Συλλαλητήριο με το βλέμμα στο 1992

Η ζωή κάνει κύκλους και το ρολόι του χρόνου αναμένεται να γυρίσει σήμερα στη Θεσσαλονίκη 26 χρόνια πίσω. Μπορεί το σημερινό συλλαλητήριο να μην είναι αντίστοιχο του 1992, αλλά αποτελεί ένα πολιτικό γεγονός. Υπενθυμίζει ότι το Σκοπιανό, αυτήν τη μακρά περίοδο με τα πολλά διπλωματικά επεισόδια, δημιουργεί καταστάσεις, επηρεάζει πολιτικούς συσχετισμούς, αναπροσαρμόζει πολιτικές συμμαχίες, οριοθετεί ιδεολογικές γραμμές και αναδεικνύει εκλεκτικές συγγένειες.

Για τους επικριτές του, το σημερινό συλλαλητήριο όχι μόνο δεν βοηθάει στην εξωτερική πολιτική, αλλά αποτελεί και τη μήτρα ενός ακραίου εθνικολαϊκισμού, από την οποία αρκετοί θυμίζουν πως αναδύθηκε η Χρυσή Αυγή, ενώ αυξήθηκε η ριζοσπαστικοποίηση μεγάλου τμήματος της δεξιάς παράταξης και άρχισε να αποκτά δυναμική στο κοινωνικό πεδίο η ακροδεξιά ρητορική.

Αντίθετα, οι υπερασπιστές του εμφανίζονται υπέρμαχοι του εθνικού αγώνα, όπως λένε, για να μην υπάρξει ο όρος «Μακεδονία» στην ονομασία της γειτονικής χώρας. «Υπέρ πίστεως και πατρίδας» είναι το βασικό σύνθημα, παράλληλα με το κλασικό «η Μακεδονία είναι ελληνική», ενώ στην πρώτη γραμμή αναμένεται να βρεθούν και αρκετοί βουλευτές της ΝΔ και παράγοντες της εξωκοινοβουλευτικής Δεξιάς, των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, της Χρυσής Αυγής, παραεκκλησιαστικές και εκκλησιαστικές οργανώσεις κ.ά.

Το τωρινό συλλαλητήριο έχει μια βασική διαφορά από αυτό του 1992: Ο κεντρικός παράγοντας της Εκκλησίας στην ευρύτερη περιοχή, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος, ο λόγος του οποίου έχει βαρύνουσα σημασία, δεν έχει ταχθεί δημόσια υπέρ του συλλαλητηρίου, αν και πολλοί ιερείς θα είναι παρόντες. Σε αυτό του 1992 ο τότε μητροπολίτης Παντελεήμων ήταν κεντρικός ομιλητής. Ο Ανθιμος απέστειλε επιστολή στην Ιεραρχία προσκαλώντας όλους τους μητροπολίτες να συμμετάσχουν στη θεία λειτουργία που θα προηγηθεί, ενώ διενεμήθη και σχετικό φυλλάδιο προς τους πιστούς της περιοχής με την επισήμανση ότι «ουδείς μπορεί να σφετερισθή το όνομα της Μακεδονίας που είναι μια και μόνη και είναι Ελληνική».

Η στάση της ηγεσίας της Εκκλησίας έχει προκαλέσει μεγάλη συζήτηση, καθώς ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, αν και δηλώνει «όχι στη χρήση του ονόματος Μακεδονία», εν τούτοις λέει ότι δεν χρειάζονται συλλαλητήρια και φωνές αλλά εθνική συναίνεση, συνεννόηση και ομοψυχία. Βέβαια, υπάρχουν πάρα πολλοί ιεράρχες που αντιδρούν και έχουν εκφραστεί δημόσια για το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ (π.χ. ο Πειραιώς Σεραφείμ, ο Πατρών Χρυσόστομος, ο Σισανίου και Σιατίστης Παύλος, ο Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας Θεόκλητος, ο Χίου Μάρκος, ο Αιγιαλείας και Καλαβρύτων Αμβρόσιος, η Εκκλησία της Κρήτης κ.ά.). Ιδιαίτερο ρόλο να υπάρξει ήπια στάση σε επίπεδο ηγεσίας της Εκκλησίας διαδραμάτισε η πρόσφατη επιστολή προς τον Ιερώνυμο από τον Αλέξη Τσίπρα, που συμφώνησε κατά την προχθεσινή τους συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο να υπάρξει εθνική συναίνεση και υπευθυνότητα.

