Οσοι από τους αναγνώστες είναι σήμερα πάνω από 65 χρόνων και είχαν αρχίσει να αποκτούν συνείδηση του κόσμου πριν από 50 χρόνια, θυμούνται ίσως με τι έκπληξη παρακολουθούσαμε μέσα από τις σελίδες εφημερίδων και περιοδικών όσα διαδραματίζονταν το annus mirabilis 1968: άρχισε με την «επίθεση του Τετ», τη μεγάλη επιτυχημένη επιχείρηση των κομμουνιστών Βιετκόνγκ εναντίον των Αμερικανών στο Βιετνάμ που ανέτρεψε την ως τότε πορεία του πολέμου, και έκλεισε με την επιστροφή του επανδρωμένου «Απόλλωνα 8» που είχε φθάσει ως τη Σελήνη και είχε επιστρέψει, προετοιμάζοντας την απόβαση ανθρώπων στον δορυφόρο της γης που έγινε τον επόμενο χρόνο.
Παγκόσμιας σημασίας και τα δύο, ενταγμένα στη μεγάλη αναμέτρηση Δύσης – Ανατολής, για την ακρίβεια των δύο υπερδυνάμεων ΗΠΑ – ΕΣΣΔ για παγκόσμια κυριαρχία –ή ΗΠΑ – Ρωσίας κατά τον γάλλο πρόεδρο, τον στρατηγό Ντε Γκωλ, που επέμενε να αποκαλεί «Ρωσία» την ΕΣΣΔ, και μάλλον δεν είχε άδικο.
Ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν μέρος της πολεμικής πτυχής της αναμέτρησης, ενώ το «Πρόγραμμα Απόλλων» είχε να κάνει με τη διεκδίκηση πρωτείων στο επιστημονικό και τεχνολογικό πεδίο –χωρίς να αποκλείεται ότι Αμερικανοί και Ρώσοι επιδίωκαν την πρωτοκαθεδρία στο Διάστημα ελπίζοντας και σε στρατιωτικά οφέλη. Προϊόν της ίδιας αναμέτρησης είναι και το άλλο κορυφαίο γεγονός του 1968, η εισβολή της Ρωσίας και των συμμάχων της στην Τσεχοσλοβακία. Και αν το καλοσκεφτούμε, ακόμη και μικρότερης εμβέλειας γεγονότα, όπως η δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι από Παλαιστίνιο –και στη χώρα μας η απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Παπαδόπουλου από τον Αλέκο Παναγούλη και το νέο σύνταγμα που καθιέρωσε η χούντα με δημοψήφισμα που εγκρίθηκε με πλειοψηφία πάνω από 90% -, σχετίζονται έμμεσα με αυτή την αναμέτρηση των δύο κόσμων.
Σεξ και επανάσταση
Σίγουρα όμως γεγονός άσχετο με την πλανητική αναμέτρηση των υπερδυνάμεων και μάλλον μη πολιτικό συμβάν (παρά την εντελώς διαφορετική αντίληψη που είχαν οι πρωταγωνιστές της εποχής) πρέπει να θεωρήσουμε τον γαλλικό «Μάη του ’68». Τα γεγονότα είναι λίγο-πολύ γνωστά –και αν δεν είναι, γράφοντας «1968» στην αναζήτηση του in.gr θα βρείτε αμέσως το αφιέρωμα που είχε δημοσιευθεί το 2008, επί τη τεσσαρακοστή επετείω, με αναλυτική περιγραφή των συμβάντων και σοφές (ή λιγότερο σοφές) αναλύσεις. Επισημαίνω ιδιαίτερα το άρθρο του Ερικ Χομπσμπάουμ Η χρονιά της αποτυχίας των προφητών όπου γίνεται ανασκόπηση όσων σημαντικών συνέβησαν εκείνη τη χρονιά στον πλανήτη.
