Κωνσταντίνος Ρήγος: «Πολλοί μου είπαν ότι κάνω λάθος»

Συναντηθήκαμε μια Παρασκευή μεσημέρι στο καινούργιο γραφείο του, στους χώρους της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Ο Κωνσταντίνος Ρήγος έχει μόλις πριν από μερικές ημέρες αναλάβει επισήμως τα καθήκοντα του διευθυντή μπαλέτου της ΕΛΣ αλλά μοιάζει απολύτως εγκλιματισμένος. Κινείται με άνεση, μιλά και αστειεύεται με όποιον του απευθύνει τον λόγο. Ξεκινάμε την «επίσημη» κουβέντα με την προφανή ερώτηση. Γιατί δέχτηκε αυτή τη θέση; «Είναι σαφές ότι είχα κι άλλα πράγματα να κάνω» μου απαντά. «Αν σου πω όμως ότι οι λόγοι ήταν περισσότερο συναισθηματικοί παρά πρακτικοί πώς θα σου φανεί; Πρόκειται αναμφίβολα για μια πολύ τιμητική θέση. Οσο για εμένα, έχω βεβαίως διαγράψει μια μεγάλη διαδρομή στον χορό, αλλά τα τελευταία χρόνια έχω σχεδόν αποσυρθεί και ασχολούμαι με τη σκηνοθεσία. Στο θέατρο, σε άλλου τύπου θεάματα, σε μιούζικαλ. Επομένως η θέση αυτή επαναπροσδιορίζει και τη σχέση μου με τον ίδιο τον χορό».

Στην απόφασή του να πει το «ναι» μέτρησε, όμως, και το γεγονός ότι τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ κατέχει αυτό το διάστημα ο Γιώργος Κουμεντάκης, με τον οποίο ήξερε ότι θα μπορέσει να συνεργαστεί χωρίς να διεκδικεί το αυτονόητο. «Υστερα, έχω εμπειρία από το μπαλέτο της Λυρικής. Επί διευθύνσεως Στέφανου Λαζαρίδη είχα χορογραφήσει δύο έργα και το αποτέλεσμα ήταν θετικό και για τις δύο πλευρές. Εχοντας όλα αυτά στο μυαλό μου και γνωρίζοντας ότι υπάρχουν κάποια προβλήματα, πέρα από το συνταξιοδοτικό, που είναι το προφανές, άλλου τύπου θέματα, ίσως δομικά, ίσως διάθεσης κ.λπ., σκέφτηκα ότι θα άξιζε τον κόπο να προσπαθήσω τουλάχιστον για δύο χρόνια, διάστημα όχι μεγάλο, να δω αν μπορεί να αλλάξει κάτι».

Μιλά για την πρόσφατη οντισιόν μέσω της οποίας επιλέχθηκαν τρεις νέοι χορευτές για το μπαλέτο της ΕΛΣ. Λέει ότι θα ακολουθήσει μία ακόμη προκειμένου να επιλεγούν άλλοι τρεις, ούτως ώστε, με την καινούργια καλλιτεχνική περίοδο να έχουν ενταχθεί στο συγκρότημα έξι νέα μέλη. «Κάποιοι έφυγαν, κάποιοι άλλοι αποσύρθηκαν. Ολοι ή έστω σχεδόν όλοι είναι μόνιμοι στο σχήμα, οπότε για να μπει κάποιος πρέπει να φύγει κάποιος άλλος. Αναμφίβολα το συνταξιοδοτικό είναι πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Είναι ακατανόητο να θεωρείς ότι ένας χορευτής μπορεί να πάρει σύνταξη στα 67 του χρόνια. Ας πούμε ότι μέχρι τα 48 του μπορεί να αποδώσει γιατί οι τεχνικές έχουν αλλάξει κ.λπ. Από αυτή την ηλικία και ύστερα όμως δεν μπορείς να πιστεύεις ότι ο χορευτής μπορεί να συνεχίσει. Ούτε είναι σωστό να κρατάς ανθρώπους οι οποίοι ίσως και οι ίδιοι δεν επιθυμούν να παραμείνουν, αλλά δεν μπορούν να είναι και αποτελεσματικοί. Αυτό, τελικά, δημιουργεί μια μελαγχολία, μια κατάσταση λίγο λάθος. Και το λάθος αναγκαστικά διογκώνεται με τα χρόνια. Ο χορευτής δεν είναι τραγουδιστής ή ηθοποιός, από μια ηλικία και μετά δεν μπορείς να κρατήσεις την τεχνική σου. Θα πρέπει να υπάρξει μια πρόβλεψη ώστε οι άνθρωποι αυτοί να διοχετεύουν κάπου αλλού τη γνώση και την εμπειρία τους. Δεν μιλάμε πια και για εκατομμύρια ανθρώπους, για 15-20 μιλάμε».

Επανερχόμαστε στη θέση του διευθυντή του μπαλέτου της ΕΛΣ. Τον ρωτώ για τη σχέση του με τον κλασικό χορό. «Το να μην έχεις χορέψει κλασικό μπαλέτο δεν σημαίνει πως δεν το καταλαβαίνεις κιόλας» μου απαντά. Θυμίζει ότι μέσω της κλασικής εκπαίδευσης αποφοίτησε από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης και μάλιστα με δάσκαλο τον Ρέι Μπάρα, ο οποίος ήταν και μεγάλος κλασικός χορευτής. «Το να μην μπορείς να κάνεις ο ίδιος κάτι δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζεις τις ιδιαιτερότητες, τα κλειδιά, το τι χρειάζεται κανείς για να κάνει καλό μπαλέτο. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι και το κλασικό μπορεί να είναι εξαιρετικά μοντέρνο μέσα από την ερμηνεία, την υφή και τη μορφή μιας παράστασης».

Αλήθεια, στο διάστημα των λίγων αυτών ημερών που έχει αναλάβει επισήμως τα καθήκοντά του βρήκε τα πράγματα όπως τα περίμενε; «Δεν ήταν λίγοι όσοι μου είπαν ότι είναι λάθος αυτό που πάω να κάνω, να δεχτώ δηλαδή αυτή τη θέση ενώ είμαι μια χαρά με ό,τι άλλο ασχολούμαι» λέει και συνεχίζει: «Η αλήθεια είναι ότι τα περίμενα πιο σκληρά τα πράγματα. Στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο ευαίσθητα και πιο φυσιολογικά. Το μπαλέτο της ΕΛΣ είναι ένας οργανισμός που, όπως και ο ανθρώπινος, έχει ανάγκη να τον προσέξεις και να ενδιαφερθείς». Λέει ότι έχει κατανοήσει τα προβλήματα και αυτό που προσλαμβάνει από το μπαλέτο είναι διάθεση συνεργασίας.

Μιλάμε για τα σχέδιά του. Σε ποιους άξονες θα κινηθεί άραγε; «Περισσότερες παραστάσεις, διαφορετικές παραστάσεις, και έξοδος του μπαλέτου τόσο εκτός Αθηνών όσο και εκτός Ελλάδας. Οπως παλαιότερα με το Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ καταφέραμε να περιοδεύουμε παγκοσμίως, πιστεύω ότι και με το μπαλέτο της Λυρικής, εάν γίνουν σωστές προτάσεις, θα μπορέσουμε να ταξιδέψουμε σε λίγο καιρό. Δεν είναι ωραίο να μείνει περίκλειστο και να δίνει 20-30 παραστάσεις τον χρόνο, είναι πολύ λίγες. Υπάρχουν τόσοι πρώτοι χορευτές εδώ, σε τόσο μικρό αριθμό παραστάσεων πόσες τους αναλογούν άραγε; Φαντάζεσαι να βρίσκεσαι σε μια ηλικία που θέλεις να χορέψεις τα πάντα και να σου αναλογούν 5-6 παραστάσεις τον χρόνο; Είναι λογικό αυτό; Δεν σε εξαντλεί; Δεν σε μετατρέπει σε δημόσιο υπάλληλο; Γι’ αυτό θέλω να ταξιδέψουμε, να βρεθούν τρόποι να χρησιμοποιηθεί το μπαλέτο και αλλού, όχι μόνο στην όπερα αλλά και σε άλλα πρότζεκτ, στην Εναλλακτική Σκηνή, σε άλλους χώρους. Ετσι θα δημιουργηθεί μια υγιής κινητικότητα. Επίσης θέλω να φέρουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται καλούς χορογράφους και να ανεβάσουμε κλασικά, νεοκλασικά και σύγχρονα έργα με μοντέρνα οπτική».

Θεωρεί ότι η νέα του θέση θα τον εμποδίσει, ενδεχομένως, από τις άλλες του δραστηριότητες; «Αναγκαστικά, πρώτα απ’ όλα από πλευράς χρόνου. Το πρώτο έργο που θα ανοίξει τη νέα σεζόν θα είναι δικό μου και στην αρχή το έβρισκα έως ακατόρθωτο να κατευθύνω το μυαλό μου σε αυτό που θέλω να κάνω. Είναι τόσο πολλά αυτά που πρέπει να μπουν σε τάξη ώστε μοιραία η δημιουργικότητα περνά σε δεύτερη φάση. Αυτό είναι το τρικ αυτών των θέσεων. Σου στερεί την ελευθερία τού «κάνω ό,τι θέλω», την οποία είχα κατακτήσει και είχε γίνει κι αποδεκτή. Το καλοκαίρι, ας πούμε, θα κάνω στο Φεστιβάλ ένα θεατρικό, δεν έχει κίνηση καθόλου. Υπάρχει χρόνος για άλλα πράγματα αλλά προτεραιότητά μου είναι να καταλάβω τι γίνεται εδώ και πώς θα το λειτουργήσω. Ολα τα υπόλοιπα θα τα κάνω, αλλά στις δόσεις που μου επιτρέπεται. Δεν θέλω να αποσυρθώ από όλη την υπόλοιπη ζωή μου. Πιστεύω ότι είναι και πιο ζωντανό να μην παρατήσεις τα πάντα. Ιδίως όταν κατέχεις τέτοιες θέσεις, πρέπει να έχεις διεξόδους, γιατί αλλιώς αγκυλώνεσαι και καταλήγει παθογενές».