Πώς και γιατί «έστριψε» ο Κ. Μητσοτάκης στο «Μακεδονικό»

Η στάση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μακεδονικό προκάλεσε έκπληξη σε όσους, εκτός της Νέας Δημοκρατίας, παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον τον ήπιο, μεταρρυθμιστικό του λόγο –τόσο διαφορετικό από τις διάφορες εκφάνσεις του κόμματός του. Γιατί στο συγκεκριμένο ζήτημα επέλεξε να ταυτιστεί με τους «μακεδονομάχους» τραυματίζοντας το συναινετικό του προφίλ; Το κυνήγι της ψήφου είναι μια εξήγηση, αλλά δεν είναι επαρκής. Η εικόνα, και όσα κρύβονται πίσω από την επίκληση του λαϊκού αισθήματος, ολοκληρώνεται μέσα από τις δύο εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν την περασμένη εβδομάδα και έδωσαν την ευκαιρία στη βάση της ΝΔ να εκφραστεί αυθεντικά.

Τη Δευτέρα στο Μέγαρο Μουσικής πραγματοποιήθηκε εκδήλωση μνήμης για τον Γιάννη Κεφαλογάννη και την Τετάρτη συνεδρίασε η Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ. Στην πρώτη εκδήλωση, ομιλητές ήταν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης (με βιντεοσκοπημένο μήνυμα), ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, η Φώφη Γεννηματά και ο πρύτανης του Καποδιστριακού Αθανάσιος Δημόπουλος. Στο ακροατήριο ήταν, μεταξύ άλλων, οι πρώην πρωθυπουργοί Κώστας Καραμανλής και Αντώνης Σαμαράς και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στην Πολιτική Επιτροπή, το κεντρικό πολιτικό όργανο της ΝΔ, μίλησε ο κ. Μητσοτάκης και τον ακολούθησαν στο βήμα μεσαία στελέχη της ΝΔ από την αυτοδιοίκηση, τον συνδικαλισμό, τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Και τις δύο ημέρες αναδείχθηκε μια βαθιά προβληματική εικόνα του κόμματος που διεκδικεί την κυβέρνηση για να αναπτύξει και να μεταρρυθμίσει τη χώρα.

Στο Μέγαρο Μουσικής, οι νεοδημοκράτες άκουσαν με καχυποψία και ενόχληση τις εκκλήσεις για συναίνεση και για έναν άλλο πολιτικό πολιτισμό από τους δύο εκπροσώπους της κυβέρνησης, η οποία επιτίθεται με ακραίο τρόπο στο κόμμα τους. Ακόμη δεν είχε στεγνώσει το μελάνι στον φιλοκυβερνητικό Τύπο που εγκαλούσε τους κ.κ. Καραμανλή και Σαμαρά για διγλωσσία στο «Μακεδονικό». Οσοι όμως συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα Banquet πήγαν για να αναστηλώσουν την παράταξη και τα είδωλά της εν όψει των επερχόμενων εκλογών. Δεν ενδιαφέρονταν για την πολιτική διάσωση του ΣΥΡΙΖΑ.

Στο τέλος της εκδήλωσης παρατάχθηκαν σε δύο πυκνές σειρές από την πόρτα μέχρι τα φορτωμένα με γραβιέρα, ελιές και παξιμάδια τραπέζια, τα οποία έφταναν μέχρι τη σκάλα της εξόδου, για να σφίξουν το χέρι του Κώστα Καραμανλή, του Αντώνη και της Γεωργίας Σαμαρά, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Κυρίως όμως για να αποδώσουν την απαιτούμενη τιμή στον Βαρδή Βαρδινογιάννη, ο οποίος διέσχισε το εκδηλωτικό πλήθος υπό την άγρυπνη φροντίδα της συζύγου του Μαριάννας.

Η ατμόσφαιρα των χώρων του Μεγάρου Μουσικής υποβάλλει ένα συγκεκριμένο savoir vivre στους καλεσμένους. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει στην αίθουσα του ισογείου, στην έδρα της ΝΔ, Πειραιώς 62, όπου φιλοξενούνται οι συνεδριάσεις της Πολιτικής Επιτροπής του κόμματος. Εκεί συγκεντρώθηκαν τα περίπου 300 μέλη του οργάνου για να ακούσουν τι θα πει ο αρχηγός του κόμματος για το «Μακεδονικό» τρεις ημέρες μετά το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης.

