Αυτισμός, σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή έχουν κοινή μοριακή βάση

Οι περισσότερες σωματικές διαταραχές συνδέονται με συγκεκριμένα συμπτώματα τα οποία είναι ορατά στους ιστούς, στα όργανα και στα σωματικά υγρά. Αντιθέτως οι ψυχικές διαταραχές δεν προσδιορίζονται από τέτοια συμπτώματα αλλά από τη συμπεριφορά –αυτή είναι τουλάχιστον η επίσημη θεώρηση σχετικά με τα συμπτώματα σωματικών και ψυχικών νόσων. Μια νέα μελέτη όμως έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη διάκριση μεταξύ σωματικών και ψυχικών διαταραχών, αναφέροντας ότι ο εγκέφαλος των ατόμων με τρεις διαφορετικές διαταραχές και συγκεκριμένα με αυτισμό, σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά σε μοριακό επίπεδο και συγκεκριμένα κοινά μοτίβα γονιδιακής έκφρασης. Το νέο αυτό εύρημα δείχνει πιθανούς άγνωστους μέχρι σήμερα στόχους για (πιθανώς κοινές) θεραπείες των τριών διαταραχών.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 9 Φεβρουαρίου στην επιθεώρηση «Science» ανήκει σε ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLA) σε συνεργασία με συναδέλφους τους από άλλα αμερικανικά πανεπιστήμια αλλά και από το Ινστιτούτο Βιολογικής Ψυχιατρικής στην Κοπεγχάγη της Δανίας. «Τα ευρήματά μας παρέχουν μια μοριακή, παθολογική υπογραφή αυτών των διαταραχών, επιτρέποντάς μας να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα μπροστά» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης Ντάνιελ Γκέσγουιντ, καθηγητής Νευρολογίας, Ψυχιατρικής και Ανθρώπινης Γενετικής και διευθυντής του Κέντρου για την Ερευνα και τη Θεραπεία του Αυτισμού στο UCLA. Ο καθηγητής πρόσθεσε ότι «η μεγάλη πρόκληση τώρα είναι να κατανοήσουμε πώς προκύπτουν οι αλλαγές στη γονιδιακή έκφραση που εντοπίσαμε».

Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι συγκεκριμένες παραλλαγές στο γενετικό υλικό θέτουν κάποια άτομα σε κίνδυνο για εμφάνιση ψυχικών διαταραχών. Ωστόσο δεν είναι μόνο το DNA αυτό που παίζει ρόλο. Κάθε κύτταρο στο σώμα μας περιέχει το ίδιο DNA. Από την άλλη, το RNA παίζει ρόλο στη γονιδιακή έκφραση διαφορετικών ιστών του οργανισμού, «διαβάζοντας» τις οδηγίες που περιέχονται μέσα στο DNA.

Ο καθηγητής Γκέσγουιντ και ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης, επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής και Βιοσυμπεριφορικών Επιστημών στο UCLA Μάικλ Γκάνταλ θεώρησαν ότι ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά στο RNA του ανθρώπινου εγκεφαλικού ιστού θα μπορούσαν να σκιαγραφήσουν το μοριακό προφίλ διαφορετικών ψυχικών διαταραχών.

Οι ερευνητές ανέλυσαν το RNA 700 δειγμάτων ιστού που είχαν ληφθεί μετά θάνατον από τον εγκέφαλο ατόμων με σχιζοφρένεια, αυτισμό, διπολική διαταραχή, μείζονα καταθλιπτική διαταραχή και διαταραχή κατάχρησης αλκοόλ. Τα δείγματα αυτά συγκρίθηκαν με εκείνα ιστών του εγκεφάλου ατόμων που δεν έπασχαν από ψυχικές διαταραχές.

«Δείξαμε ότι αυτές οι μοριακές αλλαγές στον εγκέφαλο συνδέονται με γενετικά αίτια, ωστόσο δεν έχουμε ακόμη κατανοήσει τους μηχανισμούς μέσω των οποίων αυτοί οι γενετικοί παράγοντες οδηγούν στις μοριακές αλλαγές» σημείωσε ο καθηγητής Γκέσγουιντ. Και πρόσθεσε ότι «ενώ έχουμε μια πρώτη ιδέα σχετικά με τα αίτια και η νέα μελέτη μας παρουσιάζει και τις συνέπειες αυτών των αιτίων, το σημαντικό για εμάς τώρα είναι να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από όλα αυτά με απώτερο στόχο να αποκτήσουμε την ικανότητα να αλλάξουμε την πορεία των ψυχικών διαταραχών».