Το συλλαλητήριο αποδεικνύεται και ένα… γήπεδο όπου θα επιχειρηθεί να λυθούν και πολιτικοί λογαριασμοί στην ευρύτερη Δεξιά. Η ηγεσία της ΝΔ εξαρχής ήταν στη λογική τής μη συμμετοχής των στελεχών και των βουλευτών.

Μετά τα αρνητικά μηνύματα από το εκλογικό σώμα πολλών νομών της Μακεδονίας, βουλευτές άλλαξαν στάση και ζήτησαν συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, που τους άφησε να κινηθούν κατά συνείδηση. Η λογική των βουλευτών της ΝΔ που θέλουν να συμμετάσχουν και υπολογίζονται τουλάχιστον σε 20 (μεταξύ αυτών οι Κώστας Αχ. Καραμανλής, Σταύρος Καλαφάτης, Κώστας Γκιουλέκας κ.ά.) είναι ότι δεν μπορούμε να δώσουμε χώρο στην Ακροδεξιά και στη Χρυσή Αυγή, ενώ υπέρ της κινητοποίησης τάχθηκαν πολλοί, όπως ο Μάκης Βορίδης, ο Κώστας Τζαβάρας κ.ά.

Στη σκιά της επαμφοτερίζουσας στάσης της ΝΔ κινούνται δυνάμεις στα δεξιά της. Με πρώτο τον Πάνο Καμμένο που προχθές επισκέφθηκε μονές του Αγίου Ορους (η Μονή Κουτλουμουσίου με ανακοίνωσή της αναφέρει ότι «μια σύνθετη ονομασία βαπτίζει Μακεδόνες τους μη Μακεδόνες»).

Παράλληλα, μέσω της υπόθεσης της ονομασίας της πΓΔΜ και του συλλαλητηρίου θέλουν να εκμεταλλευτούν πολιτικά τις ευαισθησίες των Βορειοελλαδιτών η Χρυσή Αυγή και άλλες σκληρές δεξιές δυνάμεις, όπως η Νέα Δεξιά του Φαήλου Κρανιδιώτη που κινείται πολύ έντονα τελευταία, η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα του Νίκου Νικολόπουλου, ο ΛΑΟΣ του Γιώργου Καρατζαφέρη κ.ά.

Στη Βόρεια Ελλάδα κυριαρχεί η συζήτηση σε κάποιους πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους για την ανάγκη δημιουργίας ενός καθαρόαιμου δεξιού κόμματος, μια παραλλαγή της Λέγκας του Βορρά, η οποία θα ενώσει τις διάσπαρτες δυνάμεις της πατριωτικής Δεξιάς και θα είναι έναντι της ΝΔ.

Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, που έχει μεγάλη απήχηση στο δεξιό ακροατήριο της Βόρειας Ελλάδας, ούτε διανοείται την ύπαρξη ενός τέτοιου εγχειρήματος και μιλάει με ζήλο υπέρ της ΝΔ, ενώ στο θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ είναι αμετακίνητος: όχι στον όρο «Μακεδονία» και έμφαση στον αλυτρωτισμό της γειτονικής χώρας.

Τα σενάρια άρχισαν και πάλι να κυκλοφορούν μετά τη γνωστοποίηση ότι θα είναι ο κεντρικός ομιλητής στο συλλαλητήριο. Προ ημερών έσπευσε να εξηγήσει ότι ο σκοπός που συμμετέχει στο συλλαλητήριο είναι να υποβοηθήσει να γεμίσει η φαρέτρα των ελλήνων διαπραγματευτών με επιχειρήματα.

Μεταξύ άλλων, στο συλλαλητήριο θα είναι ομιλητές ο στρατηγικός σύμβουλος Νίκος Λυγερός (εκ των τριών καθηγητών που συνέταξαν την έκθεση για τον ορυκτό πλούτο της Ελλάδας και την ΑΟΖ που δόθηκε στον Αντώνη Σαμαρά επί πρωθυπουργίας του), ο ιερέας Ανδρέας Κεφαλογιάννης από τα Ανώγεια (πριν από λίγα χρόνια είχε συγκρουστεί δημόσια με τη Χρυσή Αυγή για το αντιφασιστικό κήρυγμά του στην επέτειο της 28ης Οκτωβρίου) και οι δημοσιογράφοι Στέργιος Καλόγηρος και Κώστας Καραΐσκος.