Σε ένα κομματικό όργανο οι εκδηλώσεις δεν είναι πάντα ελεγχόμενες. Την Τετάρτη ωστόσο ο κ. Μητσοτάκης αποθεώθηκε από τους παρισταμένους. Και μάλιστα σε συγκεκριμένα σημεία της ομιλίας του:

«Το ότι ο κ. Τσίπρας διαπραγματεύεται θα μπορούσε να ήταν το πιο σύντομο ανέκδοτο της τελευταίας τριετίας, αν τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο καταστροφικά για τη χώρα» (χειροκρότημα). «Ποδοπατούν με τόση ευκολία τους δημοκρατικούς θεσμούς. Παρεμβαίνουν στη Δικαιοσύνη. Εκβιάζουν πρόσωπα και καταστάσεις, κάνοντας κατάχρηση των μηχανισμών του κράτους. Ποδηγετούν τα ΜΜΕ» (…) «Στον χώρο των ΜΜΕ η κυβέρνηση χτίζει συμμαχίες με νεόκοπους βαρόνους του ηλεκτρονικού τζόγου, την ίδια στιγμή που τους επιτρέπει να φοροδιαφεύγουν προκλητικά. Νέες εφημερίδες εκδίδονται σωρηδόν με αφανείς υποστηρικτές και προκλητική χρηματοδότηση από τα μεγάλα διαφημιστικά κονδύλια δημοσίων επιχειρήσεων. Με το χρήμα του έλληνα φορολογούμενου η κυβέρνηση χτίζει το καθεστώς της. Τους προειδοποιώ ότι σύντομα θα έρθει η στιγμή που θα λογοδοτήσουν» (πιο έντονο χειροκρότημα).

«Θα ξεκινούσα τη διαπραγμάτευση από τα ζητήματα του αλυτρωτισμού. Θα περίμενα να δω απτά δείγματα γραφής από την άλλη πλευρά πριν προχωρήσω στο επόμενο στάδιο. Δεν θα συζητούσα τίποτε αν τα Σκόπια δεν δεσμεύονταν πρώτα ότι θα αλλάξουν το Σύνταγμά τους». Σε αυτό το σημείο η Πολιτική Επιτροπή πήρε φωτιά. «Μπράβο!» φώναζε το ακροατήριο ενώ τα υπόλοιπα λόγια του κ. Μητσοτάκη μετά βίας ακούγονταν στα τελευταία καθίσματα εξαιτίας του ρυθμικού χειροκροτήματος. «Δεν θα δεχόμουν καμία αναφορά σε «Μακεδονικό Εθνος», όπως έκανε χωρίς να πάρει καμία απάντηση από την κυβέρνηση ο κ. Νίμιτς. Θα στηριζόμουν στην εμπιστοσύνη του λαού. Και πιστεύω ότι έτσι θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε μια αμοιβαία αποδεκτή λύση που να αξιοποιεί την ευνοϊκή συγκυρία, βελτιώνοντας το κεκτημένο του Βουκουρεστίου» έλεγε ο πρόεδρος της ΝΔ.

Στη συνέχεια η ατμόσφαιρα έγινε οπαδική. «Δεν πρόκειται να ανεχτώ να διχάσουμε τους Ελληνες για να ενώσουμε τους Σκοπιανούς. Δεν θα δεχτώ τη ρήξη των δεσμών της Μακεδονίας με την υπόλοιπη Ελλάδα». «Μπράβο!», σφυρίγματα, θερμό χειροκρότημα διαρκείας. «Ετσι όπως έρχονται τα πράγματα, η λύση θα πρέπει, κατά πάσα πιθανότητα, να αναζητηθεί σε άλλη συγκυρία, με κατάλληλη προετοιμασία. Και προπαντός αφού η άλλη πλευρά έχει προηγουμένως έμπρακτα αποδείξει ότι ζητά λύση πραγματική, όχι πλασματική, που όντως θα οδηγεί στην αρμονική συμβίωση των δύο λαών» –αποθέωση από το ακροατήριο, ίσως και κάποια ανακούφιση στο άκουσμα του παρελθέτω απ’ εμού… «Για μας το ζήτημα κλείνει εδώ. Δεν πρόκειται με κανέναν τρόπο να συμμετάσχουμε στα επικίνδυνα παιχνίδια που πάει να στήσει η κυβέρνηση, ούτε να εμπλακούμε στις μεθοδεύσεις της. Εμείς συνένοχοι σε μια ιστορία που, όπως πάει να τη χειριστεί ο κ. Τσίπρας, κινδυνεύει να τραυματίσει την ψυχή του Εθνους μας, συνένοχοι σε αυτή την ιστορία δεν θα γίνουμε» –η Πολιτική Επιτροπή χειροκροτούσε όρθια τον πρόεδρό της διαισθανόμενη την ευαρέσκεια των κ.κ. Καραμανλή και Σαμαρά που κάθονταν στις πρώτες θέσεις.

