Αριάννα Χάφινγκτον: «Να μη χάνουμε τη στιγμή»

«Μην αφήνεις τον «απαίσιο συγκάτοικο» να σε κάνει ό,τι θέλει» μου λέει χαμηλόφωνα όταν τολμώ να υπαινιχθώ ότι δεν είμαι φωτογενής. «Πρέπει επιτέλους να σταματήσουμε να το κάνουμε αυτό στον εαυτό μας». Η Αυτής Μεγαλειότητα, η Αριάννα Χάφινγκτον, ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους στον πλανήτη, μου κάνει ένα μίνι coaching στο roof garden του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία». Ο «απαίσιος συγκάτοικος», αυτή η μονότονη εσωτερική φωνή αυτοκριτικής, είναι μία από τις μοντέρνες παθογένειες (πρωτίστως γυναικείες) που πρέπει επιτέλους να πατάξουμε.

Η 67χρονη Αριάννα Χάφινγκτον βρίσκεται στην Αθήνα για να μας συστήσει το νέο της μεγαλεπήβολο εγχείρημα: την πρωτοποριακή πλατφόρμα ευεξίας και ευημερίας Thrive Global (εκ του thrive, που σημαίνει ανθώ, ευημερώ, ευδοκιμώ). Η ιδέα ξεκίνησε πριν από ενάμιση χρόνο. Τον Αύγουστο του 2016 η Χάφινγκτον παραιτείται από διευθύντρια σύνταξης της Huffington Post (που είχε εξαγοραστεί το 2011 έναντι 315 εκατομμυρίων δολαρίων από την AOL) για να αφοσιωθεί στο next big thing δικής της επινόησης. Στο επίκεντρο της αποστολής του Thrive «ο τερματισμός της επιδημίας τού στρες και της εξουθένωσης». Περιλαμβάνει εκπαίδευση, περιεχόμενο, εμπορικά προϊόντα, ψηφιακά εργαλεία και διαρκή υποστήριξη τόσο για τις εταιρείες όσο και για το ευρύ κοινό, βασισμένα στην επιστήμη. «Υπάρχει και μια Τhrive app» μου λέει ενθουσιασμένη με τα αδρά αγγλικά της (η βαριά ελληνική προφορά μοιάζει να είναι πάντα εκεί, μια συνεχής υπενθύμιση, προς τον εαυτό της κυρίως). Αν είσαι εθισμένος στο κινητό σου, η εφαρμογή θα σε βοηθήσει να αποτοξινωθείς. Ακόμη και με αυτοματοποιημένη αποστολή μηνυμάτων: «Καλέστε με αργότερα, αυτή τη στιγμή είμαι απασχολημένος κάνοντας thriving».

Το ίδιο βράδυ (της 15ης Φεβρουαρίου) θα συναντήσω την Αριάννα Χάφινγκτον ξανά στο επίσημο λανσάρισμα της νέας πλατφόρμας στην Ελλάδα (www.thriveglobal.gr) στο ΚΠΙΣΝ. Η άφιξη του Thrive πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Oμιλο Antenna. «Θέλουμε το Thrive Global να εξαπλωθεί σε όλον τον κόσμο» θα σχολιάσει η ίδια. «Γι’ αυτό είναι σημαντικό για εμάς να επιλέγουμε τους σωστούς συνεργάτες και γι’ αυτό επιλέξαμε ως πρώτο επίσημο σταθμό για το Thrive Global, διεθνώς, την Ελλάδα, μέσω του Ομίλου Αntenna». Με την άκαμπτη, λίγο 80s, χρυσή κουπ της, η ταλαντούχα κυρία Χάφινγκτον μιλάει με πάθος για το καινούργιο της πρότζεκτ. Και αποδεικνύει για μία ακόμη φορά πόσο εύκολα ξέρει να επανεφευρίσκει τον εαυτό της. Από μεγιστάνας των media είναι σήμερα μια παντοδύναμα χαλαρή entrepreneur ευεξίας.

Είμαι βέβαιη ότι θα ήμουν το τέλειο πειραματόζωο για τη νέα σας πλατφόρμα, μπολιασμένη σχεδόν με στρες… (Γελάει.) «Εχετε, από όσο γνωρίζω, και δύο μικρά παιδιά, έτσι δεν είναι;».

