Επενδύσεις στο Ελληνικό Χρηματιστήριο: Ναι υπό όρους…

Εύλογα τίθεται το ερώτημα: ποια είναι η προοπτική του ελληνικού χρηματιστηρίου σε συνδυασμό με το αν είναι σκόπιμο να ασχοληθεί επενδυτικά κάποιος με αυτό, στο βαθμό που έχει τα απαραίτητα πλεονάζοντα διαθέσιμα, κάτι ασφαλώς που δεν αφορά ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό Ελλήνων λόγω της παρατεταμένης ύφεσης.

Η απάντηση, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να είναι καταφατική αφού στο ευοίωνο σενάριο εξελίξεων της ελληνικής οικονομίας, η τιμολόγηση του ελληνικού χρηματιστηρίου με κεφαλαιοποίηση λιγότερο από 30% του ΑΕΠ τώρα, θα αναβαθμιστεί καθώς θα αυξηθούν οι κεφαλαιακές ροές προς αυτό. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις ήδη ώριμες τιμολογήσεις των διεθνών αγορών ιδιαίτερα στις ΗΠΑ όπου οι δείκτες σημειώνουν αλλεπάλληλα ρεκόρ, το ενδεχόμενο να λάβουν χώρα γεγονότα με διαταρακτικό χαρακτήρα για τις αγορές είναι υπαρκτό και πιθανό.

Οι απειλές αυτές καταγράφονται καθημερινά από τους αναλυτές (απότομη άνοδος επιτοκίων μέχρι γεωπολιτικά/τρομοκρατικά επεισόδια και άλλα συμβάντα που μπορεί να εκληφθούν ως «μαύροι κύκνοι» από τις αγορές). Ουδείς ωστόσο μπορεί να πιθανολογήσει τον ακριβή χρόνο επέλευσης, το 2018 ή αργότερα, ούτε το βαθμό διαταραχής των αγορών από αυτά. Είναι ωστόσο ιδιαίτερα πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά και το ελληνικό χρηματιστήριο αν συμβούν λαμβάνοντας υπόψη τον υψηλό βαθμό διασύνδεσης των αγορών.

Με δεδομένη λοιπόν την υφιστάμενη κατάσταση ευφορίας στις διεθνείς αγορές, που ανατροφοδοτήθηκε από την πρόσφατη νέα φορολογική πολιτική για τα εταιρικά κέρδη στις ΗΠΑ, μπορεί κάποιος να εξετάσει το ενδεχόμενο να επενδύσει τώρα στο ελληνικό χρηματιστήριο υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις και με την προσθήκη μιας σημαντικής υποσημείωσης.

Οι προϋποθέσεις είναι ενδεχόμενα αυτονόητες, ωστόσο η εμπειρία δείχνει ότι σπανίως εκπληρώνονται, ελέω της δραματικά ελλειμματικής επενδυτικής παιδείας που υφίσταται στη χώρα μας. Να είναι λοιπόν κεφάλαια μακράς πνοής και όχι χρήματα με τα οποία καλύπτονται ανάγκες της καθημερινότητας.

Κεφάλαια που ενδεχομένως βρίσκονται στα «ασφαλή επενδυτικά καταφύγια» που ο καθένας έχει επιλέξει είτε στο εξωτερικό στο βαθμό που η διαδικασία δεν πάσχει από φορολογικής πλευράς. Να προσβλέπει σε επενδυτική δικαίωση μεσομακροπρόθεσμα και όχι βραχυχρόνια με αποδόσεις λελογισμένου ύψους. Να επιλέγει τίτλους με ποιοτικά χαρακτηριστικά, σημείο στο οποίο θα επανέλθω στη συνέχεια.

Και η σημαντική υποσημείωση: κατά τη διάρκεια της κρίσης των τελευταίων ετών (2012-17), το ακόμη μη απενοχοποιημένο για πολλούς ελληνικό χρηματιστήριο διχοτομήθηκε σε δύο χρηματιστήρια: εκείνο που περιλαμβάνει τις τραπεζικές μετοχές και εκείνο που περιλαμβάνει τις λοιπές μετοχές του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης αλλά και σημαντικό αριθμό τίτλων μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης.

Όσοι συμμετείχαν μέσω τραπεζικών μετοχών, οι περισσότεροι δυστυχώς, έχουν υποστεί κονιορτοποίηση των επενδύσεών τους, εξέλιξη που σε σημαντικό βαθμό συντελέστηκε και σε εναλλακτικές τοποθετήσεις (ομόλογα, ακίνητα), ενώ και οι καταθέσεις βρίσκονται 2,5 έτη σε stand-still κατάσταση λόγω των capital controls.