Ακολούθησε ένα τρίωρο υπερήφανων τοποθετήσεων για το πώς η ΝΔ απέφυγε την παγίδα που προσπάθησε να της στήσει η ανεύθυνη κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, επαίνων για την πατριωτική και ενωτική στάση του κ. Μητσοτάκη, επιμονής στην ανάγκη αυτοδυναμίας της ΝΔ. Αποκορύφωμα ήταν η παρέμβαση του δήμαρχου Παλαιού Φαλήρου Διονύση Χατζηδάκη. «Με την ομιλία σας κάνατε κάποιους να δακρύσουν. Δείξατε τα ηγετικά σας προσόντα. Σήμερα δεν είδα έναν απόφοιτο του Χάρβαρντ, αλλά τον ηγέτη της χώρας. Εγώ δεν είμαι δήμαρχος που κάθεται στον δήμο και το παίζει Λουδοβίκος, γυρίζω στις γειτονιές. Παντού ακούγεται, και όχι ψιθυριστά, το όνομα Κυριάκος Μητσοτάκης. Ολοι αντιλαμβάνονται ότι αυτά που λέτε είναι η μόνη λύση» είπε.

Ο κ. Μητσοτάκης, παρών την περισσότερη ώρα, άκουγε με φανερή αμηχανία τα στελέχη του κόμματός του. Αυτή είναι η ΝΔ που προσπαθεί να εκσυγχρονίσει: ένα κόμμα πατριαρχών, φεουδαρχών και ατελείωτων εσωκομματικών συμβιβασμών, μια παράταξη με οπαδική συμπεριφορά και ελάχιστη πολιτική κουλτούρα. Η εντύπωση που έδωσε είναι ότι κατέστη όμηρος των πιο λαϊκιστικών στοιχείων της. Οχι επειδή σκλήρυνε τη στάση του στο «Μακεδονικό», αλλά γιατί δεν βρήκε τον τρόπο να καταδικάσει τους απαξιωτικούς λόγους για το πολιτικό σύστημα συλλήβδην που ακούστηκαν στη Θεσσαλονίκη· γιατί υιοθέτησε στο σύνολό του το λαϊκό κύμα των συλλαλητηρίων· γιατί όταν επιχείρησε να διαχωρίσει τη θέση του από τις ακρότητες λέγοντας «δεν θα επιτρέψω –και δεν θα επιτρέψουμε όλοι μαζί –σε διάφορα ακραία στοιχεία να καπηλευθούν τις εύλογες ανησυχίες του ελληνικού λαού», εισέπραξε τη χλιαρή αντίδραση των στελεχών του. Και γιατί παρέπεμψε το θέμα σε κάποια άλλη, μελλοντική και άγνωστη συγκυρία, για να μη διχαστεί το έθνος –ακριβέστερα η ΝΔ.

Η κριτική που δέχθηκε ο πρόεδρος της ΝΔ για υποχώρηση έναντι του εθνικολαϊκισμού προέρχεται κυρίως από τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Στην αξιωματική αντιπολίτευση αισθάνονται ανακούφιση που «ο Κυριάκος», όπως το έθεσε η Ντόρα Μπακογιάννη, «έκανε το καθήκον του και κράτησε την παράταξη ενωμένη στο εύρος της από τη Δεξιά ως τις παρυφές της Αριστεράς». Για την ομιλία του στην Πολιτική Επιτροπή δεν εξέφρασε κανένας αντιρρήσεις. Τους ένωσε όλους, και ας επιμένει η προπαγάνδα του Μεγάρου Μαξίμου για το αντίθετο. Στην Πειραιώς επικαλούνται τις δημοσκοπήσεις και τη λαϊκή ευαισθησία για το «Μακεδονικό», ένα θέμα που τέμνει οριζόντια το πολιτικό σύστημα. Εκτιμούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα έρθει σε ρήξη με τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ που προέρχονται από το πατριωτικό ΠαΣοΚ και οι οποίοι δεν θα ανεχθούν παιχνίδια για ένα τόσο ευαίσθητο εθνικό θέμα. Η ΝΔ προηγείται με μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις και συμβαδίζει με την κοινή γνώμη, λένε, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει με αποσυσπείρωση.

