Μίκυ Μάους ή «μικυμάο»;

Από το διδακτικό «Σαν Σήµερα», την ιστοσελίδα των γενεθλίων και των επετείων, στην οποία πάντα ρίχνω μια ματιά, ενημερώθηκα πρόσφατα ότι είχε γενέθλια ένας από τους καλύτερους φίλους μας, ο Μίκυ Μάους! Ο αειθαλής Μίκυ έγινε πρόσφατα ογδόντα οκτώ ετών, αφού η πρώτη έντυπη ιστορία του κυκλοφόρησε στις 13 Ιανουαρίου του 1930. Η αλήθεια είναι ότι είχε κάνει κάποιες μικρές εμφανίσεις και προηγουμένως, σε ταινίες μικρού μήκους με την υπογραφή του Γουόλτ Ντίσνεϊ, αλλά ο ήρωας των κόμικς γεννιέται όταν αποκτήσει το δικό του άλμπουμ και όχι όταν μετρά μια κινηματογραφική παρουσία. Ο Μίκυ αγαπήθηκε χάρη στις έντυπες περιπέτειές του –σινεμά, όπως όλοι οι χάρτινοι ήρωες, έκανε γιατί τα χρήματα ήταν καλά.

Στην Ελλάδα άργησε να έρθει πάρα πολύ: οι εκδόσεις Τερζόπουλος κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ με τις ιστορίες του μόλις το 1966, για την ακρίβεια την 1η Ιουλίου. Η φήμη του Μίκυ είχε φτάσει στην Ελλάδα πολύ πριν από την εμφάνισή του και η επιτυχία του οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας λέξης, της λέξης «μικυμάο» (ή μικυμάου) –έτσι μάθαμε να λέμε, κάπως υποτιμητικά, και για χρόνια, όλους σχεδόν τους ανάλογους χάρτινους ήρωες. Αλλά, αν τα «μικυμάο» δεν ήταν ποτέ σοβαρά, ο Μίκυ αντίθετα ήταν σοβαρότατος.

Ο Μίκυ ωρίµασε γρήγορα και, παρά το χιούμορ του, είναι σοβαρός και έτοιμος να λύσει αστυνομικά (κυρίως) προβλήματα και να ξεσκεπάσει μαζί με τον επιθεωρητή Ο’ Χάρα τις βρωμοδουλειές τού Μαύρου Πιτ, που είναι ένας πραγματικός βασιλιάς του εγκλήματος. Μόνο ο Μίκυ και οι φωνές της αρραβωνιαστικιάς του, της αγαπημένης του Τρουντ, μπορεί να τον τρομάξουν. Ο Μίκυ ειδικεύεται στο να καταστρέφει τα σχέδιά του και το ίδιο κάνει και όταν αντίπαλοί του είναι άλλοι ιστορικοί εχθροί, όπως π.χ. το πανούργο Μαύρο Φάντασμα. Ωστόσο, πολύ προτού ο Μίκυ αποκτήσει αυτή την ωριμότητα, είχε κάνει πολλά άλλα. Στις πρώτες του εμφανίσεις υπήρξε σκανδαλιάρης, γκαφατζής αλλά και καταφερτζής, ερωτύλος, ακόμη και κομμάτι μοχθηρός.

Πάντα αναρωτιόμουν πώς διάβολο ο Ντίσνεϊ σκέφτηκε αυτόν τον παράξενο ήρωα. Πρόσφατα ανακάλυψα ότι ο Μίκυ υπήρξε αποτέλεσμα μεγάλης πίκρας, ίσως και επιχειρηματικής απόγνωσης. Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ, σχεδόν χρεοκοπημένος, ήθελε να δώσει ζωή σε έναν ήρωα διασκεδαστικό και λιγάκι απρόβλεπτο, ίσως και λίγο τερατώδη, ώστε να μην του τον κλέψουν οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι, όπως συνέβη με τον λαγό Οσβαλντ, το πρώτο του δημιούργημα. Ποιος θα ενδιαφερόταν ποτέ για έναν πόντικα ο οποίος στο μυαλό των περισσοτέρων είναι συνυφασμένος με τη βρωμιά;

Ο Μίκυ, όπως συμβαίνει με τους ήρωες και τους δημιουργούς τους, ως σταρ αυθεντικός, «ξέφυγε» και απέκτησε τη δική του προσωπικότητα: το κατάφερε και χάρη στην καλή δουλειά του Φλόιντ Γκότφρεντσον, ο οποίος ήταν ο πρώτος σχεδιαστής που ασχολήθηκε αποκλειστικά μαζί του. Εκτοτε απέκτησε μόνιμη αρραβωνιαστικιά, τη Μίνι, ανίψια ένας Θεός ξέρει από πού, έναν κολλητό που λέγεται Γκούφι, έναν σκύλο που λέγεται Πλούτο, έναν εξωγήινο φίλο που λέγεται Ητα Βήτα, εξαιρετικές σχέσεις με την οικογένεια Ντακ και μια πόλη ολόκληρη που φέρει το όνομά του: το Μίκυ Σίτυ. Αποτέλεσμα αυτού του τεράστιου σουξέ είναι και η δημοφιλία του: ο Μίκυ είναι όλα όσα θα θέλαμε να έχουμε.

Στο πέρασµα των χρόνων πολλοί προσπάθησαν να μιμηθούν την επιτυχία του, ελάχιστοι όμως κατάφεραν να συγκριθούν μαζί του. Η επιτυχία του Μίκυ του ποντικού είναι η επιτυχία ενός λούμπεν εκπροσώπου της εργατικής τάξης που έφτασε στην κορυφή του κόσμου. Το γελαστό πρόσωπό του είναι το πρόσωπο του επιτυχημένου, οι γκριμάτσες του τον κάνουν μοναδικό, η ικανότητά του να κρατά τον δεσμό με τη Μίνι χωρίς αυτή να τον πιέζει για γάμο είναι η απόδειξη πως γίνονται θαύματα.

Ακμαιότατος και πάντα εξωστρεφής, ο Μίκυ μάς ζητάει να βρούμε τον ποντικό που κρύβουμε μέσα μας. Να τον ψάξουμε στους υπονόμους του υποσυνείδητού μας, να τον βγάλουμε στην επιφάνεια, να τον κάνουμε αστέρι. Οχι, δεν είμαστε όλοι Μίκυ Μάους, μολονότι θα το θέλαμε. Μάλλον είμαστε απλά «μικυμάο» –η απόστασή μας από τον ήρωα είναι τεράστια.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018.