωσε, η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται στα επίπεδα του 2008, οι απώλειες, που υπήρξαν λόγω κρίσης, έχουν σήμερα ανακτηθεί, η αύξηση της απασχόλησης στηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και την ιδιωτική κατανάλωση που υποστηρίζεται από τα χαμηλά επιτόκια δανεισμού.

Ωστόσο, παρά τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη και την μείωση του παραγωγικού κενού, όπως είπε, ο πληθωρισμός κινείται χαμηλότερα-μεταξύ 1,3% και 1,5%- από το στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Τόνισε ότι οι φόβοι για τις επιπτώσεις που ενδεχομένως θα προκαλούσε η παρατεινόμενη χαλαρή νομισματική πολιτική, δεν επαληθεύθηκαν.

Σημείωσε ότι είναι απαραίτητο να συνεχιστούν οι διαρθρωτικές αλλαγές και να μην υπάρξει μεταρρυθμιστική κόπωση, όπως και να συνεχιστεί περαιτέρω η σύγκλιση των ευρωπαϊκών οικονομιών.

Ο Πρόεδρος της Eurobank και πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών Νικόλαος Καραμούζης, ανέφερε ότι οι βασικές προκλήσεις του τραπεζικού συστήματος είναι η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, η ύπαρξη ισχυρών τραπεζών με ρευστότητα και η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, των οποίων ο μέσος όρος στην Ευρώπη δεν ξεπερνά το 5,5%.

Πάντως, σε σχέση με το 2015, οι μακροοικονομικές προοπτικές των τραπεζών, η κεφαλαιακή θέση και η ρευστότητά τους έχουν βελτιωθεί. Σημείωσε ότι το ύψος του ανώτατου ορίου παροχής έκτακτης ενίσχυσης (ELA) ανερχόταν, τον Ιούνιο του 2015, σε 86 δισ. ευρώ, μέγεθος που έχει μειωθεί σήμερα σε 16 δισ. ευρώ.

Επιπρόσθετα, όπως είπε, οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν αξιοσημείωτα κέρδη προ προβλέψεων, περίπου 4 δισ. ευρώ, διαθέτοντας, σε τριετή βάση επιπλέον «μαξιλάρι ρευστότητας» 12 δισ. ευρώ.

Αναφέρθηκε ακόμη στον μετασχηματισμό που συντελείται στις ελληνικές τράπεζες λόγω της τεχνολογίας, με μόλις το 26% των συναλλαγών να πραγματοποιείται μέσω των υποκαταστημάτων

O Resident Fellow στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών στα Πανεπιστήμια Harvard και Cambridge Hans Helmut Kotz ανέφερε ότι η νομισματική πολιτική θα πρέπει όχι μόνο να υποστηρίζει τον τραπεζικό τομέα, αλλά και να έχει σταθεροποιητικό ρόλο. Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι το 2007 οι γερμανικές τράπεζες θεωρούνταν ως ιδιαίτερα επιτυχείς, ενώ ένα τραπεζικό ίδρυμα δεν κατάφερε να αποφύγει τη χρεοκοπία, παρότι διέθετε ιδιαίτερα εύρωστους δείκτες.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας Πειραιώς Χρήστος Μεγάλου σημείωσε ότι τα τελευταία τρία χρόνια η Ελλάδα εμφάνισε μηδενική ανάπτυξη, ενώ η ελληνική οικονομία ανέκαμψε το 2017, οπότε το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε.

Επίσης, οι δείκτες οικονομικής εμπιστοσύνης και μεταποίησης εμφάνισαν σημαντική βελτίωση.

Χαρακτήρισε ως πολύ σημαντικό το γεγονός ότι οι πλειστηριασμοί που πραγματοποιήθηκαν, χθες, για πρώτη φορά μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, στέφθηκαν με επιτυχία, στέλνοντας το μήνυμα ότι βελτιώνεται η πιστωτική κουλτούρα στην Ελλάδα.

Για πρώτη φορά, όπως είπε, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν ένα θετικό μακροοικονομικό περιβάλλον, ενώ αποτελεί σηματωρό το γεγονός ότι το 2017 οι ελληνικές τράπεζες εξέδωσαν ομόλογα από το 2014.