Όσοι όμως είχαν επενδύσει στις καλές εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης, είδαν τις αποδόσεις τους να καταγράφουν θεαματικές επιδόσεις. Στην πράξη επομένως οι καλές ελληνικές εταιρείες, με στέρεα θεμελιώδη, κερδοφορία, ικανοποιητικά μερίσματα, εξωστρέφεια και καλό management αποτέλεσαν την καλύτερη ασπίδα τόσο για την διάσωση όσο και για την αναβάθμιση των προς επένδυση διαθεσίμων.

Κάτω επομένως από αυτές τις προϋποθέσεις και λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα των αποδόσεων τα τελευταία έτη στην ψηλή κεφαλαιοποίηση, ας σκεφθεί κάποιος να επενδύσει και τώρα σε ελληνικούς τίτλους. Οι επιλογές είναι σκόπιμο να λαμβάνουν υπόψη τα υφιστάμενα δεδομένα των εταιρειών με τις προοπτικές τους και να εκπληρώνουν τα κριτήρια της διαχείρισης, με κυριότερο εκείνο που αφορά την κατανομή του αναλαμβανόμενου επενδυτικού κινδύνου σε επαρκή αριθμό περιπτώσεων.

Στο ελληνικό χρηματιστήριο, οι μετοχές που μπορούν να τύχουν προσοχής από τα υποψήφια επενδυτικά ραντάρ, αφορούν σήμερα τέσσερις κατηγορίες:

1.Τις δεικτοβαρείς μετοχές του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης πλην τραπεζών. Πρόκειται για γνωστές εταιρείες με άριστες προδιαγραφές που έχουν κατά κανόνα ώριμες τιμές, με εξαιρέσεις ωστόσο. Γεγονός που προσγειώνει τον πήχη προσδοκιών ως προς τις μελλοντικές τιμές τους.

2. Τις τραπεζικές μετοχές για τις οποίες υπάρχουν μεν θετικές προσδοκίες στο βαθμό που περάσουν αλώβητες τα stress tests,αλλά και αβεβαιότητα για τις μελλοντικές προοπτικές τους.

3. Τις εταιρείες όπου έχει αναγγελθεί διαδικασία αποκρατικοποίησης για τις οποίες είναι ενδεχόμενο να υπάρξει ενδιαφέρον ανατιμολόγησής τους.

4. Τις εταιρείες με distressed χαρακτηριστικά. Πρόκειται για εταιρείες που έχουν αγνοηθεί μέχρι τώρα από τη επενδυτική κοινότητα, με αποτέλεσμα η τιμολόγησή τους να υπολείπεται ακόμη της εσωτερικής αξίας. Έχουν ωστόσο ήδη προϋποθέσεις για αλλαγή της στάσης απέναντί τους: άλλες λόγω μετατροπής των αποτελεσμάτων τους από ζημιές σε κέρδη (turn around stories). Άλλες λόγω της εκκίνησης για την αξιοποίηση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων που τελούσαν υπό καθεστώς αναμονής για αδειοδότηση. Άλλες γιατί διατελούν υπό αλλαγή ιδιοκτησιακού καθεστώτος (deal) ή συμφωνίας με στρατηγικό επενδυτή και εκτρέφουν αναπτυξιακά σενάρια. Άλλες γιατί συντρέχουν λόγοι αναβάθμισης των μεγεθών τους (εξελισσόμενο επενδυτικό πρόγραμμα, προοπτική αύξησης πωλήσεων εξωτερικού ή εσωτερικού μέσω αύξησης μεριδίων κοκ).

Και μια ακόμη επισήμανση: για τους περισσότερους ιδιώτες, με εξαίρεση μικρό αριθμό που έχουν ιδιαίτερη εμπειρία στο πολλαπλά σύνθετο τοπίο των επενδύσεων σε κινητές αξίες, η ενασχόληση με το χρηματιστήριο οφείλει να γίνεται με την καθοδήγηση ειδικών συμβούλων, στο βαθμό που εκπληρώνουν τις αυξημένες προϋποθέσεις της νέας νομοθεσίας (Mifid II). Για το σκοπό αυτό, η συμμετοχή τους μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων μετοχικού χαρακτήρα, αρκετά από τα οποία έχουν ήδη σημειώσει θεαματικές αποδόσεις ιστορικά δραστηριοποιούμενα στην πολύπαθη ελληνική χρηματιστηριακά αγορά, είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος.