Πριν από 25 έτη η Ελλάδα είχε μια ευκαιρία να επιλύσει το πρόβλημα των σχέσεών της με το νεότευκτο τότε κρατίδιο της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Λόγοι συναισθηματικοί κυρίως, αλλά και στενά κομματικοί, απέτρεψαν τη λύση και διαμόρφωσαν μια ιδιότυπη εκκρεμότητα, η οποία κατά κοινή πεποίθηση δεν ωφέλησε την Ελλάδα.
Εκτοτε συνέβησαν πολλά και εδώ και εκεί. Το γειτονικό κράτος πέρασε από σαράντα κύματα, αντιμετώπισε πάμπολλες κρίσεις, εμφύλιες συγκρούσεις και περιέπεσε σε καθεστώς εθνικιστικής παράκρουσης, που απεδείχθη απολύτως προβληματική και απωθητική ακόμη και για τον ίδιο τον πληθυσμό της γείτονος.
Τα τελευταία χρόνια, ακριβώς επειδή το καθεστώς Γκρούεφσκι απέτυχε να μεταφέρει προσδοκίες σταθερότητας και ευημερίας, παρατηρήθηκε μαζικό κύμα εγκατάλειψης της χώρας.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, την τελευταία πενταετία μετανάστευσαν προς διάφορες κατευθύνσεις περίπου 500.000 σλαβόφωνοι –οι πιο μορφωμένες και οι καλύτερα εκπαιδευμένες νεότερες γενιές –από την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, με αποτέλεσμα να τίθεται πλέον ζήτημα ανατροπής των δημογραφικών και κοινωνικών ισορροπιών.
Μέχρι πρότινος οι αλβανόφωνοι επικρατούσαν πληθυσμιακά μόνο στην περιοχή του Τετόβου. Τώρα φαίνεται ότι οι σλαβόφωνοι τείνουν να χάσουν την πλειοψηφία ακόμη και στον Νότο.
Πράγμα που εξηγεί τόσο τη σπουδή της νέας πολιτικής ηγεσίας των Σκοπίων όσο και του διεθνούς παράγοντα για κατεπείγουσα λύση και ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Κοινή είναι η πεποίθηση ότι η FYROM, χωρίς την κάλυψη ισχυρών υπερεθνικών οργανισμών, θα περιπέσει σύντομα σε εμφύλιες διαμάχες, θα απειληθεί με διαμελισμό και πιθανώς να προσφέρει τη βάση νέων συγκρούσεων στην πολύπαθη ζώνη των Βαλκανίων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα βεβαίως.
Κατά μία εκδοχή, αν η FYROM εξελιχθεί σε «μαύρη τρύπα» των Βαλκανίων, τμήματά της θα διεκδικηθούν από τη Βουλγαρία, τη Σερβία, την Αλβανία και ένα μεγάλο τμήμα σλαβοφώνων του Νότου θα αναζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα, διαμορφώνοντας ένα ιδιόμορφο αντίστροφο προσφυγικό κύμα από τον Βορρά.
Οσοι γνωρίζουν τις συνθήκες στη γειτονική χώρα έχουν να λένε ότι στον Νότο της, από το Μοναστήρι μέχρι το Βέλες, οι κάτοικοι έχουν το βλέμμα στραμμένο στην Ελλάδα και επιμένουν ότι τα ελληνικά αποτελούν το καλύτερο πτυχίο επαγγελματικής αποκατάστασης στην περιοχή.
Οπως και να έχει, η Ελλάδα έχει πολλούς λόγους να θέλει να διατηρηθεί ζωντανή η παρούσα κρατική οντότητα της FYROM, παρά να διαμελισθεί το κρατίδιο από γείτονες που διατηρούν στον χρόνο καλά κρυμμένους προβληματικούς μεγαλοϊδεατισμούς.
Πολύ περισσότερο τώρα που στα Σκόπια έχει επικρατήσει μια ξεχωριστή, κατά τα φαινόμενα, μετριοπαθής πολιτική ομάδα, η οποία αντιλαμβάνεται τους κινδύνους που απειλούν τη συνοχή και την ύπαρξη της γειτονικής χώρας και η οποία πέραν των άλλων ανεδείχθη συγκρουόμενη με το εθνικιστικό και αλυτρωτικό κλίμα που είχε επιβάλει ο αλλοπρόσαλλος Γκρούεφσκι.
Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει υπό τις παρούσες συνθήκες μια ευκαιρία να επιλύσει με καλούς όρους την επίμαχη διαφορά με την ασθμαίνουσα γειτονική χώρα.
Και πιθανώς επειδή οι συνθήκες είναι συγκεκριμένες, μπορεί να θέσει και τους όρους της, να απαιτήσει δηλαδή την αποκήρυξη των αλυτρωτικών διαθέσεων και όλων των στοιχείων που δηλώνουν εδαφική ή άλλη διεκδίκηση. Είναι εν τέλει όλα θέμα διαπραγμάτευσης και κατανόησης επίσης τόσο των συνθηκών όσο και των συσχετισμών, εγχωρίων και διεθνών.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