Ναι. «Εχετε μπόλικο τρέξιμο μπροστά σας! Σας διαβεβαιώνω ότι η κατάσταση βελτιώνεται με τον καιρό. Σας το λέω εγώ που έχω δύο κόρες, 28 και 26 ετών. Τώρα πια με αγαπούν!».

Πείτε μου μια συμβουλή που τους έχετε δώσει. «Μια συμβουλή είναι ότι ποτέ δεν μπορούμε να ελέγχουμε απόλυτα τα γεγονότα στη ζωή μας. Επομένως, το μόνο που ελέγχουμε πραγματικά είναι η δική μας στάση απέναντι σε αυτό που συμβαίνει. Και αυτό φυσικά είναι η καρδιά της ελληνικής φιλοσοφίας, είτε μιλάμε για τους Στωικούς του 3ου π.Χ. είτε για τον Πλάτωνα. Το να γνωρίζεις τον εαυτό σου, το εσώτερο περιβάλλον σου. Αυτό που γίνεται στη ζωή είναι έξω από τον δικό μας έλεγχο. Δείτε τι συνέβη στην Ελλάδα με τη λιτότητα, την υψηλή ανεργία κ.τ.λ. Παρατηρήστε ότι ο καθένας αντιδρά διαφορετικά σε όλους αυτούς τους εξωτερικούς, έντονα στρεσογόνους παράγοντες».

Η αλήθεια είναι ότι η κρίση ήταν ένα καλό μάθημα για πολλούς από εμάς… «Το γνωρίζω. Και γνωρίζω επίσης, όπως φαντάζομαι και εσείς από το στενό φιλικό σας περιβάλλον, ότι κάποιοι είναι πιο ανθεκτικοί ψυχικά από άλλους. Είναι κάτι που το είχα βιώσει και εγώ στην οικογένειά μου. Στη διάρκεια της Κατοχής ο πατέρας μου βρέθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης επειδή εξέδιδε μια παράνομη εφημερίδα. Συνελήφθη από τους Γερμανούς. Ο ίδιος επέζησε, σε αντίθεση με άλλους που ήταν μαζί του. Υπάρχει λοιπόν μια εσώτερη ανθεκτικότητα που επιτρέπει σε κάποιους ανθρώπους ακόμη και υπό τις πλέον τραγικές συνθήκες να μπορούν να υπερβαίνουν την πραγματικότητά τους και να μην συνθλίβονται από αυτήν. Πολλοί βέβαια δεν το κατορθώνουν. Το βλέπουμε να συμβαίνει και στη σημερινή Ελλάδα με τα υψηλά ποσοστά κατάθλιψης και άγχους. Γι’ αυτό αισθανόμαστε ότι τα μηνύματα του «Τhrive» έχουν εδώ ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα την παρούσα περίοδο».

Να υποθέσω ότι η πλατφόρμα «Τhrive» θα προσαρμοστεί στις ανάγκες της σημερινής Ελλάδας της κρίσης; «Φυσικά. Το ίδιο κάναμε και στις αρχές του περασμένου Ιανουαρίου που πραγματοποιήσαμε το λανσάρισμα στην Ινδία. Λάβαμε υπ’ όψιν την ινδική κουλτούρα, τόσο τα σύγχρονα προβλήματα όσο και το απόσταγμα αρχαίας σοφίας. Και εδώ στην Ελλάδα αξιοποιώντας την αρχαία ελληνική σοφία θα βοηθηθούμε στο να ξεπεράσουμε την κρίση. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι υποτιμούμε τις δύσκολες συνθήκες ή τις πολιτικές παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να γίνουν. To ερώτημα όμως είναι τι έχουμε στον έλεγχό μας αυτή τη στιγμή. Σε αυτό εστιάζουμε. Είναι αυτό που μας λένε μέσα στο αεροπλάνο: «Τοποθετήστε πρώτα τη δική σας μάσκα οξυγόνου και μετά μπορείτε να βοηθήσετε τους άλλους». Στην Ελλάδα δε το θεωρούμε και εγωιστικό να ασχολούμαστε με τον εαυτό μας».

Ιδιαίτερα οι γυναίκες… «Ιδιαίτερα οι γυναίκες. Υπάρχει αυτό το σύνδρομο του μάρτυρα (γελάει). Οτι πρέπει να θυσιαστούμε».

