Μία στις τρεις υποθέσεις το 2017 αφορούσε ηλεκτρονικές απάτες

Μία στις τρεις υποθέσεις που χειρίστηκε η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και το 2017 αφορούσε απάτες και παράνομη νομιμοποίηση εσόδων. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το 2016 οι απάτες αποτελούσαν το 33% των συνολικών υποθέσεων. Συγκεκριμένα, τα στελέχη της υπηρεσίας ασχολήθηκαν πέρυσι συνολικά με πάνω από 3.000 υποθέσεις (αριθμός σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με το 2016) και από αυτές περίπου 1.000 σχετίζονταν με απάτες.

Οι περιπτώσεις αυτές ενδεικτικά αφορούσαν διαδικτυακές αγορές, παραπλανητικά μηνύματα από πενταψήφιους αριθμούς ή ανεπιθύμητες –αναπάντητες κλήσεις και μηνύματα κινητής τηλεφωνίας από άγνωστους τηλεφωνικούς αριθμούς του εξωτερικού που πραγματοποιούνται κατά κανόνα μεταμεσονύκτιες ώρες, ώστε να εμφανίζονται σκόπιμα ως αναπάντητες, και στοχεύουν στην οικονομική εξαπάτηση των πολιτών.

Παρατηρήθηκαν επίσης κατά το 2017 προσπάθειες οικονομικής εξαπάτησης και αλίευσης προσωπικών δεδομένων μέσω παραπλανητικών διαφημιστικών μηνυμάτων. Στα μηνύματα αυτά χρησιμοποιούνταν λογότυπα γνωστών αλυσίδων καταστημάτων –σουπερμάρκετ και προτρέπονταν οι χρήστες να ακολουθήσουν διαδικτυακούς συνδέσμους προκειμένου να κερδίσουν δωροεπιταγές. Στη συνέχεια οι χρήστες καλούνταν να διαδώσουν τον απατηλό διαγωνισμό σε έτερες επαφές τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να καταχωρίσουν προσωπικά τους στοιχεία, ελλοχεύοντας έτσι ο κίνδυνος της οικονομικής τους εξαπάτησης και της εγγραφής τους σε συνδρομητικές υπηρεσίες υψηλής χρέωσης

Μιλώντας στο «Βήμα» ο επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος κ. Γιώργος Παπαπροδρόμου σημείωσε ότι πάνω από το 30% των υποθέσεων με τις οποίες ασχολείται η υπηρεσία του αφορούν θέματα που άπτονται της οικονομικής διάστασης των εγκλημάτων στον κυβερνοχώρο. Πρόκειται κυρίως για απάτες, όπως μικροαπάτες από διαδικτυακές αγορές, για θέματα τζόγου και για υποθέσεις με φάρμακα και αναβολικά που πωλούνται στο Διαδίκτυο, κ.ά.

Επίσης ο κ. Παπαπροδρόμου μίλησε για την ανάγκη διορισμού ενός εισαγγελέα στον οποίο θα μπορούν να απευθύνονται καθημερινά, 24 ώρες το 24ωρο, ώστε να γίνεται άμεση αντιμετώπιση των υποθέσεων, χωρίς χρονοτριβή. «Στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού μας έχουμε ζητήσει τη θεσμική θωράκιση και ζητάμε να υπάρξει εισαγγελέας αρμόδιος για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο, για να μην πηγαίνουμε σε 63 εισαγγελείς, γιατί υπάρχει κατά τόπους αρμοδιότητα. Εμείς θέλουμε έναν εισαγγελέα για όλη την επικράτεια. Και είναι σημαντικό, γιατί εδώ παίζουμε με το δευτερόλεπτο. Και επίσης έχουμε ζητήσει να αλλάξει το οργανόγραμμά μας στην κατεύθυνση της οργάνωσης του Δικτύου 24/7 (για τα θέματα του οποίου υπάρχει εισαγγελέας)» σημείωσε.

Ο κ. Παπαπροδρόμου χαρακτήρισε τη «συνεργασία» λέξη-«κλειδί» λέγοντας ότι τα στελέχη της υπηρεσίας του δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτε στο πλαίσιο της διερεύνησης υποθέσεων χωρίς τη συνεργασία με άλλες αρμόδιες υπηρεσίες, όπως η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, οι δικαστικές αρχές, η Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών, ΜΚΟ, το Εθνικό Σύστημα Υγείας κ.ά. Και πρόσθεσε: «Στο σημείο που θα βελτιώσουμε τη συνεργασία θα είμαστε αποτελεσματικοί».

Aναφέρθηκε επιπλέον στην αναβάθμιση του τηλεφωνικού κέντρου 11188 και ζήτησε τη συνεισφορά των πολιτών, τους οποίους καλεί να καταγγέλλουν υποθέσεις που αφορούν τη Δίωξη ή να κάνουν ακόμα και παρατηρήσεις για τη βελτίωση της υπηρεσίας μέσω των μορφών επικοινωνίας που βρίσκονται στοhttps://cyberalert.gr, ενώ ανακοινώσεις και συμβουλές αναρτώνται εκτός από την ιστοσελίδα και στους λογαριασμούς της υπηρεσίας στα social media (https://www.facebook.com/CyberAlertGR και https://twitter.com/CyberAlertGR).

