Η απόλαυση του ψωνίζειν

Οι εκπτώσεις είναι ύπουλο πράγμα. Μπορεί να σε κάνουν να εκδηλώσεις τον χειρότερο εαυτό σου. Οπως στα βίντεο με τις μαινάδες που ποδοπατιούνται, παίζουν κατς και ξεμαλλιάζονται στις εισόδους μεγάλων καταστημάτων που έχουν σε προσφορά νυφικά, προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα αραχνοκεντημένο πέπλο με υπογραφή Versace ή έστω μια Celia Kritharioti σε τιμή ευκαιρίας. Οι εκπτώσεις είναι ύπουλες και επειδή σε σπρώχνουν στην αμαρτία, σε κάνουν υπερκαταναλωτικό, έχεις-δεν έχεις φράγκα. Δεδομένου ότι αμαρτία εξομολογουμένη ουκ έστιν αμαρτία, το ομολογώ: Εγώ αμάρτησα στο πρόσφατο ταξίδι μου στις ΗΠΑ. Εκεί, στη χώρα των διαρκών προσφορών, μπαινοβγαίνοντας από μαγαζί σε μαγαζί και διανύοντας χιλιόμετρα σε διαδρόμους με άπειρους πειρασμούς σε τιμή ευκαιρίας, έπεσα θύμα της επιδημίας που πλήττει τους περισσότερους, νομίζω, από εκείνους που επισκέπτονται τους αμερικανικούς ναούς της κατανάλωσης: Ο,τι μου φαινόταν φθηνό, το χρειαζόμουν-δεν το χρειαζόμουν, το αγόραζα.

Ετσι, ενώ κορόιδευα όσους ταξιδεύουν κουβαλώντας τα ειδικά μαξιλαράκια που «αγκαλιάζουν» σβέρκο και λαιμό, στην επιστροφή κρατούσα κι εγώ το δικό μου. Σκούρο μπλε, με ειδικό τζελ για να μην ιδρώνω, με κάλυμμα που πλένεται. Το φοράω και καμαρώνω σαν τους ευρωπαίους ευγενείς με τα (α λα φυσαρμόνικα) κολάρα στους πίνακες του 18ου αιώνα. Μόνο που το δικό μου κολάρο στοίχισε μόλις 6 δολάρια, με αρχική τιμή τα 56.

Ηθελα να αγοράσω και ένα δεύτερο, για να το έχω σε περίπτωση που χάσω το πρώτο, οι φίλοι όμως που με βοηθούσαν να κουβαλήσω τις τσάντες με τη νεοαποκτηθείσα (σε τιμή ευκαιρίας πάντοτε) προίκα, με απέτρεψαν: «Πάρε κάτι πιο χρήσιμο». Αυτό έκανα: αγόρασα με 10 δολάρια (από 90 που έκανε κανονικά) μια χρησιμότατη ηλεκτρική συσκευή που αναπαράγει ήχους της φύσης και σε ηρεμεί. Τώρα τη βάζω στη ρύθμιση rain forest και όταν δεν μετρώ τις στάλες της υγρασίας πάνω στα φύλλα της μπανανιάς, σαν ζαλισμένος από την τροπική ζέστη ήρωας στη «Βροχή» του Σόμερσετ Μομ, νοσταλγώ τις βόλτες στο κατάστημα με τα άπειρα σκουφιά και στο άλλο με τα παπούτσια που ξεκινούσαν από 12 δολάρια το ζευγάρι.

Νοσταλγώ και τις τσάρκες με το υπερμέγεθες καρότσι για τα ψώνια στους διαδρόμους του υπερ-σουπερμάρκετ με τις πληθωρικές συσκευασίες σε (εξευτελιστική) τιμή ευκαιρίας: Οι 20 κατεψυγμένες πίτσες 16 δολάρια. Ούτε 1 δολάριο η πίτσα! Ακόμα και οι βιταμίνες ήταν τόσο φθηνές που φοβόσουν πως μπορεί, υποτιμημένες, να έχαναν τη δύναμή τους: τα 400 χάπια μουρουνόλαδου 50 δολάρια, δηλαδή με λιγότερα από 42 ευρώ εξασφάλιζες το μουρουνόλαδο όλου του χρόνου και βάλε. Ετοιμος ήμουν να επωφεληθώ της προσφοράς αλλά θυμήθηκα πως δεν χρειάζομαι μουρουνέλαιο. Δεν είμαι σίγουρος πως έκανα καλά. Αν κάποτε χρειαστώ, θα το πληρώσω πιο ακριβά, ενώ είχα την ευκαιρία να γεμίσω μια αποθήκη με χάπια. Και με ρούχα. Και με τάμπλετ. Και με κατεψυγμένες κις λορέν. Και με βαμβακερά και με μάλλινα και με μεταξωτά, «και να φυσάει στα εργοστάσια μπροστά…».

Εύχαρι, τραγουδιστική διάθεση μού δημιουργούσαν ανέκαθεν οι αγορές. Και μου δημιουργούν ακόμα και σήμερα που υπολογίζω με μεγαλύτερη προσοχή και σωφροσύνη (συνήθως) το πού και το πώς θα ξοδέψω τα χρήματά μου. Εντάξει, ξέρω ότι το νόημα της ζωής είναι άλλο, ξέρω όμως και πως η ζωή αξίζει και για τις μικρές απολαύσεις, όπως για την απόλαυση του ψωνίζειν –η επίγνωση των ορίων, των οικονομικών αλλά και των ηθικών, είναι, εννοείται, απαραίτητη. Και στις εφετινές εκπτώσεις η εικόνα ανθρώπων που περπατούν στον δρόμο κρατώντας τσάντες με ψώνια είναι επιβεβαίωση αν όχι ευημερίας (δεν μπορώ να γνωρίζω πόσο γεμάτο είναι το πορτοφόλι τους), πάντως χαράς. Της παιδικής χαράς που μας δίνει ένα καινούργιο ρούχο ή αντικείμενο, και η οποία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη όταν το έχεις αγοράσει σε χαμηλή τιμή, γεγονός που σε κάνει να αισθάνεσαι και έξυπνος που κατάφερες να το αποκτήσεις τόσο φθηνά.

Οσο κι αν δεν πρέπει να ζούμε για να αγοράζουμε (η εξάρτηση από τα ψώνια είναι αρρώστια), όταν αγοράζουμε αυτό που επιθυμούμε η ζωή αποκτά έξτρα γλύκα. Διαφωνεί κανείς; Πάντως, για να επιστρέψω στην ανίατη περίπτωσή μου, μπορούσα στη θέση του (άχρηστου) rain forest να είχα αγοράσει ένα μπουφανάκι (στην ίδια τιμή το είχαν) που το χρειάζομαι περισσότερο. Πάλι παρασύρθηκα. Και αυτό όμως μέσα στη ζωή είναι…

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018.