Τo γνωρίζετε αυτό, φαντάζομαι, έχοντας μεγαλώσει εδώ. «Βέβαια, είχα και εγώ μια πολύ δοτική μητέρα, η οποία αποτελεί και ένα τεράστιο κομμάτι του βιβλίου μου «Τhrive» (στα ελληνικά «Δες τη ζωή αλλιώς» από τις εκδόσεις Ωκεανίδα) που ενέπνευσε την ομώνυμη πλατφόρμα. Η μητέρα μου ενσάρκωνε με ουσιαστικό τρόπο όλα αυτά τα μηνύματα. Μεγάλωσα, όπως ίσως θα γνωρίζετε, χωρίς καθόλου λεφτά σε μια γκαρσονιέρα στην Πλάκα όπου μοιραζόμουν το ίδιο δωμάτιο με τη μητέρα και την αδελφή μου Αγάπη. Πάντα όμως η μητέρα μου με έκανε να νιώθω μεγαλύτερη από τις συνθήκες στις οποίες ζούσα».

Ενα περιστατικό από τα παιδικά σας χρόνια στην Ελλάδα που να περιγράφει καλύτερα τον άνθρωπο στον οποίο εξελιχθήκατε τελικά; «Με θυμάμαι σαν τώρα να κάθομαι στην κουζίνα του σπιτιού μας –γιατί όλα συνέβαιναν σε αυτήν την κουζίνα· η μητέρα μου θεωρούσε πως αν δεν έτρωγες κάθε 20 λεπτά, κάποια φοβερή καταστροφή θα σε έβρισκε. Γυρνώντας με την αδελφή μου από το σχολείο καθόμασταν στο τραπέζι και μιλάγαμε με τις ώρες όσο η ίδια ετοίμαζε κι άλλο φαγητό. Θυμάμαι λοιπόν στη διάρκεια μιας τέτοιας συνεδρίας εμένα δεκαπέντε χρόνων να ξεφυλλίζω ένα περιοδικό και να βλέπω μια φωτογραφία του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. «Μαμά, θέλω να πάω» της είπα. «Ας βρούμε πώς γίνεται να πας εκεί» ήταν η απάντηση. Ολοι οι άλλοι μου έλεγαν «Ξέχασέ το! Δεν ξέρεις γρι αγγλικά, δεν έχεις λεφτά και ούτε οι Αγγλίδες μπαίνουν εύκολα στο Κέιμπριτζ». Η μητέρα μου αντιθέτως ανακάλυψε τι εξετάσεις χρειάζονταν για να γίνεις δεκτός σε βρετανικό πανεπιστήμιο και ότι μπορούσα να κάνω αίτηση για υποτροφία. Είχε μια πολύ θετική προσέγγιση της ζωής, ένα επίσης ελληνικό χαρακτηριστικό».

Οχι πια… Εχετε περπατήσει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα; Είναι σαν όλοι να φέρουν ένα βάρος. «Ναι, βέβαια, το αισθάνομαι. Ξέρετε, η Ελλάδα είναι μια παιδοκεντρική χώρα. Επομένως, το γεγονός ότι υπάρχει τόσο μεγάλο ποσοστό ανεργίας στους νέους, το γεγονός ότι τα παιδιά σας δεν θα έχουν τόσες επιλογές, επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις μητέρες, τους γονείς. Και είναι κάτι που βλέπεις παντού γύρω σου (σ.σ.: δείχνει εμφανώς συγκινημένη). Είναι πολύ σκληρό να βλέπεις την Ελλάδα να βιώνει τόσο πόνο. Θεωρώ ότι πολλά από τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν ήταν και κοντόφθαλμα και περιττά. Ολα αυτά, βέβαια, μαζί με τους μύθους για τους τεμπέληδες Ελληνες. Η Γερμανία δεν θα ήταν εκεί που είναι τώρα αν δεν είχε δεχθεί συγχώρεση. Και όλες αυτές οι ασφυκτικές πολιτικές που εμπόδισαν ακόμη περισσότερο την Ελλάδα να βγει από την κρίση, οδηγώντας σε αυτό το ακατάσχετο brain drain…».

