Έναν μεγάλο σύμμαχο στο… τραπέζι τους φαίνεται ότι έχουν οι γυναίκες που επιθυμούν να γίνουν μητέρες και λόγω προβλημάτων γονιμότητας καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση. Δεν είναι άλλος από την ευεργετική – σε πολλά επίπεδα, όπως έχει δείξει πλήθος στοιχείων – μεσογειακή διατροφή, η οποία, σύμφωνα με μια νέα ελληνική μελέτη, φαίνεται ότι μπορεί να δώσει σημαντική «χείρα βοηθείας» στις υπογόνιμες γυναίκες ώστε να βιώσουν τη χαρά της μητρότητας.
Μεσογειακή… υπεροχή
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε πριν από μερικές ημέρες στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Human Rerpoduction» διεξήχθη από ερευνητές του Τμήματος Επιστήμης Διαιτολογίας – Διατροφής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου (συγκεκριμένα από τον υποψήφιο διδάκτορα κ. Δημήτρη Καραγιάννη, την επίκουρη καθηγήτρια κυρία Μερόπη Κοντογιάννη και τον αναπληρωτή καθηγητή κ. Νίκο Γιαννακούρη). Οι επιστήμονες διερεύνησαν τη διατροφή που ακολουθούσαν 244 γυναίκες ηλικίας 22 ως 41 ετών χωρίς πρόβλημα παχυσαρκίας (Δείκτης Μάζας Σώματος μικρότερος του 30) οι οποίες θα υποβάλλονταν στην πρώτη εξωσωματική γονιμοποίησή τους σε κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στην Αθήνα. Η αξιολόγηση έγινε μέσω ειδικού ερωτηματολογίου. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι όσες από τις συμμετέχουσες κατανάλωναν περισσότερα φρέσκα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ψάρι και ελαιόλαδο – με λίγα λόγια τους βασικούς «πυλώνες» της μεσογειακής διατροφής – και λιγότερο κόκκινο κρέας κατά τους έξι μήνες πριν την έναρξη της θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης είχαν 65%-68% μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας της θεραπείας αλλά και ολοκλήρωσης της κύησης σε σύγκριση με όσες βρίσκονταν πιο μακριά από το μεσογειακό διατροφικό πρότυπο.
Η μελέτη
Συγκεκριμένα οι ερευνητές μέσω της αξιολόγησης των απαντήσεων των γυναικών στο ερωτηματολόγιό τους, έδωσαν στην κάθε συμμετέχουσα ένα «σκορ μεσογειακής διατροφής», το οποίο κυμαινόταν από 0 ως και 55 – όσο υψηλότερο ήταν το σκορ τόσο πιο κοντά στο μεσογειακό διατροφικό πρότυπο βρισκόταν η γυναίκα. Με βάση τα σκορ οι εθελόντριες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: η πρώτη είχε σκορ από 18-30, η δεύτερη από 31-35 και η τρίτη από 36 ως 47.
Όπως προέκυψε, σε σύγκριση με τις 86 γυναίκες της ομάδας με τη μεγαλύτερη… μεσογειακή βαθμολογία, οι 79 γυναίκες που ανήκαν στην ομάδα του χαμηλότερου «μεσογειακού σκορ» είχαν σημαντικά μικρότερα ποσοστά επίτευξης κύησης (29% έναντι 50%) καθώς και γέννησης ζωντανού βρέφους (26,6% έναντι 48,8%). Η ανάλυση μάλιστα σε γυναίκες κάτω των 35 ετών έδειξε ότι για κάθε αύξηση των πέντε βαθμών στην κλίμακα υιοθέτησης της μεσογειακής διατροφής, οι πιθανότητες επίτευξης εγκυμοσύνης με την εξωσωματική αλλά και γέννησης ζωντανού μωρού ήταν 2,7 φορές μεγαλύτερες.
