Νέοι ψηφιακοί παίκτες αλλάζουν το τοπίο στην τραπεζική αγορά

Σε πλήρη αναδόμηση οδηγείται ο εγχώριος τραπεζικός κλάδος με την είσοδο νέων παικτών τόσο στις παραδοσιακές εργασίες όσο και στις υπηρεσίες πληρωμών. Ηδη μεγάλοι όμιλοι όπως η Cosmote και ο ΟΠΑΠ με όπλο το μεγάλο πελατολόγιό τους και το πανελλαδικό τους δίκτυο, προετοιμάζουν τη δραστηριοποίησή τους στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα με τη δημιουργία ιδρυμάτων ηλεκτρονικού χρήματος, ενώ Credicom και Επενδυτική Τράπεζα, μέσω των τραπεζικών αδειών που διαθέτουν, θα αποτελέσουν το όχημα των μετόχων τους για διείσδυση στην αγορά με ηλεκτρονικά κυρίως μέσα.

Οπως επισημαίνει έμπειρη τραπεζική πηγή, εκτιμάται ότι μέσα σε λίγα χρόνια, ενδεχομένως και μέσα στην ερχόμενη τριετία, το τοπίο που θα διαμορφωθεί στον κλάδο δεν θα θυμίζει σε τίποτα το σημερινό. Οι «BIG 4» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος (Alpha Bank, Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς) θα νιώσουν για πρώτη φορά τόσο μεγάλη πίεση από τους ανταγωνιστές τους, οι οποίοι χωρίς το βαρίδι των υπεράριθμων και κοστοβόρων καταστημάτων θα διεκδικήσουν με τους καλύτερους δυνατούς όρους μερίδια από την πίτα μιας αγοράς που μετασχηματίζεται και ηλεκτρονικοποιείται με ταχείς ρυθμούς. Τόσο γρήγορους, που οι ειδικοί δεν αποκλείουν μέχρι το 2021 το 90% των συναλλαγών να γίνεται μέσω κινητών συσκευών!

Οι παραδοσιακοί όμιλοι έχουν ήδη αντιληφθεί αυτήν την «απειλή» και δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια, καθώς έχουν ξεκινήσει την υλοποίηση ενός προγράμματος επενδύσεων τριετίας, το ύψος του οποίου θα προσεγγίσει το 1 δισ. ευρώ.

Οπως επισημαίνουν μιλώντας στο «Βήμα» αξιόπιστες πηγές, η επιταχυνόμενη μετάβαση στη νέα ψηφιακή εποχή, οι νέες κοινοτικές οδηγίες προς την κατεύθυνση απελευθέρωσης της συγκεκριμένης αγοράς και το εμβρυακό ακόμη στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι ηλεκτρονικές συναλλαγές στη χώρα μας έχουν ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον διεθνών ομίλων με ισχυρή κεφαλαιακή βάση και σχεδόν… απεριόριστη ρευστότητα. Σημειώνουν, δε, πως «εάν δεν υπήρχαν σήμερα οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, η Ελλάδα θα είχε ήδη κατακλυστεί από ξένες εταιρείες με επιτυχημένη παρουσία σε άλλες χώρες της ΕΕ».

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Cosmote, που ελέγχεται από τον γερμανικό κολοσσό Deutsche Telekom, έχει ήδη πραγματοποιήσει τις πρώτες διερευνητικές επαφές με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Τραπέζης της Ελλάδος για την εξασφάλιση άδειας λειτουργίας ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος και αναμένεται το επόμενο διάστημα να καταθέσει επίσημο αίτημα. Ανάλογο ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει και η Cardlink, που ανήκει στον όμιλο Quest, τα στελέχη της οποίας έκαναν τις απαραίτητες συζητήσεις με την εγχώρια νομισματική αρχή.

Σχετική άδεια στην Ελλάδα διαθέτουν αυτήν τη στιγμή η Viva Payments, που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια στην αγορά του ψηφιακού πορτοφολιού, αλλά και η θυγατρική του ΟΠΑΠ «Τώρα Wallet», η οποία ετοιμάζεται να εισέλθει στον τομέα των υπηρεσιών πληρωμών το αμέσως επόμενο διάστημα. Ολα τα προαναφερθέντα σχήματα που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στις ψηφιακές υπηρεσίες πληρωμών έχουν δύο κοινά χαρακτηριστικά: τη μεγάλη πελατειακή βάση και το έτοιμο δίκτυο που λειτουργεί ήδη για τις ανάγκες των υπόλοιπων δραστηριοτήτων τους και μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς επιπλέον επιβάρυνση για τις νέες τους εργασίες.

Ενα ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος δεν μπορεί να προσφέρει καταθετικούς λογαριασμούς ή δανειακά προϊόντα. Εχει τη δυνατότητα, βάσει της άδειάς του, να διαθέτει ηλεκτρονικά πορτοφόλια τα οποία μπορούν να «φορτώνονται» με όλους τους τρόπους (μετρητά, χρέωση κάρτας, έμβασμα από άλλη τράπεζα) και στη συνέχεια να χρησιμοποιούνται για online συναλλαγές.

Οι συγκεκριμένοι «κουμπαράδες» μπορούν να συνδεθούν με χρεωστικές ή προπληρωμένες κάρτες, τις οποίες ο κάτοχός τους έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει όπου εκείνος επιθυμεί: στο Διαδίκτυο, τηλεφωνικά ή απευθείας σε POS επιχειρήσεων, για αγορές με φυσική παρουσία.

Το πορτοφόλι δηλαδή λειτουργεί σαν ένας καταθετικός λογαριασμός, με τη μόνη διαφορά ότι απαγορεύεται στο ίδρυμα να προσφέρει επιτόκιο στον πελάτη του. Κατά τα άλλα, ο καταθέτης μπορεί να μεταφέρει εκεί καταθέσεις του και να τις χρησιμοποιεί όπως ο ίδιος επιθυμεί. Από την άλλη πλευρά, το κανονιστικό πλαίσιο προβλέπει την κατ’ εξαίρεση παροχή πιστώσεων για συγκεκριμένο λόγο και χρονική διάρκεια.

Τα στελέχη της Cosmote στις επαφές που είχαν με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Τραπέζης της Ελλάδος ενημερώθηκαν για όλα τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσουν για να λάβουν άδεια ιδρύματος ηλεκτρονικού χρήματος και πλέον αναμένεται το επίσημο αίτημά τους. Η εταιρεία, μετά τη μεγάλη ανταπόκριση των πελατών της στη νέα προπληρωμένη κάρτα που εξέδωσε πρόσφατα σε συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα, έχει αποφασίσει να κινηθεί πιο επιθετικά, με την είσοδό της στην ψηφιακή αγορά χρήματος. Μέσω του μεγάλου πελατολογίου της, με δεδομένο ότι οι ενεργές συνδέσεις ανέρχονται σε 7 εκατ. ευρώ, αλλά και των καταστημάτων της με τα σήματα Cosmote και Γερμανός που ξεπερνούν τα 500, στοχεύει σε δυναμική διείσδυση στην αγορά.

Από την άλλη πλευρά, ο ΟΠΑΠ έχει ήδη πάρει τη σχετική άδεια από την Τράπεζα της Ελλάδος και ετοιμάζεται να δημιουργήσει τα πρώτα ψηφιακά προϊόντα. Σύμφωνα με πληροφορίες, σε πρώτη φάση θα κάνει συντηρητική ανάπτυξη εργασιών για να τεστάρει την αγορά, προωθώντας πληρωμές προς τρίτους, όπως εξόφληση λογαριασμών και αγορές υπηρεσιών άλλων επιχειρήσεων. Μεγάλο πλεονέκτημα του ΟΠΑΠ είναι το πανελλαδικό του δίκτυο που ξεπερνά τα 4.500 σημεία.

Οι συναλλασσόμενοι θα δίνουν εντολή στο τρίτο μέρος να ολοκληρώσει μια πληρωμή ή μια συναλλαγή με τη χρήση οποιουδήποτε καταθετικού του λογαριασμού, ανεξάρτητα από την τράπεζα στην οποία τηρείται. Οπως αναφέρουν πηγές από την Τράπεζα της Ελλάδος, «με τον τρόπο αυτόν οι καταθέτες γίνονται οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των λογαριασμών τους, καθώς θα μπορούν να τους χρησιμοποιούν όπως και όποτε το επιθυμούν, ακόμα και μέσω τρίτων κι όχι αναγκαστικά μέσα από τα κανάλια των τραπεζών». Ο δεύτερος τύπος ιδρυμάτων θα παρέχει υπηρεσίες πληροφόρησης λογαριασμών. Ετσι, μέσω μιας εφαρμογής, ο συναλλασσόμενος θα μπορεί να έχει από μία πηγή ενημέρωση για όλα τα προϊόντα που διαθέτει, σε όλες τις τράπεζες. Θα έχει δηλαδή τη δυνατότητα να βλέπει, π.χ., τα υπόλοιπα από όλους τους λογαριασμούς του, σε οποιαδήποτε τράπεζα τηρούνται.