Ομως γιατί να πάρει κανείς συμβουλές από εσάς, μια γυναίκα που έφτασε στην κορυφή κάνοντας ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που διακηρύσσει η πλατφόρμα σας; Δηλαδή με σκληρή δουλειά στα όρια του burnout, έλλειψη ύπνου κ.ο.κ.; «Μα δεν πρόκειται για δικές μου συμβουλές. Ο κόσμος πρέπει να λάβει υπ’ όψιν τα επιστημονικά δεδομένα, όλη αυτή τη νέα επιστημονική γνώση που έρχεται να επιβεβαιώσει την αρχαία ελληνική σοφία. Αυτό που κατά βάση υπογραμμίζει τo «Thrive» είναι ότι εδώ και καιρό ζούμε μια αυταπάτη. Την αυταπάτη ότι για να πετύχεις πρέπει να φτάσεις στα πρόθυρα τou burnout (επαγγελματικής εξουθένωσης). Αυτό βέβαια που ο κόσμος μπορεί να μάθει από εμένα είναι η οδυνηρή «αφύπνισή» μου».

Λέτε για τον τραυματισμό σας, προ ετών; «Ναι, την 6η Απριλίου 2007, δύο χρόνια αφότου είχαμε ξεκινήσει την «Huffington Post». Βρέθηκα στο πάτωμα του γραφείου του σπιτιού μου μέσα σε μια λίμνη αίματος. Καθώς έπεφτα, το κεφάλι μου χτύπησε στη γωνία του γραφείου μου. Είχα καταρρεύσει λόγω υπερκόπωσης και έλλειψης ύπνου. Θα μπορούσε το συμβάν να έχει ακόμη χειρότερη κατάληξη, να χάσω το μάτι μου. Τελικά έκανα μερικά ράμματα και έσπασα το ζυγωματικό μου. Αν κοιτάξετε γύρω σας θα δείτε πολλά θύματα αυτού του τρόπου ζωής. Τα καρδιοαγγειακά προβλήματα, που είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα υγείας σε αυτή τη χώρα, έχουν άμεση σχέση με το στρες, το burnout, την έλλειψη ύπνου. Η επιστήμη σήμερα αποδοκιμάζει απερίφραστα αυτόν τον τρόπο ζωής. Επιβεβαιώνει ότι όσο περισσότερο φροντίζουμε τον εαυτό μας, τόσο περισσότερο παραγωγικοί, αποτελεσματικοί και ευθύβολοι στις αποφάσεις μας γινόμαστε, τόσο ενισχύεται το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Επομένως, δεν έχει να κάνει με τις συμβουλές μιας γυναίκας αλλά για την ανάγκη να μην αγνοούμε τα δεδομένα».

Μιλάτε λοιπόν ως θύμα αυτού του αφύσικου τρόπου ζωής. «Ναι, από τη θέση του τραυματία. Νιώθω ως έναν βαθμό τυχερή που βίωσα αυτή την αφύπνιση προτού τα πράγματα φτάσουν στο απροχώρητο. Οσον δε αφορά την καριέρα μου, η επιτυχία της «Huffington Post» οικοδομήθηκε μετά το ατύχημά μου. Η παγκόσμια ανάπτυξη, η εκτίναξη στον αριθμό των χρηστών και των βίντεο βασίστηκαν σε μια σειρά ορθών αποφάσεων. Αυτές ήταν που τελικά οδήγησαν σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη παγκόσμια επιχείρηση μέσων ενημέρωσης. Ηταν δύσκολο να αφήσω τη «Huffington Post», ένιωσα όμως ότι είχα μπροστά μου μια μεγαλύτερη αποστολή. Αν είχα παραμείνει, οποιαδήποτε αλλαγή που θα έκανα δεν θα ήταν παρά αποσπασματική. Ενώ με το «Τhrive» μού δόθηκε η ευκαιρία να έχω μια πολύ μεγαλύτερη επίδραση στη ζωή των ανθρώπων».

Δεν σας λείπει, αλήθεια, να βρίσκεστε στην πρώτη γραμμή της ειδησεογραφίας; «Oχι, καθόλου! Λατρεύω αυτό που έχουμε τώρα, μια εύρωστη μιντιακή πλατφόρμα με 25 εκατομμύρια cross platform χρήστες. Μια πλατφόρμα που εξελίξαμε με τρομερή ταχύτητα –σκεφτείτε ότι έχουμε κλείσει μόλις ενάμιση χρόνο ζωής. Μιλάμε τόσα χρόνια π.χ. για τον περιορισμό της οπλοκατοχής, για τις αυξανόμενες ανισότητες, για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εγώ η ίδια έχω γράψει τόσα πολλά. Και όμως, δεν έχει σημειωθεί καμία ουσιαστική πρόοδος σε κανέναν από αυτούς τους τομείς. Πιστεύω λοιπόν ότι αυτό που μας λείπει δεν είναι η πληροφορία, αυτό που λείπει από τους ηγέτες μας και σε πολλούς από εμάς είναι η σοφία. Οταν βλέπεις κάποιον να λαμβάνει αποφάσεις ορμώμενος από τον θυμό και τον φόβο, ξέρεις ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στο εσωτερικό περιβάλλον του καθενός από εμάς».

