Το θερµόµετρο είχε αγγίξει τους -23 βαθµούς Κελσίου εκείνη την ημέρα στο Σικάγο. Η πιο ακραία θερμοκρασία στην οποία έχω μέχρι σήμερα βρεθεί. Ενδιαφέρουσα εμπειρία (αν ήσουν κατάλληλα ντυμένος), καθώς μπορούσα να δω με τα ίδια μου τα μάτια πώς είναι να ζεις στο απόλυτο ψύχος –υπάρχουν και χειρότερα, βλέπε Μινεσότα. Περπατώντας δίπλα στο παγωμένο ποτάμι και κουκουλωμένος σαν Εσκιμώος, βλέποντας τα πάντα γύρω να λειτουργούν κανονικά, σκέφτηκα πόσο πιο οργανωμένοι και λειτουργικοί (κατά συνέπεια και πιο ευτυχισμένοι) θα ήμασταν ως κοινωνία, στην Ελλάδα, αν δεν είχαμε αυτό το θαυμάσιο μεσογειακό κλίμα. Στο Σικάγο δεν είχαν ποτέ το περιθώριο να περιμένουν να βγει ο ήλιος για να ζεσταθεί το κοκαλάκι τους. Επρεπε να αναπτύξουν την τεχνογνωσία και την οργάνωση που θα τους επέτρεπε να συνεχίσουν να υπάρχουν σε ένα περιβάλλον στην πραγματικότητα αφιλόξενο.
Με το που άρχιζε το χιόνι (μιλάμε για χιόνι με το τσουβάλι, όχι για τον δικό μας ασθενικό χαρτοπόλεμο που όποτε πέφτει ισχυριζόμαστε πως «γίναμε Σιβηρία»), εκχιονιστικά και υπάλληλοι του δήμου έπιαναν δουλειά ώστε να μην κλείσει κανένας δρόμος, να μη μείνει κανένα πεζοδρόμιο του κέντρου ακαθάριστο. Η κίνηση (αυτοκίνητα και πεζοί) συνεχιζόταν σαν να μην τρέχει τίποτα. Ολοι πήγαιναν κανονικά στις δουλειές τους, στα σχολεία τους, στις υποχρεώσεις τους, όσοι είχαν σκυλιά τούς φορούσαν τα ειδικά παπουτσάκια (για να μην παθαίνουν εγκαύματα από το συνθετικό αλάτι που σκορπιζόταν προκειμένου να μη γλιστράει ο πάγος) και έβγαιναν βόλτα. Είδα ακόμη και ανθρώπους (με ισοθερμικά ρούχα) να κάνουν το καθημερινό τζόγκινγκ τους. Τρελοί; Στα μάτια μου, ναι. Αλλά και πολίτες μιας πόλης λειτουργικής, επειδή δεν μπορούσε να μην είναι λειτουργική: αν δεν δούλευαν τα πάντα ρολόι, δεν θα μπορούσαν να συνεχίσουν να ζουν στο παγωμένο αυτό μέρος.
Οσο περισσότερο ταξιδεύω, επιβεβαιώνω πως ο νούμερο ένα παράγοντας που διαμορφώνει πολιτισμούς, συνήθειες, χαρακτήρες, τρόπους συμπεριφοράς είναι το κλίμα. Αυτός, νομίζω, είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Βορράς είναι πιο αναπτυγμένος από τον Νότο. Το κρύο σε ξυπνάει, ενώ η ζέστη σε κάνει νωθρό. Στο κρύο αναγκάζεσαι να οργανωθείς για να επιβιώσεις, στη ζέστη τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Αλλιώς, άντε να περάσεις έναν χειμώνα στην Ισλανδία και τα ξαναλέμε. Εάν επιζήσεις. Εμείς, ευτυχώς αλλά και δυστυχώς, θα επιζήσουμε ό,τι καιρό και να κάνει, αφού στην Ελλάδα κάνει τον καλύτερο καιρό του κόσμου. Φοβάμαι όμως πως ο καλός μας ο καιρός είναι την ίδια στιγμή και ο κακός μας ο καιρός. Εκείνος που μας ξεμυαλίζει, μας καλεί να βγούμε έξω, ευνοεί την κοπάνα, το χαζολόγημα, δεν προϋποθέτει οργάνωση για να αντιμετωπίσουμε ακραία καιρικά φαινόμενα.
Την έλλειψη οργάνωσης πληρώνουμε κάθε φορά που ένα ακραίο φαινόμενο ξεστρατίζει και περνάει από τη γειτονιά μας. Αλλά, μετά το κακό, ο ήλιος λάμπει, η θερμοκρασία είναι ιδανική, η θάλασσα σε καλεί να ξαπλώσεις στην παραλία με τη φραπεδιά σου και να μετράς τα κυματάκια. Επειτα έρχεται το καλοκαιράκι που σε παραλύει με τη ζέστη του και που ευνοεί το «δεν βαριέσαι», το «έχει ο Θεός», το «από Σεπτέμβρη βλέπουμε». Ομως, Σεπτέμβρη τον Σεπτέμβρη, συνεχίζουμε το ίδιο χύμα, το ίδιο ανοργάνωτοι, το ίδιο τυχεροί που έχουμε αυτόν τον έξω καρδιά καιρό. Και το ίδιο άτυχοι που έχουμε αυτόν τον καιρό.
Εχω δοκιµάσει και το… αντίθετο της κατάψυξης, το άλλο άκρο: Κάτι π.χ. καλοκαιρινά μεσημέρια στην Ασία, που περπατάς σε πόλεις-φαντάσματα, μόνο εσύ, ο απερίσκεπτος τουρίστας, την ώρα που οι κάτοικοι παραλυμένοι από τη ζέστη έχουν πέσει σε… θερινή νάρκη –δεν υπάρχει μόνο η χειμερία. Τέτοιες εμπειρίες με έκαναν να επανεκτιμήσω το περίφημο μεσογειακό κλίμα που μας το δίδασκαν στο σχολείο δασκάλες γεμάτες υπερηφάνεια για την υπεροχή της πατρίδας. Ομως, δεν σας κρύβω πως τώρα που η υπεροχή της πατρίδας έχει γενικώς πάει περίπατο και που το μόνο που απομένει είναι ο καλός μας ο καιρός, είναι και στιγμές που κάνω κακές, αντιπατριωτικές σκέψεις: Ευχαρίστως θα αντάλλασσα το υπέροχο κλίμα μας με το ψύχος π.χ. του Σικάγου αν αυτό θα έκανε αυτομάτως και την Αθήνα μια όμορφη και λειτουργική πόλη. Ξέρω πως οι μόνιμα εγκατεστημένοι στο Σικάγο (έλληνες) φίλοι που θα διαβάσουν αυτά που γράφω θα με χαρακτηρίσουν τρελό. Ξέρω και πως ό,τι δεν έχει καθένας αυτό επιθυμεί.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 28 Ιανουαρίου 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
