Θεατρικό Μουσείο: Στέγη βρέθηκε, λύση δόθηκε;

Πολύ ωραίο για να είναι αληθινό: Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδία Κονιόρδου ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη, 20 Φεβρουαρίου, την «οριστική και συνολική λύση για το Θεατρικό Μουσείο». Μια λύση που παραπέμπει στη μεταστέγαση του Κέντρου Μελέτης και Ερευνας του Ελληνικού Θεάτρου – Θεατρικού Μουσείου (ΚΜΕΕΘ-ΘΜ) σε ένα κτίριο στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο θα παραχωρηθεί, βάσει συμφωνίας, από την Εθνική Πινακοθήκη στο ΥΠΠΟΑ.

Πρόκειται για το τριώροφο (ισόγειο και δύο όροφοι), γαλάζιο προς το παρόν, νεοκλασικό της οδού Σταδίου 47, 1.500 τ.μ., με αξιοποιήσιμο και εκμεταλλεύσιμο υπόγειο, το οποίο και θα φιλοξενήσει τα εκθέματα, τα καμαρίνια αλλά και τη Θεατρική Βιβλιοθήκη. Είναι η Βιβλιοθήκη που, την περασμένη επίσης εβδομάδα, άρχισε να μεταφέρεται σε αποθήκες της ΕΡΤ, έπειτα από υπουργική παρέμβαση, λόγω έξωσης από τον χώρο στην οδό Καραμανλάκη στα Πατήσια όπου στεγαζόταν. Η έξωση ήρθε ως αποτέλεσμα χρόνιων καθυστερήσεων στην πληρωμή του ενοικίου. Η πρόβλεψη για το νέο Θεατρικό Μουσείο περιλαμβάνει και χώρους έρευνας και μελέτης.

Είναι γεγονός ότι η έλευση της Λυδίας Κονιόρδου στο τιμόνι του υπουργείου Πολιτισμού καλλιέργησε προσδοκίες και μαζί την πεποίθηση ότι «μια ηθοποιός σαν την Κονιόρδου είναι βέβαιο ότι θα βρει τη λύση για το Θεατρικό Μουσείο». Και πράγματι, από την ανάληψη των καθηκόντων της έδειξε την αναμενόμενη ευαισθησία για το θέμα. Ωστόσο, ο χρόνος που μεσολάβησε αποδείχθηκε αρκετός: Ισως γιατί από τη μια ο φόρτος εργασίας της υπουργού ήταν αυξημένος, αλλά και από την άλλη η αναζήτηση λύσης και στέγης ήταν εξαιρετικά χρονοβόρα.

Κλοπές, πλημμύρες, μικρές ή μεγαλύτερες καταστροφές έφθασαν τον κόμπο στο χτένι για το Θεατρικό Μουσείο, που μέχρι πρόσφατα αποτελούσε πεδίο βανδαλισμών αλλά και «κατοικία» πάσης φύσεως εντόμων, ερπετών και γατών, μαζί με αστέγους ή τοξικομανείς.

Οι εικόνες από το εσωτερικό του Μουσείου με τα νεκρά ποντίκια και τα σπασμένα τζάμια άσκησαν μια πίεση και ώθησαν τις εξελίξεις, στις οποίες προστέθηκαν δύο ακόμα περιστατικά. Την περασμένη Τρίτη, ημέρα κατά την οποία είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει η μεταφορά της Βιβλιοθήκης στην ΕΡΤ, μια κλοπή κηλίδωσε το γεγονός. Τα κλιμάκια με εκπροσώπους από το ΥΠΠΟΑ και το Θεατρικό Μουσείο που είχαν φθάσει στην οδό Καραμανλάκη από τις επτάμισι το πρωί παρατήρησαν τις σημαντικές απώλειες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, εκλάπησαν περίπου διακόσια βιβλία από τη βιβλιοθήκη της Ελένης Παπαδάκη, που τα είχε κληροδοτήσει στο Μουσείο. Ανάμεσά τους σπάνιες μεταφράσεις Σαίξπηρ καθώς και γερμανών και γάλλων συγγραφέων.

Παράλληλα «απουσίαζαν» τα περίπου σαράντα κλειδιά από τις βιβλιοθήκες, γεγονός που έφερε στο διαμέρισμα, εκτός από την Αστυνομία, τη Σήμανση, το Εγκληματολογικό, και τον κλειδαρά της γειτονιάς για να τις ξεκλειδώσει. Η μεταφορά των βιβλίων σε κούτες βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Στις αποθήκες της ΕΡΤ τα βιβλία θα στεγαστούν προσωρινά, εν αναμονή της μόνιμης εγκατάστασής τους στο νεοκλασικό της Σταδίου, και θα είναι προσβάσιμα πια για μαθητές, φοιτητές και ερευνητές.

Το δεύτερο περιστατικό αφορούσε την πρωτοβουλία του θεάτρου Σταθμός και του ηθοποιού Μάνου Καρατζογιάννη που μαζί με τον Θάναση Νιάρχο είχαν οργανώσει (για την περασμένη Πέμπτη το απόγευμα) μια συζήτηση για τα προβλήματα και το μέλλον του Θεατρικού Μουσείου. Στην εκδήλωση, που λόγω των εξελίξεων αναβλήθηκε, θα συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΔΣ Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Σταμάτης Φασουλής, ενώ οι διοργανωτές είχαν ενημερώσει και προσκαλέσει εκπροσώπους του ΥΠΠΟΑ –συγκεκριμένα τον σύμβουλο της υπουργού Βαγγέλη Παπαδάκη.

