Δύο ξεχωριστά τηλεφωνήματα και στα δύο κινητά. «Μαμά, μπαμπά, σήμερα μας δίνουν ελέγχους». Πανικός, χυμένοι καφέδες, ποδοβολητά, πάλι καλά που ο χρόνος το επέτρεπε και το ραντεβού με τον δάσκαλο έγινε κανονικά. Οι τύψεις, βέβαια, δεν υποχώρησαν εύκολα, τόσα χρόνια δεν είχα ξεχάσει απολύτως τίποτε που να αφορά τα παιδιά (προ ετών, μάλιστα, είχα γίνει περίγελως όταν από το άγχος μου να μη χάσω κάτι από την ατέρμονη «to do list» μου, έφτασα περιχαρής σε παιδικό πάρτι μία ημέρα νωρίτερα!). Βοήθησαν φυσικά και οι ακόλουθες οχλήσεις του μικρού: «Μαμά, είχες ξεχάσει τους ελέγχους;». Για να είμαι δίκαιη, η ίδια ερώτηση απευθύνθηκε και στον έτερο γεννήτορα. Σε εμένα όμως οι τύψεις επωάστηκαν επί ημέρες. Γιατί ενώ ήρθε σε αμφότερους το ειδοποιητήριο email από το σχολείο, εγώ έπρεπε να τοποθετήσω το φλούο post-it στο filofax και στη μνήμη μου: «Ελεγχοι μικρού, 16 Δεκεμβρίου, 1 μ.μ.». Εγώ έπρεπε να το κάνω. Μία φορά που δεν το έκανα, όλα οδηγήθηκαν με μαθηματική ακρίβεια στον όλεθρο.
Ολο αυτό το ντιμπέιτ για το περίφημο «νοητικό φορτίο» («mental load») που διεξάγεται τα τελευταία χρόνια (και που τόσο αριστοτεχνικά εικονογραφήθηκε προ καιρού από τη γαλλίδα κομίστα Emma) δεν είναι αέρας κοπανιστός. Κατ’ αρχήν, διαθέτει βιολογική εξήγηση (ήτοι «έχουμε εξελιχθεί να ανησυχούμε περισσότερο» όσον αφορά τα παιδιά). Δεν είναι τυχαίο ότι οι ειδικοί εξακολουθούν να αποκαλούν τη μητέρα «designated worrier», σε ελεύθερη απόδοση «εκείνη που έχει επωμιστεί το βάρος τού να ανησυχεί για τα πάντα». Δεν είναι όμως μόνο οι νευρολογικές και οι ενδοκρινολογικές αναταράξεις που τη «φορτώνουν». Είναι ένα περίεργο συνονθύλευμα ενστίκτων, ανασφαλειών και αμετακίνητων κοινωνικών ρόλων (ακόμη και σήμερα που πολλές γυναίκες όχι απλώς δουλεύουν αλλά είναι συχνά οι βασικοί «breadwinners» του σπιτιού) και ανηλεούς αυτομαστιγώματος που έχει το ίδιο αποτέλεσμα: το εξοντωτικό οικιακό management να θεωρείται εξ ολοκλήρου γυναικεία υπόθεση. Φαίνεται, θα πάρει πολύ χρόνο για να πούμε και εδώ #ΤimesUp.
Δεν μιλάω απλά για τον ισότιμο καταμερισμό των οικιακών αγγαρειών που ευτυχώς έχει επιτευχθεί σε έναν μεγάλο βαθμό, τουλάχιστον όσον αφορά προοδευτικά νεαρά ζευγάρια του 21ου αιώνα (να μην ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα σήμερα υπάρχει και η νέα φυλή των «μπαμπάδων που μένουν στο σπίτι»). Αναφέρομαι στην ευθύνη για την ενορχήστρωση αυτών των αγγαρειών που παραμένει μια αφανής, ενεργοβόρα και ψυχοφθόρα full time δουλειά. Oσο και αν εκείνος συμμετέχει και «βοηθάει», η ίδια έχει καπαρώσει την κορυφή σε αυτό τουλάχιστον το οργανόγραμμα. H δυναμική του σπιτιού, οι σχέσεις, οι ισορροπίες του, χτίζονται επάνω στις δικές της κατευθυντήριες γραμμές. Είναι ο «πύργος ελέγχου» από τον οποίο εκείνος περιμένει οδηγίες εν λεπτομερεία.
Η μέση μητέρα έχει πλήρη επίγνωση ότι (σχεδόν) όλα οικοδομούνται επάνω στις δικές της προτεραιότητες και αβλεψίες, πάνω στις ρητές οδηγίες και στις παραλείψεις της: από τη στολή του μπάσκετ που πρέπει να είναι πλυμένη για την προπόνηση της μικρής την Τετάρτη το απόγευμα και το τηλεφώνημα στον παιδίατρο για το εμβόλιο που πρέπει να γίνει τον Φεβρουάριο του 2018, μέχρι την de profundis κουβέντα που πρέπει να κάνει με τον 14χρονο γιο της που περνάει «βαριά» εφηβεία. Επιπλέον, γνωρίζει καλά ότι όσο προοδευτικός/ανοιχτός/πρόθυμος και αν είναι ο μπαμπάς («Μα γιατί δεν μου ζήτησες να σε βοηθήσω;»), τα οιαδήποτε φάουλ οικιακού management καταλογίζονται αποκλειστικά σε αυτήν. Ουδείς θα κατηγορήσει τον μπαμπά π.χ. που η 12χρονη θυγατέρα δεν έχει πάει στον οδοντίατρο, που κανείς δεν πήρε τη γιαγιά τηλέφωνο για τα γενέθλιά της, που ο μικρός κυκλοφορεί με λερωμένο με σοκολάτα φούτερ, που οι σακούλες από τα πρωτοχρονιάτικα δώρα είναι ακόμη στο χολ.
Οχι ότι η ίδια η σκλαβωμένη οικόσιτη αυτή μάνατζερ είναι άμοιρη ευθυνών. Ο συγκεντρωτισμός, ο μητρικός ναρκισσισμός, η ειρωνεία και το eye rolling για όλα αυτά που ο μπαμπάς δεν κάνει εξίσου καλά διαιωνίζουν το «νοητικό φορτίο» και τις ατελείωτες λίστες «με αυτά που πρέπει να γίνουν». Η αποφασισμένη να ανησυχεί για όλα πρέπει απλά κάποτε να πάψει να το κάνει.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
