Υπόθεση Novartis: «Φέρτε πίσω τις μίζες για να έχετε ευνοϊκή μεταχείριση»

Στην επιστροφή των ποσών από τα «λαδώματα» σε εκατοντάδες, αν όχι και χιλιάδες –όπως εκτιμάται –γιατρούς, προκειμένου να συνταγογραφούν σκευάσματα της Novartis, στοιχηματίζουν οι εισαγγελικές αρχές στην έρευνα για το σκάνδαλο του πολυεθνικού κολοσσού. Πηγές του «Βήματος» παραπέμπουν σε μελλοντική αξιοποίηση νόμου του 2014, οι διατάξεις του οποίου ενθαρρύνουν την επιστροφή των χρημάτων από «διακριτικές πληρωμές», διασφαλίζοντας ευνοϊκή ποινική μεταχείριση των εμπλεκομένων, χωρίς βεβαίως να εξαλείφουν πλήρως τις ποινικές τους ευθύνες. Αν και θεωρείται πρόωρο να υπολογίσει κανείς το ποσό που θα εισρεύσει στο δημόσιο ταμείο (θα πρέπει προηγουμένως να συνταχθεί το κατηγορητήριο, ώστε να εξατομικευτεί η βλάβη), εν τούτοις είναι βέβαιο ότι πολλοί από τους εμπλεκομένους, όταν η έρευνα ωριμάσει και αποκαλύψει τα ονόματά τους, θα σπεύσουν να διευθετήσουν τα ποσά: όσο νωρίτερα επιστραφεί η μίζα, τόσο πιο ευεργετική είναι η επίδραση του νόμου, στις ποινές που τυχόν επιβληθούν όταν πέσει η αυλαία.

Στην αναζήτηση της ροής του μαύρου χρήματος, πολιτικού και μη, μέσα από τα γρανάζια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κινείται εξάλλου σε αυτή τη φάση η έρευνα της εισαγγελέως Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη και των επίκουρων εισαγγελέων Χρήστου Ντζούρα και Στέλιου Μανώλη. Με τις καταθέσεις των προστατευομένων μαρτύρων να βάλλονται πανταχόθεν, καθίσταται αδήριτη πλέον η ανάγκη εντοπισμού τραπεζικών λογαριασμών, εμβασμάτων και off shore που να δένουν την υπόθεση.

Προς το παρόν, η έρευνα για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος βασίζεται σε έγγραφα που έχει στην κατοχή της η Εισαγγελία, καθώς και στο –εξαιρετικά ογκώδες –κατασχεθέν υλικό από την προ δύο μηνών έφοδο στα γραφεία της Novartis Hellas. Το υλικό αυτό εκτιμάται ως δεξαμενή πολύτιμων στοιχείων, που δεν έχουν προλάβει ωστόσο να αξιολογηθούν, καθώς βρίσκονται ακόμη στα χέρια της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών της Ασφάλειας Αθηνών.

Στο στόχαστρο των εισαγγελέων φέρονται να είναι, εκτός από τα ηχηρά ονόματα της πολιτικής, κυβερνητικοί αξιωματούχοι, γενικοί γραμματείς υπουργείων, μέλη επιτροπών με ρόλο στη λήψη αποφάσεων για θέματα Υγείας, σύμβουλοι και συνεργάτες υπουργών, καθώς και εταιρείες οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί από την οικεία έρευνα του FBI ως «οχήματα» παράνομων πληρωμών. Οι αρχές έχουν ήδη αποστείλει αιτήματα δικαστικής συνδρομής τόσο στην Ελβετία όσο και στην Κύπρο, για την παροχή στοιχείων, ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον –κατόπιν σχετικής αναφοράς προστατευόμενου μάρτυρα –το άνοιγμα λογαριασμών της Novartis στην τράπεζα UBS.

Αιτήματα συντάσσονται και προς τις ελληνικές τράπεζες προκειμένου να εντοπισθούν τυχόν εμβάσματα, από το 2006 – 2007 και εντεύθεν, ικανά να «μιλήσουν». Πρόσωπα που είναι σε θέση να γνωρίζουν, δηλώνουν ότι το υλικό της έρευνας θα προσεγγιστεί συνδυαστικά, με στοιχεία από τις υποθέσεις των ΚΕΕΛΠΝΟ και των Panama Papers που θεωρούνται συγκοινωνούντα δοχεία.