Ολα είχαν ξεκινήσει έναν χρόνο νωρίτερα, τον Μάρτιο του 1967, όταν ομάδα φοιτητών είχε καταλάβει το κτίριο της φοιτητικής εστίας των κοριτσιών στην πανεπιστημιούπολη της Ναντέρ απαιτώντας να επιτρέπονται οι νυχτερινές επισκέψεις αγοριών στα δωμάτια των κοριτσιών: οι babyboomers, τα παιδιά που γεννήθηκαν τα πρώτα χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν ήδη κηρύξει τη σεξουαλική επανάσταση, αλλά οι εκπαιδευτικοί θεσμοί αντιστέκονταν περισσότερο από τις οικογένειες, το πανεπιστήμιο ήταν πιο συντηρητικό και αυταρχικό από την περιρρέουσα κοινωνία. Οι θεωρίες του Βίλχελμ Ράιχ και του Χέρμπερτ Μαρκούζε για την πολιτική σημασία της σεξουαλικής καταστολής έκαναν θραύση μεταξύ των πλέον ανήσυχων από τους φοιτητές –ενώ στα μυαλά τους κροτούσαν και οι θεωρίες των Μάο Τσε Τουνγκ, Τσε Γκεβάρα, Χο Τσι Μινχ και γενικώς των επαναστατικών κινημάτων του Τρίτου Κόσμου ή οι ελευθεριακές αναζητήσεις της «Καταστασιακής Διεθνούς» και των αναρχικών ομάδων.
Αλλά τον Μάρτιο του 1968, η ίδια ομάδα όπου τον τόνο έδινε ο πληθωρικός Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, κατέλαβε το κτίριο διοίκησης του πανεπιστημίου διαμαρτυρόμενη για τη σύλληψη μελών της που είχαν συλληφθεί επειδή «κατέβασαν» τις βιτρίνες αμερικανικής τράπεζας στο Παρίσι για να συμπαρασταθούν στους Βιετκόνγκ. Η διεκδίκηση της ελευθερίας στο σεξ (και της ισότητας ανδρών – γυναικών, αφού τα αγόρια είχαν δικαίωμα να δέχονται στα δωμάτιά τους κορίτσια τις νυχτερινές ώρες) συνέπλεε με τα πολιτικά οράματα της Αριστεράς, κυρίως τον αντιιμπεριαλισμό και τον αντιαποικιακό αγώνα: ο αγώνας των Βιετκόνγκ εναντίον των Αμερικανών δεν ήταν παρά συνέχεια του αγώνα των Βιετμίνχ, των πολεμιστών που το 1954 είχαν διώξει τους Γάλλους από το Βιετνάμ, όπως κατάφεραν και οι Αλγερινοί λίγα χρόνια αργότερα. Για τους επαναστάτες φοιτητές δεν ήταν νοητό να υπάρχει ελευθερία στη χώρα τους όσο η Γαλλία είχε υπόδουλους λαούς, επομένως ο αγώνας των Βιετκόνγκ ενάντια στους Αμερικανούς ήταν τόσο δίκαιος όσο και των Βιετμίνχ 15 χρόνια νωρίτερα που πολεμούσαν τους Γάλλους.
Οτι ο πόλεμος στο Βιετνάμ ήταν στην ουσία πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ – ΕΣΣΔ δεν αφορούσε τους νεαρούς παριζιάνους ιδεολόγους. Για αυτούς «διεθνιστική αλληλεγγύη» δεν ήταν η στήριξη της Σοβιετικής Ενωσης, όπως σήμαινε ο όρος στην κομμουνιστική διάλεκτο, αλλά υποστήριξη των καταπιεσμένων όπου γης. Δεν φαντάζονταν βέβαια ότι οι καταπιεσμένοι από τους αποικιοκράτες λαοί θα καταπιέζονταν στη συνέχεια από τις τοπικές αυταρχικές ελίτ που αναλάμβαναν την εξουσία, όπως έγινε στις περισσότερες χώρες του Τρίτου Κόσμου μετά τον πόλεμο, του Βιετνάμ, της Αλγερίας και της Κούβας περιλαμβανομένων.