Ο καθηγητής Οικονομικών και συνεργάτης –ερευνητής του Bruegel Zsolt Darvas, αναφέρθηκε στο ποσοστό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού σε ΗΠΑ και Ευρώπη, το οποίο αυξάνεται. Εκτίμησε όμως ότι η αύξηση αυτή, κάποτε, θα σταματήσει και λόγω της μείωσης της ανεργίας θα υπάρξει επίδραση στην αγορά εργασίας, οδηγώντας σε αύξηση του πληθωρισμού. Προέβλεψε ότι ο πληθωρισμός θα αυξηθεί, σχεδόν ανεξάρτητα από το εάν θα συνεχίσει να υπάρχει οικονομική ανάπτυξη.

Ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Τραπεζιτών στην Μεγάλη Βρετανία Αντώνης Ντατζόπουλος σημείωσε ότι η επενδυτική κοινότητα αναμένει το νέο πλαίσιο που θα διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η Ελλάδα αποτελεί μία ενδιαφέρουσα αγορά για τις κεφαλαιαγορές. Ο φόβος του Grexit έχει ελαχιστοποιηθεί και οι επενδυτές πιστεύουν ότι στην Ελλάδα θα υιοθετηθεί το μοντέλο που ακολουθήθηκε σε Κύπρο και Πορτογαλία.

Ο Βασίλης Αντωνιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής της Boston Consulting Group ανέφερε ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός των τραπεζών αποτελεί ευκαιρία, ενώ εκτίμησε ότι έως και το 70% των τραπεζικών εργασιών θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί. Σημείωσε ότι ελέγχοντας τη βάση του κόστους και το κόστος κινδύνου θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν περισσότερες επενδύσεις στον τεχνολογικό τομέα.

Ο Chris Cook, Senior Research Fellow του Institute of Strategy, Resilience & Security του University College London τόνισε ότι τα κρυπτονομίσματα και το blockchain δεν αποτελούν μακροπρόθεσμες μεθόδους ηλεκτρονικών συναλλαγών, καθώς τα πρωτόκολλα κρυπτογράφησης που υιοθετούν δεν είναι βιώσιμα.

Η ετήσια συνδιάσκεψη διοργανώνεται υπό την αιγίδα της Α.Ε Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκοπίου Παυλόπουλου από την αστική, μη κερδοσκοπική εταιρεία «Οικονομικό Φόρουμ Δελφών». Η διοργάνωση πραγματοποιείται, με την υποστήριξη της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Δήμου Δελφών.

Παυλόπουλος: Ο πραγματικός «εχθρός» της Ευρωζώνης δεν είναι τόσο το έλλειμμα όσο ο κίνδυνος από την κρίση χρέους

Η Ευρωζώνη πρέπει να κατανοήσει ότι σήμερα ο πραγματικός «εχθρός» της δεν είναι τόσο το έλλειμμα, όσο το χρέος. Και η διασφάλιση της από τον κίνδυνο της κρίσης χρέους δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν αλλάξει, το ταχύτερο δυνατό, η ως τώρα ακολουθούμενη πολιτική αυστηρής λιτότητας που, νομοτελειακώς, συρρικνώνει το ΑΕΠ των κρατών-μελών της ευρωζώνης και επιδεινώνει, εξίσου νομοτελειακώς, την κρίση χρέους, επισήμανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στη διάρκεια της ομιλίας που έκανε κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του 3ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών.

«Ή η Ευρωζώνη θ΄ αντιμετωπίσει αποτελεσματικά την παγκόσμια κρίση χρέους ή, στην αντίθετη περίπτωση, θα βρεθεί μπροστά στον κίνδυνο αποσάρθρωσής της» είπε χαρακτηριστικά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τόνισε πως ήρθε η ώρα οι εταίροι μας να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, καθώς «η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, ακόμη και για λάθη που δεν της αναλογούν».

