Ποιος είναι ο επιταχυντής της Ιστορίας; Η συνειδητοποίηση. Η άρνησή της είναι το ανάχωμα στην εξέλιξη, γίνεται πυλώνας καθυστέρησης.
Η συνειδητοποίηση είναι η άλλη λέξη της ευθύνης. Δηλαδή η απόκρουση του ιδεολογικά παραποιημένου κόσμου. Η αποδοχή των πραγματικών συνθηκών της ζωής. Η σύγκρουση με τα πραγματικά προβλήματα και όχι με τις κατασκευές του νου, που πάντα επεξεργάζεται μύθους και μεθόδους για να παρακάμψει το βάρος αυτής της ευθύνης.
Το σημερινό συλλαλητήριο είναι –νομίζω –πιο κοντά σε έναν παραποιημένο κόσμο, παρά σε αυθεντική σύνδεση με την πραγματική Ελλάδα της εποχής της. Ως απόπειρα οικειοποίησης της πατριωτικής συνείδησης, θα στηριχθεί στις κατασκευές της λαϊκής μυθοπλασίας και θα οικοδομηθεί στιγμιαία πάνω στα λαϊκά στερεότυπα. Η ρητορική έξαρση θα τροφοδοτήσει το χάος των ερεθισμών και θα συναντηθεί έτσι με το σύντομο τέλος του και τη σχεδόν αυτόματη εκπνοή του.
Και όμως, μας χρειάζεται ένα συλλαλητήριο. Ενα διαρκές συλλαλητήριο. Διαρκές και μαχόμενο.
Η κατάσταση που διαμόρφωσε η κρίση αποσάθρωσε τα παλαιά κόμματα, περιόρισε δραματικά την απήχηση του λόγου τους, σκότωσε στην πράξη κάθε δυνατότητά τους να ερμηνεύσουν πειστικά αυτή την κρίση, το βάθος και τις ρίζες της.
Ετσι το χάος της ακατανοησίας που προκύπτει γίνεται το γόνιμο έδαφος της ευρηματικής μυθοπλασίας, που τακτοποιεί εύκολα τα πράγματα με οδηγό τη συνωμοσία και την απειλή των κατασκευασμένων εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών. Το λεξιλόγιο του θανάτου διαθέτει στο οπλοστάσιό του πολλές λέξεις για να ονομάσει αυτούς τους εχθρούς. Με πρώτη και καλύτερη τη λέξη «προδότης».
Ετσι στήνεται η «έξαψη της οργής» ή η «γοητευτική καθησύχαση». Ετσι θριαμβεύει η τέχνη της ανατροπής της ταυτότητας των πραγμάτων. Το φαινομενικό. Οι εικόνες. Η προσποίηση. Δημοκρατία, φιλολαϊκότητα, πατριωτισμός, υπερηφάνεια, αξιοπρέπεια.
Το διαρκές συλλαλητήριο καλείται να αντισταθεί στον διακηρυγμένο υψηλό ήχο τους και να υποστηρίξει απέναντι και με πάθος τις απαιτήσεις της ουσίας τους. Καλείται να αναπτύξει την άρθρωσή του γύρω από τον πραγματικό βίο και τους πραγματικούς ανθρώπους. Να συνδεθεί στέρεα μαζί τους, να μιλήσει για λογαριασμό τους, να πάρει δύναμη από το υπαρκτό παρόν και όχι από τις ιστορικές μυθοπλασίες.
Να προτάξει, να ιεραρχήσει, να επιλέξει, να προχωρήσει. Να συναρμολογήσει δηλαδή την κατακερματισμένη πραγματικότητα, να διεκδικήσει στοιχειώδη ενότητα πολιτική και να καταστήσει δυνατό το μαζί και αντιμέτωποι, το χωρισμένοι και ενωμένοι ταυτόχρονα. Αναγορεύοντας σε ύψιστη αξία την ουσία και το «μυστήριο» της δημοκρατικής συνύπαρξης. Εκεί που δεν υπάρχουν προδότες, αλλά άλλη γνώμη, σε διαρκή σύγκρουση, μεταβολή και εξέλιξη.
Να σταθεί απέναντι στη φθορά μιας εποχής, όπου οι άνθρωποι δεν μπορούν να αναθέσουν κανένα καθήκον ευθύνης στον εαυτό τους.
Ισως να υπάρξει κάποτε αυτό το διαρκές συλλαλητήριο. Ισως και να υπάρχει. Και να εργάζεται αθόρυβα απέναντι στη φθορά. Αυτό το συλλαλητήριο εξελίσσεται αλλού –αλλού, απέναντι και εναντίον.
Δεν έχει βρεθεί ακόμη τρόπος στην Ιστορία να συνυπάρξει η συνειδητοποιημένη πράξη της ευθύνης με το αντίθετό της.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