Η κλιμάκωση
Ενώ η πρώτη κατάληψη, του 1967, δεν είχε σοβαρές συνέπειες, η κατάληψη του 1968 θα αντιμετωπιστεί με καταστολή από τον πρύτανη, θα οργανωθούν διαδηλώσεις συμπαράστασης, θα ακολουθήσει ξανά καταστολή –και τελικά η επαναλαμβανόμενη αλληλουχία διαμαρτυρία-καταστολή-διαμαρτυρία, θα προκαλέσει τη γενική εξέγερση που ονομάστηκε «Μάης του ’68», η οποία δεν περιορίστηκε σε συγκρούσεις, οδοφράγματα και ευφάνταστα συνθήματα: κλιμακώθηκε σε πολυήμερη γενική απεργία σε όλη τη Γαλλία, όταν η σκυτάλη της διαμαρτυρίας πέρασε από τους φοιτητές στα εργατικά συνδικάτα.
Προφανώς, μεταξύ των φοιτητών κυριαρχούσαν ιδεαλισμός, νεανικός ενθουσιασμός, αποκοτιά, άγνοια κινδύνου, επιθυμία για ηρωικούς πρωταγωνιστικούς ρόλους, ανατρεπτική διάθεση –ψυχικές καταστάσεις που μεταδίδονται και σε όσους καταφθάνουν να συμπαρασταθούν. Κάπως όπως τις ημέρες του Πολυτεχνείου το 1973 σε εμάς. Αλλά χωρίς τη βαρβαρότητα της αιματηρής καταστολής, γιατί στο Παρίσι δεν υπήρχε στην πραγματικότητα εξουσιαστικό διακύβευμα όπως στην Αθήνα· ένας μόνο νεαρός που, καταδιωκόμενος από την αστυνομία, έπεσε στον Σηκουάνα και πνίγηκε, ήταν το άτυχο θύμα ενός μηνός διαδηλώσεων, συγκρούσεων, απεργιών, οδοφραγμάτων.
Οι πρωταγωνιστές, ο Κον Μπεντίτ, ο Σοβαζό, ο Ζισμάρ, νόμιζαν ότι κάνουν πολιτική, ο καθένας από τη δική του έπαλξη: αναρχικός ο πρώτος, ριζοσπάστης σοσιαλιστής ο δεύτερος, μαοϊκός ο τρίτος. Για αυτούς, τα οδοφράγματα και οι συγκρούσεις ήσαν κάτι σαν το σοβιέτ της Κροστάνδης ή την Κομμούνα του Παρισιού. Και ας είχαν προειδοποιήσει εγκαίρως τους νεαρούς επαναστάτες ωριμότεροι διανοούμενοι, όπως ο Αλέν Τουρέν, ότι ήσαν οι τελευταίοι μιας πολιτικής παράδοσης που είχε τελειώσει: οι δυτικές κοινωνίες άλλαζαν με τρόπους που δεν τους είχαν προβλέψει ο Μαρξ, ο Λένιν, ο Τρότσκι, ο Μάο, ο Μπακούνιν. Η εξέγερση δεν ήταν αποτέλεσμα της εξαθλίωσης των εργαζομένων από τον καπιταλισμό, συνέβαινε σε εποχή αφθονίας: το 1968 ανήκει στην εποχή των trente glorieuses –των «τριάντα ένδοξων χρόνων» από το 1945 ως το 1975 που η Γαλλία (και η Δύση γενικότερα) γνωρίζουν μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, μηδενική ανεργία, ελάχιστο πληθωρισμό, αύξηση της κατανάλωσης, ραγδαία άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Ευτυχή κατάσταση που θα την ανατρέψει η πετρελαϊκή κρίση του 1973 και ο στασιμοπληθωρισμός που θα ακολουθήσει.