Μείωση του χρέους με ρήτρα ανάπτυξης (πρόταση Μακρόν)

Προς την κατεύθυνση αυτή και σε ό,τι αφορά τη λήψη των μακροπρόθεσμων πλέον μέτρων ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους της Ελλάδας, ο κ. Παυλόπουλος σημείωσε ότι πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη η πρόταση του Προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, η οποία συνδέει την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους της Ελλάδας με μια «ρήτρα ανάπτυξης». Κι αυτό γιατί, όπως είπε, «η ρήτρα ανάπτυξης αλλάζει τη λογική της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, βάσει της οποίας η αποπληρωμή του γινόταν ανεξαρτήτως του ρυθμού ανάπτυξης του ΑΕΠ, δηλαδή χωρίς να λαμβάνεται υπόψη αν η χώρα καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης που υπολείπονται του προβλεπόμενου στόχου».

«Η λογική Μακρόν εκκινεί από την παραδοχή, ότι ο πιο βιώσιμος τρόπος αντιμετώπισης του χρέους περνά, πρωτίστως, μεσ΄ από την τόνωση των ρυθμών ανάπτυξης» υπογράμμισε.

Προτάσεις για τη θωράκιση της ευρωζώνης

Για τη θωράκιση της ευρωζώνης έναντι της κρίσης χρέους, ο κ. Παυλόπουλος διατύπωσε τρεις προτάσεις που, όπως είπε, αποτελούν σχεδόν μονόδρομο:

1. Θεσμική ολοκλήρωση του status του Eurogroup, τόσον ως προς τη δομή του όσο και ως προς την λήψη των αποφάσεών του.

2. Θεσμική μετατροπή του ΕΜΣ σε πραγματικό Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο.

3. Θεσμική θωράκιση της ΕΚΤ με τα κατάλληλα μέσα, ώστε αφενός ν΄ αποκτήσει τις αρμοδιότητες ελέγχου του συνόλου του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Και, αφετέρου, ν΄ αποκτήσει τα κατάλληλα δημοσιονομικά εργαλεία -με κορωνίδα μια μορφή «ευρωομολόγου»- ώστε, όπως όλες οι πραγματικές Κεντρικές Τράπεζες, ν΄ αμύνεται αποτελεσματικώς εναντίον κάθε μορφής κρίσης χρέους.

Παγκόσμια κρίση χρέους

«Η σοβούσα παγκόσμια κρίση χρέους συνιστά, μάλλον, την μεγαλύτερη πρόκληση για την ευρωζώνη από τότε που δημιουργήθηκε και, επιπροσθέτως, υπό τους όρους που δημιουργήθηκε» είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και σημείωσε πως η «η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται μπροστά σε μια τεραστίων διαστάσεων κρίση χρέους και τα στοιχεία είναι, κυριολεκτικώς, εφιαλτικά»: Το παγκόσμιο χρέος έχει φθάσει -και μάλιστα με τάσεις αύξησης υπό όρους γεωμετρικής προόδου- κοντά στο 330% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αγγίζοντας τα 230 τρισ. δολάρια. Τη μερίδα του λέοντος -περίπου τρία τέταρτα- του χρέους αυτού κατέχουν τα κράτη και οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων φυσικά σ’ αυτές των τραπεζών.

«Το ως άνω σενάριο γίνεται ακόμη πιο δυσοίωνο εκ του ότι, επειδή οι αποδόσεις ως ποσοστό συρρικνώνονται, ενισχύεται ραγδαία η ροπή προς επικίνδυνες κερδοσκοπικές τοποθετήσεις. Αρκεί να σημειωθεί εδώ ότι η ονομαστική αξία των παραγώγων -του πιο χαρακτηριστικού δείγματος παρακεκινδυνευμένης κερδοσκοπικής τοποθέτησης- παγκοσμίως ανέρχεται στο ιλιγγιώδες ύψος των 550 τρισ. δολ. (notional amount) περίπου, αγγίζοντας το υπερδιπλάσιο του παγκόσμιου χρέους και το υπερεπταπλάσιο του παγκόσμιου ΑΕΠ» επισήμανε ο κ. Παυλόπουλος.

Η κρίση χρέους στην ευρωζώνη

Για την ευρωζώνη τόνισε ότι ο μέσος όρος του χρέους στην αυξάνεται δραματικά. «Για του λόγου το ασφαλές, προ κρίσης, ήτοι το 2008, ο μέσος όρος του χρέους της ευρωζώνης βρισκόταν στο 68,6%, ενώ στις αρχές του 2017 (α΄ τρίμηνο) το χρέος έφθασε στο 89,5%».