Γνωρίζω κάποιον που χωρίς αμφιβολία απεχθάνεται τη φιλοσοφία τού «Thrive Global»: τον αμερικανό πρόεδρο! (Γελάει.) «Ναι, ναι».

Ο Ντόναλντ Τραμπ καμαρώνει που κοιμάται μετά βίας 3-4 ώρες κάθε νύχτα, καταβροχθίζει τζανκ φουντ και βλέπει μέχρι και 8 ώρες τηλεόραση ημερησίως. «Κατά τη γνώμη μου, είναι μια περιπτωσιολογική μελέτη (case study) τού τι συμβαίνει όταν ζεις αποκομμένος από την αλήθεια σου, τη σοφία σου, όταν τρέχεις έχοντας εξαντλήσει και την τελευταία ρανίδα ενέργειας, εξουθενωμένος από την έλλειψη ύπνου, στέλνοντας tweets για ηλίθια πράγματα στο μέσον της νύχτας, ζώντας σε μια κατάσταση μόνιμου χάους και σκορπώντας το χάος παντού γύρω σου. Είναι πραγματικά μια απίστευτη περιπτωσιολογική μελέτη για τόσους πολλούς λόγους».

Πώς είναι η σχέση σας σήμερα; Εχετε ανταλλάξει πρόσφατα τίποτα καινούργια δηλητηριώδη tweets; «Οχι. Δεν έχω καμία απολύτως σχέση μαζί του».

Πώς είναι, αλήθεια, το να ζεις στην Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ; «Εμείς εστιάζουμε στο πώς μπορεί κανείς να αντιδράσει σε αυτό που συμβαίνει. Εχω γράψει ένα κείμενο για το θέμα. Οι άνθρωποι που ζουν σε μια αέναη κατάσταση οργής καταλήγουν να εξαντλούνται. Με άλλα λόγια, μπορεί να ξυπνήσεις στις ΗΠΑ και να ζεις σε μια μόνιμη κατάσταση «Θεέ μου, δεν μπορώ να πιστέψω ότι συμβαίνει όλο αυτό» ή μπορείς να κάνεις βήματα που θα επιφέρουν αλλαγές».

Η οργή όμως δεν ήταν εκείνη που έφερε τον Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία; «Eνα μέρος της ήταν δικαιολογημένη οργή, με την έννοια πως πυροδοτήθηκε από το γεγονός ότι οι αμερικανικές ελίτ μιλούσαν ξανά και ξανά σε ατελείωτα συνέδρια για τις αυξανόμενες ανισότητες, χωρίς όμως στην πράξη να κάνουν απολύτως τίποτε γι’ αυτές. Εγώ έγραψα ένα βιβλίο γι’ αυτό («Third World America»). Ομως τα σχόλιά μου για την πολιτική επικαιρότητα τα διοχετεύω στo twitter feed μου ενώ στα κείμενά μου πλέον ασχολούμαι περισσότερο με τις ιδέες, τις έννοιες και τις πρακτικές τού «Τhrive». Και φυσικά με τρόπους που μπορείς να τις φέρεις κοντά τόσο στους καταναλωτές όσο και στις επιχειρήσεις. Γιατί οι εταιρείες έχουν τη μεγάλη ευκαιρία να επηρεάσουν τη ζωή των υπαλλήλων τους και των οικογενειών τους, καθιερώνοντας νέους, επιστημονικά τεκμηριωμένους τρόπους εργασίας που βελτιώνουν την παραγωγικότητα και την αποδοτικότητα ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την ευεξία».