Η έρευνα αναφορικά με τους γιατρούς προχωρεί γοργά, με αποτελέσματα που φέρονται ως εντυπωσιακά. Σε κάθε περίπτωση, είναι διάχυτη η αίσθηση ότι οι εισαγγελικές αρχές θα προβούν σε δημοσιοποίηση στοιχείων, μόνον αφότου ολοκληρωθεί ο συγκεκριμένος «κύκλος».

Το «πείσμα» των προστατευόμενων μαρτύρων και η σύγχυση για τη Μαρία Μαραγγέλη

Δεν υπάρχει άλλο κομμάτι της υπόθεσης Novartis που να έχει ξεσηκώσει θύελλα μεγαλύτερη από αυτή του κεφαλαίου «προστατευόμενοι μάρτυρες». Τα τρία αυτά πρόσωπα έχουν τροφοδοτήσει μείζονα πολιτική αντιπαράθεση, από εμπλεκομένους πρώην υπουργούς για αποκάλυψη της ταυτότητάς τους ενώπιον της Βουλής, αλλά και κατ’ αντιπαράσταση εξέταση.

Το αντεπιχείρημα προσώπων που είναι σε θέση να γνωρίζουν; Οι μάρτυρες δεν υπάχθηκαν σε καθεστώς προστασίας επειδή μίλησαν για πολιτικά πρόσωπα, και εξ αυτού τα φοβούνται, αλλά έχοντας παράσχει εκ παραλλήλου κρίσιμες πληροφορίες για πολλά άλλα, και οι οποίες περιλαμβάνονται στο κομμάτι της έρευνας που δεν έχει σταλεί στη Βουλή.
Τα ίδια πρόσωπα επιμένουν ότι οι μάρτυρες δεν επελέγησαν άκριτα, και υπάχθηκαν σε καθεστώς προστασίας ύστερα από ενδελεχή έρευνα, ακόμη και ψυχομετρικά τεστ της Κρατικής Ασφάλειας Αθηνών – αξιολογήθηκαν μάλιστα μία εβδομάδα πριν από την έναρξη των καταθέσεων, περί τα τέλη Οκτωβρίου.

Οσο για την περιβόητη – απούσα από τη δικογραφία που εστάλη στη Βουλή – έγκριση για την υπαγωγή των μαρτύρων σε καθεστώς προστασίας από τον εποπτεύοντα των εισαγγελέων Διαφθοράς αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τονίζουν ότι δεν θα μπορούσε να έχει διαφορετική τύχη. Το έγγραφο εμπεριέχει την πραγματική ταυτότητα των μαρτύρων και οι μόνοι που θα μπορούσαν να το έχουν στα χέρια τους είναι ο εισαγγελέας σε τυχόν μελλοντική ακροαματική διαδικασία, ίσως και ο ανακριτής που θα διερευνήσει την υπόθεση.

Ενώ οι καταθέσεις των τριών προστατευόμενων μαρτύρων ενώπιον της Εισαγγελίας Διαφθοράς συνεχίζονται για τα μη πολιτικά πρόσωπα, λέγεται ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν πίσω. Προκειμένου μάλιστα να προταθεί ασπίδα στις – επικρινόμενες ως «αόριστες» και «ασαφείς» – καταθέσεις τους, υπογραμμίζεται ότι το περιεχόμενό τους ως προς τις καταβολές ποσών σε πολιτικά πρόσωπα βρίσκεται σε αντιστοιχία με κυβερνητικές πράξεις – υπουργικές αποφάσεις υπέρ της Novartis καθώς και σημειώσεις σε ημερολόγια.