«Real politik» είναι η φράση που ακούγεται συχνότερα από κάθε άλλη αυτές τις ημέρες στο επιτελείο του προέδρου της ΝΔ. Ο κ. Μητσοτάκης, μεταδίδουν, θα αποτραβηχτεί από το κάδρο της εσωτερικής διαπραγμάτευσης για το Σκοπιανό, στο οποίο θα επιχειρήσει να τον τοποθετήσει ο Πρωθυπουργός μαζί με τους υπόλοιπους αρχηγούς. Εφόσον επέλεξε τη μυστική διπλωματία και αδιαφόρησε για τη συναίνεση των υπόλοιπων πολιτικών αρχηγών, ας αναλάβει και την ευθύνη για τους χειρισμούς του.

Οι δημόσιες τοποθετήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη άφηναν ελάχιστο περιθώριο σύμπλευσης με τον Αλέξη Τσίπρα προτού ακόμη υπάρξει η πρόσκληση για ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο πρόεδρος της ΝΔ κατηγορεί τον Πρωθυπουργό για μυστική διπλωματία, για υπονόμευση της διαπραγμάτευσης με στόχο το μικροκομματικό συμφέρον, για επικίνδυνα παιχνίδια με ένα ευαίσθητο εθνικό θέμα και μεθοδεύσεις ώστε να καταστήσει συνενόχους στο αδιέξοδο τα υπόλοιπα κόμματα. «Αντί να ενημερώσει έγκαιρα την αντιπολίτευση, προσπάθησε και συνεχίζει να προσπαθεί πρώτα να την παγιδεύσει και μετά να τη συκοφαντήσει» δηλώνει.

Η ομιλία στην Πολιτική Επιτροπή της ΝΔ συμπυκνώνει όσα πιστεύει ο κ. Μητσοτάκης για το «Μακεδονικό». Επιπροσθέτως, στη ΝΔ πιστεύουν ότι στο Νταβός ο κ. Τσίπρας έδωσε περισσότερα και σοβαρότερα (την απεμπλοκή της δεύτερης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ και την ένταξη στην πρωτοβουλία Ιονίου – Αδριατικής) από όσα πήρε (την αλλαγή ονομασίας του αεροδρομίου και του τμήματος του αυτοκινητόδρομου Ε72 που διατρέχει την πΓΔΜ). Αυτά, υποστηρίζουν, προβλέπονται από την ενδιάμεση συμφωνία 1995, την οποία η γειτονική χώρα παραβιάζει συστηματικά. Αντιθέτως δεν ειπώθηκε, σημειώνουν, καθαρά από την ελληνική πλευρά ότι απαιτείται αναθεώρηση του Συντάγματος της πΓΔΜ, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να αλλάξει το όνομα με ισχύ έναντι όλων και από εκεί να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση.

Επιπλέον, επισημαίνουν, μετά τη συνάντηση Τσίπρα – Κοτζιά και Ζάεφ – Ντιμιτρόφ στο Νταβός, οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε ανώτερο επίπεδο, άρα δεν υπάρχει περιθώριο για ουσιαστική ενημέρωση, καθώς έχουν διαμορφωθεί οι όροι της συζήτησης για τα εκκρεμή ζητήματα και για τα προτεινόμενα ονόματα. Η εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Μαρία Σπυράκη άσκησε κριτική και στον ειδικό απεσταλμένο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, υπογραμμίζοντας ότι «έχει ξεπεράσει κατά πολύ το περιεχόμενο της εντολής του μιλώντας για “Μακεδονικό Εθνος”», χωρίς αντίδραση από την κυβέρνηση.

«Αν ο κ. Τσίπρας ήθελε τη συνεννόηση, θα μπορούσε να την επιδιώξει στην αρχή αυτής της πορείας. Αγνόησε όμως την αντιπολίτευση, τη Βουλή και τον ελληνικό λαό. Τώρα δεν προτιθέμεθα να γίνουμε μέρος της προσπάθειάς του να διαχύσει την ευθύνη για το πρόβλημα που εκείνος δημιούργησε» μεταδίδουν από την Πειραιώς. Μάλιστα, στρέφονται προς τον λαό παρατηρώντας ότι «οι πολίτες τα κατάλαβαν όλα και αντιδρούν με τόση ένταση γιατί πολύ απλά δεν εμπιστεύονται αυτούς που κυβερνούν».

Ο κ. Μητσοτάκης, προκειμένου να εξηγήσει τη στάση του, είχε το προηγούμενο διάστημα συνομιλίες με ευρωπαίους αξιωματούχους, και την Παρασκευή συναντήθηκε στο γραφείο του στο Μοσχάτο με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ.