«Οταν είδα έργο του, πριν από πολλά χρόνια, εντυπωσιάστηκα όπως ο αιχμάλωτος που καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να διαφύγει. Ηταν τέτοια η προσοχή μου επάνω σε αυτό που έβλεπα». Ο συλλέκτης Σωτήρης Φέλιος μας συστήνει τον Εμμανουήλ Μπιτσάκη, ξεκινώντας από τις πρώτες στιγμές της γνωριμίας του με τον ζωγράφο και το έργο του, αποκαλυπτικές του ιδιαίτερου εικαστικού ιδιώματος και της προσωπικής μυθολογίας του.
Οταν ο συλλέκτης πήγε στο ατελιέ του ζωγράφου για να δει έργα του, εκείνος άρχισε να βγάζει από την ντουλάπα του σπιτιού του τους πίνακες της πρώτης έκθεσής του με νυχτερινά τοπία, διπλωμένα με μεγάλη προσοχή και επιμέλεια σε χαρτιά, σαν τη λεπτοϋφασμένη, καθαρή, σιδερωμένη προίκα κανακαράς. Κι εγώ που πήγα προετοιμασμένος να φωτογραφίσω τον ζωγράφο στο ατελιέ του, βρέθηκα να κάθομαι σε ένα συγυρισμένο σπίτι, με τα ελαχίστων διαστάσεων έργα, μόνο, ατάκτως αναρτημένα στους τοίχους. Πουθενά δεν υπάρχει ίχνος από την ονειρική ακαταστασία όλων των άλλων εργαστηρίων που ήξερα. Ούτε καν παλέτα.
Ομως ο ζωγράφος δεν ξεκίνησε για να ακινητοποιήσει το βλέμμα τού συλλέκτη επάνω στο έργο του, αλλά για να κάνει κάτι για εκείνον. «Ξεκίνησα να ζωγραφίζω» λέει, «για να κάνω κάτι που ήθελα να το έχω εγώ. Κι από αυτά που έχω εγώ, δίνω κάποια για να ζήσω. Τώρα που έχω μπει σε αυτή τη διαδικασία δεν είναι και τόσο μεγάλος ο πόνος. Αλλά στην αρχή, τότε που ήρθε ο Σωτήρης, υπήρχε μεγάλος πόνος. Ηταν σαν να έδινα προσωπικά μου αντικείμενα».
Ετσι τα προσωπικά αντικείμενα του Εμμανουήλ Μπιτσάκη άρχισαν να παίρνουν τη θέση τους, σαν προσωπικά πράγματα του Σωτήρη Φέλιου, στη μεγάλη συλλογή του της σύγχρονης ελληνικής ζωγραφικής. Και επειδή, και τα έργα ζωγραφικής και η συλλογή φτιάχνονται με προσωπικά κριτήρια, αλλά δικαιώνονται όταν συναντηθούν με τα βλέμματα των πολλών, οι πίνακες του ζωγράφου που φιλοτεχνήθηκαν την περίοδο 1998-2017 και ανήκουν στον συλλέκτη εκτίθενται ως ενότητα στον εκθεσιακό χώρο της συλλογής στη Φωκίωνος Νέγρη. Πενήντα έργα, βασανιστικά, λεπτομερειακά και επίμονα, έτσι όπως τα δημιουργεί ο καλλιτέχνης, είναι μια αξιοθαύμαστη ενότητα και ένα εικαστικό επίτευγμα.
Ο ζωγράφος πιστεύει ότι ο τρόπος που δημιουργείς είναι θέση, αλλά αυτός μπορεί να αλλάξει στην πορεία, χωρίς να αλλάζει και η βαθύτερη ιδεολογία του έργου. Κάποια πράγματα όμως μένουν για πάντα. Εκείνον τον διακρίνει η συνέπεια στο μικρό μέγεθος, γιατί «όταν έχεις άνεση στον χώρο μπορεί να μη θέλεις να τον γεμίσεις με τόσο πολλά». «Τα μικρά έργα» λέει «έχουν μια μινιμαλιστική διάθεση και ταυτοχρόνως μια μαξιμαλιστική διάθεση να εκραγούν. Και για να γίνει κάτι σε μικρή διάσταση πρέπει να είναι λεπτομερειακό». Παρατηρούμε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη έμπνευση και δεξιοτεχνία για να μας ταξιδέψει ο ζωγράφος με τη λεπτομερειακή φυσική απεικόνιση στο μεταφυσικό σύμπαν της τέχνης. Ο Σωτήρης Φέλιος το διατυπώνει αλλιώς: «Υπάρχει αυτό το στοιχείο στη ζωγραφική του Μανόλη, και όταν με αφήνει ο θαυμασμός και τα συναισθήματα, όταν φεύγουν οι εικόνες που γεννιούνται στο δικό μου το μυαλό, λέω, κοίτα τι πνευματική παλικαριά έχει. Δεν μου δίνει περιγράμματα φλου που μπορεί να είναι έτσι κι έτσι. Βάζει ένα στοίχημα με τον εαυτό του και λέει, έτσι! Με αυτές τις λεπτομέρειες. Και ίσως εκεί να είναι το στοιχείο που αιχμαλωτίζει».
Πού και πότε:
Η έκθεση του Εμμανουήλ Μπιτσάκη «Επίμονο ελάχιστο» θα πραγματοποιηθεί από τις 21 Φεβρουαρίου έως την 1η Απριλίου, με την επιμέλεια του ίδιου του δημιουργού, και τη διοργανώνει το Ιδρυμα «Η άλλη Αρκαδία» στον εκθεσιακό χώρο της συλλογής Φέλιου, Φωκίωνος Νέγρη 16.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