«Με αυτά τα δεδομένα καθίσταται προφανές ότι, εντός ευρωζώνης, η αδιαμφισβήτητη κρίση ελλείμματος, που «ενδημούσε» ως το 2008, αντιμετωπίζεται μεν, αλλά μ΄ έναν τρόπο -για την ακρίβεια, με τον τρόπο της πολιτικής αυστηρής λιτότητας- που οδηγεί στην, αυτόθροη σχεδόν, μετατροπή της σε κρίση χρέους», προσέθεσε.

Απειλητικές πτυχές της παγκοσμιοποίησης

Ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε στην παγκοσμιοποίηση, παρατήρησε πως εκτός από τα θετικά υπάρχουν και οι «αρνητικές και άκρως απειλητικές για το μέλλον της Ανθρωπότητας, πτυχές της» και συνέχισε: «Από τις πτυχές αυτές, εκείνες που πρέπει ν΄ αναδειχθούν, ιδίως σήμερα, είναι από τη μια πλευρά η ταχύτατη -και, σχεδόν, με γεωμετρική πρόοδο- διεύρυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ κρατών παγκοσμίως. Και, από την άλλη πλευρά, η εξίσου ταχύτατη διόγκωση του παγκόσμιου χρέους, η οποία πλήττει με μεγαλύτερη ένταση τις οικονομικώς αδύναμες χώρες που, ακριβώς λόγω της δομής της οικονομίας τους, δεν μπορούν να διαχειρισθούν το χρέος το οποίο αναλογεί στην καθεμιά τους. Οι ως άνω αρνητικές πτυχές της Παγκοσμιοποίησης έχουν τόσο μεγαλύτερη σημασία, όσο οι επιπτώσεις τους, όπως αποδεικνύει η παγκόσμια συγκυρία, μπορούν να θέσουν -αν δεν έχουν θέσει ήδη- σε κίνδυνο ακόμη και την παγκόσμια ειρήνη».

Ανεξέλεγκτη η δράση των αγορών – Μεθοδεύσεις στοιχηματικού χαρακτήρα

Όπως είπε ο κ. Παυλόπουλος, «όλες οι σοβαρές οικονομικές αναλύσεις στην εποχή μας συγκλίνουν ως προς το ότι μια από τις βασικές αιτίες, που οδήγησαν και οδηγούν, σχεδόν νομοτελειακώς, στην εμφάνιση αλλά και στην διαιώνιση την κρίση χρέους παγκοσμίως, είναι η ανεξέλεγκτη δράση, σε παγκόσμια κλίμακα, αγορών με τεράστια οικονομική ισχύ, οι οποίες μπορούν, ανά πάσα στιγμή, να επηρεάσουν καθοριστικώς το κόστος δανεισμού κάθε χώρας σ΄ όλον τον Πλανήτη, ιδίως δε το κόστος δανεισμού χωρών που, εξαιτίας της ιδιοσυστασίας της οικονομίας τους, είναι περισσότερο εκτεθειμένες και ανυπεράσπιστες έναντι αυτών των οικονομικών κολοσσών. Την ως άνω δύναμη -και την αντίστοιχη κατά τ΄ ανωτέρω αρνητική επιρροή- των αγορών καθιστά εφικτή το ότι, όπως σημειώθηκε, δρουν ανεξέλεγκτα, κάτι που εξηγεί ευχερώς τόσο το ότι είναι υπέρμαχοι μιας στρατηγικής οικονομικής «απορρύθμισης» παγκοσμίως. Όσο και το ότι, επέκεινα, με βάση την «απορρύθμιση» μπορούν, για την επίτευξη των στόχων τους, να κάνουν ευρύτατη χρήση πολύμορφων «παραγώγων», ήτοι, ουσιαστικώς, ευρεία χρήση μεθοδεύσεων «στοιχηματικού» τύπου».

Πριν από την ομιλία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συναντήθηκε στους Δελφούς με την αναπληρώτρια γενική γραμματέα του ΝΑΤΟ Ρόουζ Γκοτμέλερ, παρουσία του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, ναύαρχου Ευάγγελου Αποστολάκη, και συζήτησαν για τις διεθνείς εξελίξεις.