Σας παρακαλώ πολύ, πείτε τα αυτά στις ελληνικές εταιρείες… «Διοργανώνουμε πολλές συναντήσεις εδώ, ερχόμενοι σε επαφή με πολλούς επαγγελματίες Ανθρώπινου Δυναμικού. Oλο και περισσότερες εταιρείες αναγνωρίζουν ότι το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των προτεραιοτήτων του CEO (διευθύνοντος συμβούλου) και του CFO (οικονομικού διευθυντή). Το ανθρώπινο δυναμικό δεν μπορεί πλέον να είναι ένα είδος γκέτο».

Εχει όμως κανείς την αίσθηση ότι η πλατφόρμα «Thrive Global» απευθύνεται στους λίγους και όχι σε απλούς καθημερινούς ανθρώπους… «Και βέβαια απευθύνεται σε καθημερινούς ανθρώπους! Εχουμε κάνει, για παράδειγμα, απίστευτη δουλειά στην JP Morgan, με έναν εξαιρετικά στρεσαρισμένο πληθυσμό εργαζομένων που κατ’ ουσίαν αντιμετωπίζουν όλη μέρα παράπονα ή απαντούν σε ερωτήσεις. Τους βοηθήσαμε να μειώσουν το στρες της δουλειάς με τις βασισμένες σε επιστημονικά δεδομένα παρεμβάσεις μας, προτείνοντας π.χ. παύσεις για να εστιάζεις στην αναπνοή σου, να κάνεις μερικές ασκήσεις στρέτσινγκ, να θυμάσαι για ποια πράγματα πρέπει να είσαι ευγνώμων. Τα προβλήματα προκύπτουν όταν το στρες δρα σωρευτικά. Δεν πρόκειται βέβαια να εξαλείψουμε το στρες, αλλά δίνουμε στον κόσμο τα εργαλεία να επιστρέψει εκεί όπου θα μπορεί να το διαχειριστεί καλύτερα».

Με τα «microsteps». «Ναι, αυτά τα βασισμένα σε επιστημονικά δεδομένα «μικροβήματα» είναι ο τρόπος για να αλλάξει η ανθρώπινη συμπεριφορά. Δεν ζητάμε να αλλάξεις τη ζωή σου εν μιά νυκτί αλλά να κάνεις μικρές, ανεπαίσθητες αλλαγές».

Ηγείσθε και μιας «Eπανάστασης του Υπνου». Στην Ελλάδα οι μισοί δεν κοιμούνται και οι άλλοι μισοί από το υπερβολικό άγχος τρίζουν τα δόντια τους κοιμώμενοι… «Γι’ αυτό και εμείς θέλουμε πάνω από όλα να ενισχύσουμε τη γνώση για τη σημασία του ύπνου. Εχω την αίσθηση ότι για πολλούς ανθρώπους ο ύπνος είναι προαιρετικός. Υπάρχει και αυτή η ελληνική μάτσο νοοτροπία, το να καμαρώνεις με το πόσο λίγο ύπνο τη «βγάζεις». Τώρα την έχουν υιοθετήσει και πολλές γυναίκες. Κι όμως, οι επιστήμονες του ύπνου έχουν σήμερα καταλήξει: o ύπνος δεν είναι διαπραγματεύσιμος. Kαι εκτός αν έχεις μια γενετική μετάλλαξη (όπως ισχύει για το 1,5% του πληθυσμού) και δεν μπορείς να κοιμηθείς περισσότερο από τέσσερις-πέντε ώρες, η πλειοψηφία έχουμε ανάγκη 7 με 9 ώρες ύπνου. Αυτή η διαδικασία καθαρισμού που προσφέρει στον εγκέφαλο πρέπει να περάσει όλους τους κύκλους πλύσης, ακριβώς όπως συμβαίνει σε ένα πλυντήριο ρούχων. Διαφορετικά μένεις με αυτή την τοξική συσσώρευση στο μυαλό σου που οδηγεί σε μια σειρά από ασθένειες. Η επιδημία του Αλτσχάιμερ συμπίπτει σήμερα με την επιδημία έλλειψης ύπνου».