Κληροδότημα του Αλέξανδρου Σούτσου, είχε χρησιμοποιηθεί ως εξοχικό της οικογένειας Σούτσου (με έξοδο στην οδό Γεωργίου Σταύρου, η οποία ήταν η έξοδος των αλόγων). Περιήλθε με διαθήκη και κωδίκελλο του 1894 στην Εθνική Πινακοθήκη και αποτελεί περιουσία του κληροδοτήματος Αλεξάνδρου Σούτσου. Η πρόσοψη κρίθηκε διατηρητέα από τον Δήμο Αθηναίων το 2003. Το κτίριο εκμισθωνόταν έως τον Οκτώβριο του 2012 σε εμπορικές επιχειρήσεις.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες από το ΥΠΠΟΑ, οι εργασίες για την αποκατάσταση και τη χρήση του νεοκλασικού θα διαρκέσουν τουλάχιστον ένα έτος. Κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος, η Λυδία Κονιόρδου φαίνεται αποφασισμένη να προστατεύσει την περιουσία, τα εκθέματα και το αρχείο του Θεατρικού Μουσείου που μέχρι τώρα στεγάζονταν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Στα σχέδια είναι να σφραγιστεί ο χώρος, να γίνει καθαρισμός και απεντόμωση, επιτρέποντας στη συνέχεια την επίσκεψη του χώρου για λόγους έρευνας και μελέτης.

Η αποκατάσταση και η μετατροπή του νεοκλασικού σε μουσείο προβλέπεται να ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ενδιάμεσος διαχειριστικός φορέας έχει οριστεί το Εθνικό Θέατρο, στο οποίο έχουν αποδοθεί ήδη 450.000 ευρώ για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες του Θεατρικού Μουσείου.

«Χρόνια ολόκληρα περιμέναμε λύση» τόνισε μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του ΔΣ Κώστας Γεωργουσόπουλος, που εξήγησε παράλληλα και τη διαδικασία με την οποία πρέπει να γίνει η αλλαγή στο καθεστώς του Μουσείου. Διότι «ιδιοκτήτης» του υλικού είναι η Εταιρεία Θεατρικών Συγγραφέων, η οποία και το είχε παραχωρήσει στο Κέντρο Μελέτης.

Η πρόταση έχει γίνει αποδεκτή βάσει αποφάσεων από τα ΔΣ της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, του Θεατρικού Μουσείου, της Εθνικής Πινακοθήκης και του Εθνικού Θεάτρου.

Με τη νέα κατάσταση το Μουσείο θα γίνει κρατικό, οπότε και θα αρχίσει να λειτουργεί με τον αντίστοιχο τρόπο. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρέπει να γίνει πρώτα η διευκρίνιση με ακρίβεια των χρεών του και στη συνέχεια η ρύθμιση προς το ΙΚΑ. Αναμένεται και η μόνιμη λύση που θα απαλλάξει τον πρόεδρο του ΔΣ και τον αντιπρόεδρο Γιώργο Μιχαλακόπουλο από την ποινή φυλάκισης που αιωρείται εδώ και καιρό πάνω από τα κεφάλια τους.

Συμπέρασμα: Το Θεατρικό Μουσείο έχει περάσει κυριολεκτικά από σαράντα κύματα, έχοντας, εν τω μεταξύ, απολέσει και ένα κομμάτι από τον θησαυρό του. Θυμίζουμε ότι επί δημαρχίας Νικήτα Κακλαμάνη ένα άλλο κτίριο –επί της οδού Μητροπόλεως –επρόκειτο να φιλοξενήσει το Μουσείο, με τις εργασίες να μην προχωρούν τελικά. Οπότε στην αρχική ρήση «πολύ καλό για να είναι αληθινό» χωράει ένα ερωτηματικό. Με την ελπίδα της διάψευσης…

Κονιόρδου: «Ξεκινάμε με δύο εκατομμύρια»

«Εχουμε εξασφαλίσει το ποσό των δύο εκατομμυρίων ευρώ μέσα από το πρόγραμμα των δημοσίων επενδύσεων για τη μελέτη και το κτίριο. Το νεοκλασικό εντοπίστηκε μέσα από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και τώρα προχωράμε άμεσα στην οργάνωση του νέου χώρου. Θα χρειαστούν μουσειακές μελέτες, αλλά το κτίριο βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Μόνο η πρόσοψή του, το κέλυφός του έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα, γεγονός που μας επιτρέπει να κάνουμε εσωτερικές εργασίες. Προς το παρόν το Εθνικό Θέατρο αποτελεί τον διαχειριστικό φορέα. Την τελική νομική μορφή του Μουσείου θα τη δούμε σε δεύτερη φάση – αν δηλαδή θα παραμείνει κομμάτι του Εθνικού Θεάτρου ή θα λειτουργήσει με αυτονομία. Το ποσό των 450.000 ευρώ αφορά τα άμεσα έξοδα, ενώ μέλημά μας είναι να γίνει ρύθμιση με τα χρέη του ΙΚΑ και να απαλλαγούν από τις ευθύνες ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του ΔΣ του Μουσείου».