Πρόγραμμα για την ένταξη των 35.000 –40.000 προσφύγων και μεταναστών, που υπολογίζεται ότι θα μείνουν στην Ελλάδα απ’ όσους πέρασαν από την χώρα τα τελευταία χρόνια, ξεκινάει από την 1η Μαρτίου. Οι άνθρωποι αυτοί θα διοχετευτούν στην αγορά εργασίας, αρχικά στον αγροτικό τομέα όπου υπάρχουν οι περισσότερες ανάγκες για χέρια εργασίας, και στη συνέχεια στον μεταποιητικό και σε άλλους τομείς.
Στην αρχική του φάση το πρόγραμμα Helios θα είναι πιλοτικό, θα λειτουργήσει σε δύο δήμους, Λιβαδειάς και Θήβας, θα αφορά 30 οικογένειες (120 –150 άτομα) και θα διαρκέσει τρεις συν τρεις μήνες. Οι κυριότερες διαφορές από προηγούμενα προγράμματα είναι ότι θα παρέχει εξατομικευμένες υπηρεσίες σε κάθε οικογένεια και ότι στις υπηρεσίες αυτές θα περιλαμβάνεται η καταγραφή των δεξιοτήτων και της εκπαίδευσης των δικαιούχων προκειμένου να αξιοποιηθούν στην αγορά εργασίας. Μετά την λήξη της πιλοτικής φάσης, το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί και θα επεκταθεί στους υπόλοιπους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που επέλεξαν να μείνουν στην Ελλάδα μετά την έκρηξη των προσφυγικών ροών του 2015. Ο αριθμός των 35.000 –40.000 αφορά τα σημερινά δεδομένα και δεν αποκλείεται να αλλάξει διότι εξαρτάται από τις προσφυγικές ροές.
«Η συμφωνία ΕΕ –Τουρκίας που μείωσε τις ροές μας έδωσε την δυνατότητα να ασχοληθούμε με το πολύ σημαντικό για τον τόπο και τους ίδιους τους πρόσφυγες θέμα της ένταξης και της ενσωμάτωσης», δήλωσε ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας σε συνέντευξη Τύπου κατά την υπογραφή του προγράμματος με τους δημάρχους Λιβαδειάς και Θήβας την Τρίτη. «Τα ζητήματα ένταξης και τα οικονομικά που τα συνοδεύουν πρέπει να δοθούν στην τοπική αυτοδιοίκηση και κυρίως στους δήμους», πρόσθεσε εκφράζοντας την πολιτική του υπουργείου που είναι η απόδοση της τελικής φάσης του μεταναστευτικού στους δήμους.
«Στόχος είναι οι ωφελούμενοι να αποκτήσουν σταδιακά την αυτονομία τους», δήλωσε ο υφυπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μπαλάφας.
Η δήμαρχος Λιβαδειάς Γιώτα Πούλου, που είχε ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο του 2016 το πρωτοποριακό πρόγραμμα στέγασης προσφύγων σε διαμερίσματα μέσα στον ιστό της πόλης της Λιβαδειάς (τότε αφορούσε πρόσφυγες προς μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες της ΕΕ), εξήγησε ότι η χρηματοδότηση του Helios πραγματοποιείται από την ECHO (την υπηρεσία που υπάγεται στον ευρωπαίο Επίτροπο Ανθρωπιστικής Βοήθειας) και την υλοποίησή του έχει αναλάβει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. «Στη Λιβαδειά σήμερα φιλοξενούνται σε διαμερίσματα 372 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 110 περιμένουν να μετεγκετασταθούν», είπε η κυρία Πούλου. Από τους υπόλοιπους θα επιλεγούν 20 οικογένειες που θα ενταχθούν στο Helios. «Για μετά το τέλος του 2018, αναζητούμε τρόπους χρηματοδότησης, ίσως απευθείας από ευρωπαϊκά προγράμματα», πρόσθεσε τονίζοντας ότι από το πρόγραμμα της φιλοξενίας σε διαμερίσματα ωφελήθηκαν και οι δημότες Λιβαδειάς καθώς ο δήμος υποχρεώθηκε να βελτιώσει τις κοινωνικές του υπηρεσίες προκειμένου να μην υπάρχει προνομιακή μεταχείριση των προσφύγων έναντι των Ελλήνων.
Ο δήμαρχος Θήβας Σπύρος Νικολάου, που φιλοξενεί στην πόλη του μια πρότυπη προσφυγική δομή, δήλωσε: «Αποδεχτήκαμε να συμμετάσχουμε στο Helios επιλέγοντας 10 οικογένειες».
«Το επόμενο βήμα του προσφυγικού είναι η συνεργασία με τους δήμους διότι αυτοί θα σηκώσουν το βάρος της ένταξης», είπε ο Τζιανλούκα Ρόκο, επικεφαλής του γραφείου του ΔΟΜ στην Ελλάδα _ ο ΔΟΜ χρηματοδοτεί τις δομές στήριξης των προσφύγων μέσα στους δήμους.
Σύμφωνα με τον Μιλτιάδη Κλάπα, ΓΓ Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΥΜΕΠΟ, το Helios έχει συνολική προσέγγιση: πρώτον θα πραγματοποιηθεί η καταγραφή του επαγγελματικού και εκπαιδευτικού προφίλ των προσφύγων και αιτούντων άσυλο, δεύτερον θα εξασφαλιστεί η πρόσβαση στην εκπαίδευση και θα καταμετρηθούν τα αποτελέσματά της και τρίτον, θα παρέχει στήριξη, τεχνική εκπαίδευση και δράσεις ανάμεσα στις δύο κοινωνίες.
Σε ερώτηση του «Βήματος» για το τι θα γίνει αν οι πρόσφυγες και μετανάστες που θα μείνουν στην Ελλάδα δεν μπορέσουν να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, ο κ. Μουζάλας απάντησε ότι οι άνθρωποι αυτοί «καλούνται να ζήσουν στην Ελλάδα με τα προβλήματα που έχει». Γίνεται προσπάθεια για διοχέτευσή τους στον αγροτικό τομέα αλλά «αυτή είναι η χώρα, εδώ ήρθαν, αν θέλουν να μείνουν θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αυτής της χώρας».
Το Helios αφορά αναγνωρισμένους πρόσφυγες, μετανάστες και αιτούντες άσυλο που βρίσκονται στην ενδοχώρα. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η κατάρτισή τους θα «κουμπώσουν» με το πρόγραμμα για την εργασία προσφύγων και μεταναστών που είναι υπό διαμόρφωση καθώς και με τα δύο ήδη υλοποιούμενα προγράμματα για την εκπαίδευση των ενηλίκων (εκμάθηση ελληνικών) και την καταγραφή των δεξιοτήτων (που περιλαμβάνει απόδοση ΑΜΚΑ και ΑΦΜ).