Δεν θα είναι λίγοι αυτοί που θα κατηγορήσουν εσάς και άλλες σούπερ επιτυχημένες γυναίκες με τεράστιες περιουσίες ότι δημιουργείτε ολόκληρα brand names από τις απλές ανάγκες των καθημερινών ανθρώπων. Εσείς δημιουργήσατε το «Thrive» από την ανάγκη του σύγχρονου ανθρώπου για λιγότερο στρες και περισσότερο ύπνο, η COO του Facebook Σέριλ Σάντμπεργκ τnν «Option B» («Επιλογή Β») μέσα από την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. «Κατ’ αρχάς, η «Option B» δεν αφορά τη θλίψη άλλων ανθρώπων. Ηταν κάτι που γεννήθηκε μέσα από το δικό της πένθος για τον αιφνίδιο θάνατο του συζύγου της. Οσον αφορά εμένα, η «Option B» είναι πραγματικά η απόδειξη του ότι μπορείς να πάρεις κάτι τόσο τραυματικό και καταφεύγοντας στα δικά σου εσώτερα αποθέματα σθένους, όχι μόνο να το διαχειριστείς, αλλά να μπορέσεις στη συνέχεια να μοιραστείς αυτό το μάθημα και με άλλους. Πραγματικά ένας αληθινά αξιοθαύμαστος τρόπος να προσεγγίζεις τη ζωή! Και το ότι η «Οption B» έτυχε τέτοιας ενθουσιώδους υποδοχής, το ότι με το «Thrive» συνέβη το ίδιο, δεν είναι παρά η απόδειξη της δίψας που έχει ο κόσμος. Ειδικότερα με το «Thrive», ο κόσμος διψάει αληθινά για έναν άλλο τρόπο εργασίας και ζωής. Ενα από τα πιο σοβαρά προβλήματα σήμερα είναι το αίσθημα ανεπάρκειας και αδυναμίας που κατατρύχει πολύ κόσμο, το αίσθημα ότι βρίσκεσαι στο έλεος των συνθηκών».

Αυτό ακριβώς που έχει κατακλύσει την Ελλάδα της κρίσης. «Ναι, η βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει μέλλον, ότι είσαι στο έλεος της EE, της Ανγκελα Μέρκελ ή μιας πολιτικής γραμμής με την οποία είσαι διαμετρικά αντίθετος. Επομένως, είναι σπουδαίο να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει αυτή η εσώτερη δύναμη και σοφία που μπορείς να αξιοποιήσεις».

Αλήθεια, εσείς που δραστηριοποιείστε φιλανθρωπικά, σκοπεύετε να στηρίξετε κάποια στιγμή και οικονομικά τη μητέρα πατρίδα; «Εχουμε ένα ίδρυμα, το Τhrive Foundation, με το οποίο σχεδιάζουμε να δραστηριοποιηθούμε και στην Ελλάδα. Κατ’ ουσίαν παρέχει εκπαίδευση σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Διοργανώνουμε, για παράδειγμα, σεμινάρια για τροφίμους σε γυναικείες φυλακές, για δημοσίους υπαλλήλους (π.χ. δημάρχους ανά τις ΗΠΑ), για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς για την καταπολέμηση της φτώχειας ανά τον κόσμο (π.χ. Khan Academy, Global Citizen). Ασφαλώς, θα αναζητήσουμε τρόπους να πράξουμε το ίδιο και στην Ελλάδα».

Πώς σας φάνηκε, αλήθεια, που επιφανείς Γαλλίδες (ανάμεσά τους και η Κατρίν Ντενέβ) αποκήρυξαν το παγκόσμιο #ΜeΤoo κίνημα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης, θεωρώντας ότι θυματοποιεί τις γυναίκες; «Αν δει κανείς τον τεράστιο αριθμό κρουσμάτων ειδεχθούς συμπεριφοράς που ήρθαν στο φως, δεν γνωρίζω πώς γίνεται να μην αναγνωρίσεις ότι πρόκειται για μια ιστορική στιγμή, για μια απίστευτα σημαντική στιγμή. Ολα αυτά που αποκαλύφθηκαν απέδειξαν πόσο ζωτικής σημασίας ήταν για τις γυναίκες να νιώσουν αρκετά δυνατές ώστε να βγουν και να μιλήσουν ανοιχτά. Για μένα αυτό που παραμένει πρωταρχικής σημασίας, και συνεργαζόμαστε ήδη με πολλούς επαγγελματίες Ανθρώπινου Δυναμικού προς αυτήν την κατεύθυνση, είναι να ενθαρρύνουμε και να ενδυναμώσουμε γυναίκες και άνδρες να κάνουν coming out σε πραγματικό χρόνο. Αντί δηλαδή να ζουν με τον φόβο των αντιποίνων ή του κοινωνικού στίγματος, αντί να τρέμουν ότι αν βγουν να μιλήσουν γι’ αυτό που συνέβη θα χάσουν τη δουλειά τους… Αυτός ο τελευταίος φόβος είναι πιο ισχυρός μεταξύ των χαμηλόμισθων γυναικών (εργαζομένων π.χ. σε ξενοδοχεία, φαστ φουντ κ.ο.κ.) από ό,τι στις ελίτ των media και της ψυχαγωγίας».

