Η αποχώρηση της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το λεγόμενο Brexit, έχει πυροδοτήσει έναν φρενήρη ανταγωνισμό ανάμεσα στα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά κέντρα, όπως είναι η Φρανκφούρτη, το Παρίσι, το Αμστερνταμ, το Δουβλίνο και το Λουξεμβούργο, για να προσελκύσουν τις τράπεζες και τα άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που είναι εγκατεστημένα κυρίως στο Σίτι του Λονδίνου.
Οι μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοιθα πρέπει να πάρουν στρατηγικές αποφάσεις μέσα στους αμέσως επόμενους μήνες σχετικά με την ενδεχόμενη μετεγκατάσταση της έδρας τους ή άλλων υπηρεσιών τους σε κάποιο κράτος-μέλος της ΕΕ, αποφάσεις που συχνά θα έχουν τεράστιο κόστος αλλά και θα απαιτήσουν σημαντικές αλλαγέςτου μοντέλου υπηρεσιών τους και αναπροσανατολισμό της στρατηγικής τους. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο ο κύκλος εργασιών των κεντρικών αντισυμβαλλομένων (CCPs)που λειτουργούν αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο –αλλά που υπάρχει ενδεχόμενο μετεγκατάστασης στην ΕΕ –υπερβαίνει το 1 τρισ. ευρώ ημερησίως.Αυτή την περίοδο πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και τράπεζες αλλά και διεθνείς όμιλοι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα παρακολουθούν με έντονο ενδιαφέρον αυτές τις εξελίξεις του Brexit που μπορεί να επηρεάσουν τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων και τη νομική ασφάλεια χρηματοπιστωτικών συμβολαίων που διέπονται από το αγγλικό δίκαιο στο άμεσο μέλλον.

Το μέλλον

Πρόσφατα, στην καρδιά του Σίτι του Λονδίνου,στο Capital Club, συγκεντρώθηκαν περί τους 130 τραπεζίτες, χρηματιστές, hedge fund managers, δικηγόροι τραπεζών, αντιπρόσωποι από την Τράπεζα της Αγγλίας, το βρετανικό υπουργείο Οικονομικών, την FCA, η βαρόνη Κρέμερ από τη Βουλή των Λόρδων, η Moody’s, η Fitch, η Morgan Stanley, η Japan Post Bank, για να συζητήσουν τα θέματα στρατηγικής σημασίας για το μέλλον του τομέα τους με προσκεκλημένο έναν από τους γνώστες της ευρωπαϊκής τραπεζικής πολιτικής, τον κ. Γιώργο Ζαββό, σύμβουλο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του προέδρου της ΝΔ, ο οποίος έχει διατελέσει στο παρελθόν διαπραγματευτής της Κομισιόν για το διαβατήριο των ευρωπαϊκών τραπεζών (δεύτερη τραπεζική οδηγία), ευρωβουλευτής και νομικός σύμβουλος στη Νομική Υπηρεσία της Κομισιόν επί δεκαπενταετία.

Συνέπειες

Ο κ. Ζαββός είπε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία πως η προαναγγελθείσα αποχώρηση της Αγγλίαςαπό την ΕΕ, και ιδιαίτερα από την ενιαία αγορά –άρα και την ενιαία τραπεζική αγορά -, θα έχει το αναπόφευκτο αποτέλεσμα να χάσουν οιτράπεζες και οι διεθνείς χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί που είναι εγκατεστημένοι εκεί την άμεση πρόσβαση στην τεράστια αγορά της ΕΕ. Αντίστοιχα,αυτό θα είχε ως συνέπεια και για πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες να χάσουν την εύκολη πρόσβαση σε μια τεράστια κεφαλαιαγορά, που είναι το Σίτι, καθώς και στις πολλαπλές υπηρεσίες που προσφέρει.

Μιλώντας για τη μεταβατική περίοδο –που θα είναι το αντικείμενο διαπραγματεύσεων των επόμενων μηνών –και το νομικό καθεστώς που θα τη διέπει, τόνισετην ανάγκη να υπάρξουνρυθμίσεις που θα διασφαλίζουν τη νομική ασφάλεια των συμβολαίων παροχής κυρίως ασφαλιστικών υπηρεσιών, και ιδιαίτερα παραγώγων (derivatives), που τα τελευταία ανέρχονται σε περίπου 26 τρισ. ευρώ, από τα οποία 12 τρισ. λήγουν το πρώτο τετράμηνο του 2019, δηλαδή με την αποχώρηση της Αγγλίας από την ΕΕ. Παράλληλα υπάρχουν σημαντικά θέματα που χρήζουν επείγουσας νομικής ρύθμισης και αφορούν τη μεταφορά των προσωπικών δεδομένων, τη δικαιοδοσία έκδοσης αποφάσεων αλλά και, κυρίως, τα χρηματοπιστωτικά συμβόλαια που ρυθμίζονται από το βρετανικό δίκαιο.

Δεν υπάρχουν υποκατάστατα του ευρωπαϊκού τραπεζικού διαβατηρίου

«Υπάρχουν εναλλακτικά μοντέλα σύνδεσης της Μεγάλης Βρετανίας με την ΕΕ» δήλωσε ο κ. Ζαββός απαντώντας σε σειρά ερωτήσεων και ανέλυσε τις στρατηγικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει το καθένα για τον τραπεζικό τομέα, χρησιμοποιώντας ως παραδείγματα τις συμφωνίες με τη Νορβηγία, τον Καναδά, την Ελβετία. Επίσης ανέλυσε τους λεγόμενους μηχανισμούς ισοδυναμίας (equivalence) που χρησιμοποιεί, π.χ.,η ΕΕ με τις ΗΠΑ για τις τραπεζικές της σχέσεις. Είπε όμως ότι αυτοί οι μηχανισμοί είναι αντικείμενα σκληρών διαπραγματεύσεων αλλά και αμφίβολης χρονικής διάρκειας, καθώς θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τη συνεχώς μεταβαλλόμενη χρηματοπιστωτική νομοθεσία της ΕΕ και υπόκεινται σε ανάκληση αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώσει παραβίαση των συμπεφωνημένων.
Ενα πρώτο συμπέρασμα που προέκυψε από τις συζητήσεις είναι ότι καμία από αυτές τις μορφές συνεργασίας δεν μπορεί να αποτελέσει ισοδύναμο υποκατάστατο του ευρωπαϊκού τραπεζικού διαβατηρίου που προσφέρει σταθερότητα και μοναδική εμβέλεια διείσδυσης στην ευρωπαϊκή αγορά για τεράστιο φάσμα χρηματοπιστωτικών προϊόντων, ζήτημα κρίσιμης σημασίαςγια μια τραπεζική υπερδύναμη όπως είναι η Αγγλία. Παράλληλα ο ομιλητής είπε ότι θα ήταν απρόσφορη οποιαδήποτε απόπειρα για δημιουργία εταιρειών γραμματοκιβωτίων (letter box companies) σε κάποιο κράτος-μέλος ώστε μέσω αυτών να παρέχονται υπηρεσίες στην ΕΕ, δηλαδή χωρίς πραγματική επιτόπια εγκατάσταση. Επίσης ενδεχόμενη μεταβολή του Σίτι του Λονδίνου σε ένα εξωχώριο τραπεζικό κέντρο τύπου Σιγκαπούρης θα είχε πολύ δυσμενείς επιπτώσεις σε οποιεσδήποτε σχέσεις του με την ΕΕ.


ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