Επίσης τόνισε: «Η δύναμη αυτής της υπηρεσίας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της, το οποίο κάθε χρόνο εκπαιδεύεται, γιατί έχουμε ανάγκη τη γνώση. Γιατί ένας από τους δύο πυλώνες που αφορούν τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο είναι δυναμικός. Αυτό σημαίνει ότι αυτό το δευτερόλεπτο που μιλάμε έχει ανατρέψει την πραγματικότητα του προηγούμενου δευτερολέπτου».

Ο επικεφαλής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος επισήμανε ακόμα την ανάγκη διαρκούς ενημέρωσης όχι μόνο μαθητών και εκπαιδευτικών, μέσω των επισκέψεων στα σχολεία, και ιδιωτών, αλλά και αρμόδιων στελεχών φορέων και υπηρεσιών, διότι «σήμερα οι υποδομές από τις οποίες εξαρτιόμαστε, είτε αφορούν τις μεταφορές, είτε αφορούν την Υγεία, είτε αφορούν το νερό, είτε αφορούν το ρεύμα, εξαρτώνται περισσότερο ή λιγότερο από την τεχνολογία. Αρα αν δεν λειτουργήσουν τα συστήματα σωστά, αυτό θα έχει επίπτωση».

Επιπροσθέτως σημείωσε: «Αν για κάτι είμαστε υπερήφανοι για τη δράση μας στα θέματα πρόληψης, είναι ότι προσπαθούμε να συμβάλουμε στη διαμόρφωση μιας γενιάς η οποία θα μπορεί να ανταποκριθεί στο νέο ψηφιακό περιβάλλον, στο οποίο, είτε αυτό λέγεται e-economy (ψηφιακή οικονομία), είτε e-government (ψηφιακή διακυβέρνηση), είτε e-life (εικονική ζωή), θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία ασφάλειας, κάτι που αποτελεί δικαίωμα για τον πολίτη και υποχρέωση της Πολιτείας».

Εν τω μεταξύ εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές κατέκλυσαν την περίοδο των εορτών τα εμπορικά κέντρα και τους εμπορικούς δρόμους για να ψωνίσουν δώρα. Πολλοί ωστόσο ήταν και οι e-shoppers (διαδικτυακοί καταναλωτές) που επέλεξαν να κάνουν εγκαίρως τις αγορές τους μέσω Internet έχοντας έτσι ελεύθερο χρόνο για βόλτες και εκδρομές.

Η διαδικτυακή αγορά μπορεί να είναι εύκολη, κρύβει όμως και παγίδες. Για τον λόγο αυτόν τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. συνιστούν στους καταναλωτές να «κατεβάσουν» στα κινητά τηλέφωνά τους την εφαρμογή «feel safe @e-commerce» που δημιουργήθηκε από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος σε συνεργασία με την Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας με χρήσιμες συμβουλές (https://cyberalert.gr/asfaleis-oi-agores-meso-diadiktyou) για καταναλωτές (https://cyberalert.gr/feelsafe-consumers), επιχειρηματίες (https://cyberalert.gr/feelsafe-businessman) και υπαλλήλους (https://cyberalert.gr/feelsafe-employee).

Αναφορικά με τις διαδικτυακές αγορές ο κ. Παπαπροδρόμου είπε ότι τα συνήθη φαινόμενα εξαπάτησης έχουν σχέση με αγορά προϊόντων μικρού ή μεγάλου ποσού, καθώς πολλά από αυτά δεν φτάνουν στους αποδέκτες έχοντας εκείνοι δώσει προκαταβολές και τα δεδομένα τους.

Στελέχη της υπηρεσίας ανέφεραν ότι στην περίπτωση των διαδικτυακών αγορών οι περισσότερες απάτες εστιάζονται στην αγορά μεταχειρισμένων προϊόντων μέσω αγγελιών και σε διάφορα υποτιθέμενα διαδικτυακά καταστήματα που βρίσκουν οι καταναλωτές σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα οποία πωλούν απομιμητικά προϊόντα, είτε παραγγέλνουν και δεν λαμβάνουν ποτέ τα είδη που ζήτησαν, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν εντοπιστεί και περιπτώσεις εξαπάτησης χρηστών με προγνωστικά αγώνων, δηλαδή προσφέρουν δήθεν στημένα παιχνίδια ποδοσφαίρου και ζητούν οικονομικό αντάλλαγμα.

Αλλες υποθέσεις, υπογράμμισε ο κ. Παπαπροδρόμου, αφορούν απάτες σε συναλλαγές μεταξύ εταιρειών λόγω παρεμβολής τρίτου ατόμου, δηλαδή κάποιος επιχειρηματίας παραγγέλνει από μια εταιρεία κάποιο προϊόν, στη συνέχεια η εταιρεία αποστέλλει το προϊόν που έχει ζητηθεί, ωστόσο κάποιος έχει παρέμβει κατά τη διαδικασία στο e-mail που έχει καταχωριστεί και τελικά τα χρήματα της παραγγελίας καταλήγουν σε άλλα πρόσωπα και όχι στην εταιρεία στην οποία έγινε η παραγγελία.

Ερωτηθείς για το αν οι περιπτώσεις απάτης που σχετίζονται με τις διαδικτυακές αγορές αυξάνονται στην περίοδο των εορτών απάντησε χαρακτηριστικά ότι πλέον στον κυβερνοχώρο καταργήθηκε ο χρόνος και μπορεί στις γιορτές ο καταναλωτής να μπαίνει σε μια διάθεση για διαδικτυακές αγορές αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτε, γιατί τέτοιου είδους συναλλαγές μπορούν να γίνονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, 24 ώρες και κάθε ημέρα.