Ακόμη και οι ίδιες οι γυναίκες συμμετείχαμε σε αυτή τη σιωπηρή ανοχή. «Ναι, ασφαλώς».

Εσείς ως επιχειρηματίας ανεχθήκατε ποτέ σιωπηρά τέτοια κρούσματα εις βάρος γυναικών υπαλλήλων σας; «Οχι. Είχαμε πάντα μια πολιτική μηδενικής ανοχής στο θέμα αυτό».

Eίστε η ζωντανή απόδειξη του ότι κάποιος μπορεί να επανεφεύρει τον εαυτό του. Το έχετε καταφέρει… «Πολλές φορές!».

Ομως όλη αυτή η φρενίτιδα… αυτοβελτίωσης, το να αγχώνομαι για το στρες μου, δεν με στρεσάρει ακόμη περισσότερο; «Είναι πολύ σημαντικό να μη γίνει ναρκισσιστικό. Το να βελτιώνουμε εαυτόν μάς καθιστά καλύτερους και στο να προσφέρουμε στους άλλους. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των πυλώνων τού «Thrive» έχουμε την προσφορά, μαζί βεβαίως με την ευεξία, τη σοφία και το δέος».

Το δέος; «Το να μη χάνουμε το δέος μας για το θαύμα της ζωής, κάτι βέβαια που συμβαίνει όλο και πιο συχνά τώρα που έχουμε εθιστεί στα κινητά μας».

Γνωρίζετε ότι υπάρχει μια εφαρμογή (WeCroak) που σου υπενθυμίζει καθημερινά ότι θα πεθάνεις; «Τις λατρεύω αυτές τις εφαρμογές! Λατρεύω οτιδήποτε σου υπενθυμίζει ότι θα πεθάνεις! Είναι και αυτό τόσο ελληνικό, ο ίδιος ο Σωκράτης έλεγε ότι πρέπει να ασκείσαι κάθε μέρα στον θάνατό σου. Οχι ορμώμενος από κάποια νοσηρή μακαβριότητα αλλά από μια ανάγκη να επαναπροσδιορίσεις τον τρόπο με τον οποίο ζεις».

Το «Τhrive Global» πολεμά και τον εθισμό μας στην τεχνολογία. Παρατηρώ ότι όση ώρα μιλάμε, το κινητό σας δεν είναι δίπλα σας. «Φυσικά και όχι. Ελπίζω να νιώσατε στη συζήτησή μας ότι ήμουν ολοκληρωτικά και απόλυτα παρούσα! Και αυτό ήταν το μότο της μητέρας μου: «Ζήσε τη στιγμή»».

«Carpe diem» (Αδραξε τη μέρα) δηλαδή. «Ναι, να μη χάνεις τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή είμαστε εδώ και μιλάμε. Υπάρχουν, χωρίς αμφιβολία, άλλα πράγματα και στη δική σας ζωή και στη δική μου. Αν μπορούμε όμως να είμαστε 100% παρούσες σε κάθε αλληλεπίδρασή μας, σε οτιδήποτε μας συμβαίνει, η ζωή θα μεταμορφωθεί. Σήμερα δεν συμβαίνει αυτό, o χρόνος προσοχής του μέσου ανθρώπου είναι χαμηλότερος από αυτόν του… χρυσόψαρου. Και αυτό είναι εξαιρετικά προβληματικό. Γιατί μας κάνει να ζούμε τη ζωή μας διαρκώς στην επιφάνεια, τελείως αποκομμένοι από το κέντρο για το οποίο σας μιλούσα. Μακριά από το να γνωρίζουμε τον εαυτό μας, από το να έχουμε επίγνωση ότι υπάρχει κάτι άλλο μέσα μας, μεγαλύτερο από όλα τα προβλήματά μας, από όλες τις λίστες με τις υποχρεώσεις μας, από όλες τις επιτυχίες μας».

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018.