Συνολικά, σε 229 γυναίκες (ποσοστό 93,9%) έγινε μεταφορά ενός εμβρύου στη μήτρα. Στις 138 (56%) εξ αυτών η εμφύτευση ήταν επιτυχής. Οι 104 (42,6%) έμειναν έγκυες και τελικώς οι 99 (40,5%) γέννησαν ζωντανό μωρό. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι σε σύγκριση με άλλες μελέτες η συγκεκριμένη δεν ανέλυσε «συστατικά» της μεσογειακής διατροφής, αλλά συνολικά το υγιεινό αυτό διατροφικό πρότυπο.
Το μήνυμα
Ποιο είναι το μήνυμα αυτής της μελέτης; Όπως αναφέρει στο Βήμα ο επικεφαλής της κ. Γιαννακούρης «το σημαντικό μήνυμα που θέλουμε να στείλουμε μέσα από τα ευρήματά μας είναι ότι οι γυναίκες που υποβάλλονται σε θεραπείες για την αντιμετώπιση της υπογονιμότητας πρέπει να ενθαρρυνθούν να ακολουθούν υγιεινή διατροφή, όπως η μεσογειακή, καθώς αυτό το διατροφικό μοτίβο μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης και τελικώς απόκτησης παιδιού».
Πρέπει να αναφερθεί ότι από τη μελέτη δεν προέκυψε σύνδεση μεταξύ της διατροφής και των πιθανοτήτων επιτυχούς κύησης στις γυναίκες 35 ετών και άνω. Ωστόσο, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει εξαιτίας ορμονικών αλλαγών, μείωσης των ωαρίων και άλλων μεταβολών που υφίσταται ο γυναικείος οργανισμός με την πάροδο του χρόνου και οποίες πιθανότατα «μασκάρουν» την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων όπως η διατροφή. Ο κ. Γιαννακούρης διευκρινίζει πάντως ότι «το γεγονός πως στη μελέτη μας η ευεργετική επίδραση της μεσογειακής διατροφής εμφανίστηκε μόνο στις γυναίκες κάτω των 35 ετών δεν σημαίνει ότι η υιοθέτηση ενός υγιεινού προτύπου διατροφής δεν είναι σημαντική και για τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες. Οι γυναίκες υφίστανται τεράστιες αλλαγές στην αναπαραγωγική λειτουργία τους καθώς μεγαλώνουν, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ενδοκρινικών μεταβολών και είναι πιθανό αυτές οι βαθιές αλλαγές να ‘καλύπτουν΄ την επίδραση άλλων περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η ποιότητα της διατροφής, οι οποίοι επιδρούν στη γονιμότητα αλλά και στην επιτυχία της IVF και στις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες. Σε κάθε περίπτωση τα ευρήματά μας δείχνουν την ανάγκη επιπλέον μελετών όχι μόνο για τις μεγαλύτερες ηλικιακά γυναίκες αλλά επίσης για τις γυναίκες με παχυσαρκία καθώς και για εκείνες που συλλαμβάνουν φυσιολογικά».
Και ανδρική υπόθεση
Η επιτυχία όμως της σύλληψης ενός παιδιού – είτε μέσω θεραπειών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είτε όχι – δεν είναι μόνο γυναικεία υπόθεση. Προηγούμενη μελέτη της ίδιας ομάδας που δημοσιεύθηκε πέρυσι είχε φανερώσει ότι η μεσογειακή διατροφή μπορεί επίσης να συμβάλει και στη βελτίωση του σπέρματος των ανδρών (διαβάστε το σχετικό άρθρο του Βήματος https://www.tovima.gr/science/article/?aid=868816). Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης «η διατροφή και ο τρόπος ζωής είναι εξίσου σημαντικές παράμετροι για άνδρες και γυναίκες όταν μιλούμε για τη σύλληψη ενός μωρού». Κοινώς, τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής, όπως όλα δείχνουν…. φύλο και χρόνια δεν κοιτούν! Ενας λόγος παραπάνω όταν ο σκοπός είναι ο πιο «ιερός».