Αυτή που έλκει την προσοχή είναι η Μαρία Μαραγγέλη, επί μακρόν στενή συνεργάτρια του πρώην αντιπροέδρου της Novartis Κωνσταντίνου Φρουζή. Δημοσιεύματα ΜΜΕ, δεδομένης και της αναγραφής του ονόματός της σε έκθεση του FBI, εμφάνιζαν τη γυναίκα αυτή ως μία εκ των τριών προστατευόμενων μαρτύρων, ωστόσο η κυρία Μαραγγέλη καταθέτει επωνύμως ενώπιον της Εισαγγελίας Διαφθοράς. Αρχικώς επήλθε σύγχυση: θα μπορούσε το δεύτερο να ακυρώσει το πρώτο; Νομικές πηγές διευκρίνιζαν στο «Βήμα» ότι σε δικονομικό επίπεδο, και πάντα θεωρητικώς, η μάρτυς μπορεί να έχει διττή ιδιότητα.

«Είναι γεγονός ότι αυτή η δυνατότητα δίδεται σε δικονομικό επίπεδο, αρκεί να μην προκύπτει διαφορά στις καταθέσεις· κάτι τέτοιο θα δυναμίτιζε την όλη διαδικασία» σημείωναν με νόημα οι συνήγοροι του κ. Φρουζή, υπογραμμίζοντας ότι από την επώνυμη κατάθεση της Μαραγγέλη δεν προκύπτουν ενοχοποιητικά στοιχεία.
Και ενώ μηνύσεις και αγωγές σε βάρος των προστατευομένων μαρτύρων πέφτουν «βροχή» από τους θιγομένους, με τον νόμο βεβαίως να προστατεύει πλήρως τους πρώτους, πηγές αποκαλύπτουν ότι η Εισαγγελία Διαφθοράς έχει δεχθεί πλείστα όσα τηλεφωνήματα από ενδιαφερομένους να καταθέσουν για την υπόθεση, μετά τον θόρυβο που έχει προκληθεί…

Οι ίδιοι άνθρωποι δίνουν μάλιστα εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν οι καταθέσεις των προστατευόμενων μαρτύρων, αντικρούοντας όλους όσοι μιλούν για «καταθέσεις σε δόσεις» και «ανεπίτρεπτα παράδοξα», με κορυφαία τη μη αναφορά εξαρχής (αλλά ύστερα από διάστημα) μάρτυρα σε δωροδοκία πρωθυπουργού, όπως ο Αντώνης Σαμαράς.

«Οι μάρτυρες ενημέρωναν σε πρώτη φάση, συνοπτικά, πάντα σε προφορικό επίπεδο, τους εισαγγελείς ως προς το τι είχαν να καταθέσουν, και εκεί αναφέρονταν όλα τα ονόματα. Η καταγραφή ωστόσο των μαρτυριών ήταν ανθρωπίνως αδύνατο να γίνει μια κι έξω. Οι καταθέσεις δίδονταν πολλές φορές βράδυ, οι αντοχές όσο η ώρα προχωρούσε λιγόστευαν. Τα διαστήματα που χωρίζουν τις καταθέσεις οφείλονται, μεταξύ άλλων, στο γεγονός ότι οι εισαγγελείς ταξίδεψαν ως τις Ηνωμένες Πολιτείες για επαφές στο πλαίσιο της υπόθεσης Novartis, στις γιορτές των Χριστουγέννων, όταν όλοι επιζητούσαν λίγες ημέρες ανάπαυλας. Οι εισαγγελείς έγραφαν “Συνεχίζεται” στο τέλος κάθε κατάθεσης, ώστε να είναι προφανές ότι αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί, οπότε και θα ήταν υποχρεωμένοι να τη στείλουν αμελλητί στη Βουλή».

Και συμπληρώνουν: «Η ατμόσφαιρα μοιάζει σε πολλούς πια απειλητική, με όλες αυτές τις λεκτικές επιθέσεις. Και η ίδια η Ελένη Τουλουπάκη φέρεται να έχει δεχθεί απειλές. Ισως όχι τυχαία, τώρα πια, στον προθάλαμο της Εισαγγελίας Διαφθοράς, υπάρχει αστυνομική παρουσία που ελέγχει τους επισκέπτες, κάτι που δεν γινόταν κατά το παρελθόν».