Η πολιτική είναι αλλού
Αντίθετα λοιπόν από ό,τι πίστευαν οι ιδεολόγοι πρωταγωνιστές, η πολιτική είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να ασκείται από νεαρούς που βρέθηκαν επικεφαλής διαδηλωτών: είναι υπόθεση των κομμάτων και των συνδικάτων. Οι φοιτητές ονειρεύονταν γενική απελευθέρωση όλων από όλους, εργατικά συμβούλια, λαϊκή εξουσία –που δεν ήρθαν ποτέ· οι πρακτικοί συνδικαλιστές με τις «Συμφωνίες της Γκρενέλ» που πέτυχαν μετά τις απεργίες κέρδισαν σημαντικές αυξήσεις, αμειβόμενες διακοπές, συμμετοχή στη διοίκηση των επιχειρήσεων. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης από την πλευρά τους σχεδίαζαν «μεταβατική κυβέρνηση που θα εκφράζει τη λαϊκή βούληση» –αλλά αυτό που ήρθε τελικά ήταν ο θρίαμβος της Δεξιάς στις εκλογές που προκήρυξε ο Ντε Γκωλ στις 30 Μαΐου, αφού (λένε οι αντίπαλοί του) είχε αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο ακόμη και κήρυξης στρατιωτικού νόμου. Η δεξιά «προεδρική πλειοψηφία» ήταν οριακή στις εκλογές του 1967 που είχαν προηγηθεί αλλά έγινε συντριπτική στις εκλογές αμέσως μετά τον Μάη –πύρρειος νίκη πάντως για τον Ντε Γκωλ, αφού την επόμενη χρονιά υποχρεώθηκε να παραιτηθεί, όταν απορρίφθηκε σε δημοψήφισμα πρότασή του για αλλαγές στη Γερουσία. Πάντως η Αριστερά, σοσιαλιστές και κομμουνιστές, χρειάστηκε να περιμένουν 13 χρόνια ώσπου να βρεθούν διά του Φρανσουά Μιτεράν το 1981 στην εξουσία.
Ισως αυτό να μην είχε συμβεί ούτε το 1981 αν δεν είχε γίνει στις 22 Αυγούστου 1968 η εισβολή των δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, όπου ο ηγέτης του ΚΚ Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ ανεχόταν πρωτοφανείς για κομμουνιστική χώρα φιλελευθερισμούς. Η επέμβαση ανέδειξε το κυνικό εξουσιαστικό πρόσωπο της κομμουνιστικής Ρωσίας και ανάγκασε τα ευρωπαϊκά ΚΚ να πάρουν αποστάσεις από τη Μόσχα –το Ιταλικό ΚΚ είχε αποστασιοποιηθεί πριν και από την επέμβαση, όμως το Γαλλικό ήταν πάντα δεμένο στο άρμα της. Ο ενταφιασμός της «άνοιξης της Πράγας» κατέδειξε αυτό που ήταν αυτονόητο για τους αριστεριστές των φιλο-Βιετκόνγκ διαδηλώσεων αλλά η θεσμική Αριστερά απέφευγε να το συζητήσει: επικράτηση των ΚΚ σήμαινε υποδούλωση στη Μόσχα.
Το ΚΚ Γαλλίας σύρθηκε λοιπόν μετά την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία προς τις θέσεις του ιταλικού «ευρωκομμουνισμού», για σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερίες, και έτσι κατάφερε να βρεθεί στην πρώτη κυβέρνηση Μιτεράν –κάτι που δεν κατάφερε ποτέ το ΙΚΚ πριν από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και τον μετασχηματισμό του από κομμουνιστικό σε σοσιαλδημοκρατικό κεντροαριστερό κόμμα. Ισως και επειδή οι γαλλικές πολιτικές δυνάμεις, ελέγχοντας χώρα πολύ πιο ισχυρή (και πυρηνική δύναμη) από την Ιταλία, είχαν τη δυνατότητα, αν κάτι τέτοιο τις συνέφερε, να αντιστέκονται στις αμερικανικές απαιτήσεις για αποκλεισμό των ΚΚ από τις κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης.
Αυτό που μένει
Ητοι, οι πολιτικές εξελίξεις στη Γαλλία (αλλά και στην Ιταλία όπου είχαμε αντίστοιχα φαινόμενα) δεν καθορίστηκαν μακροπρόθεσμα από τον «Μάη» –όμως, 50 χρόνια μετά για τον «Μάη» συζητάμε και για τον Κον-Μπεντίτ. Ποιος θυμάται τον Ζορζ Πομπιντού, πρωθυπουργό τότε της Γαλλίας και πρόεδρο μετά τον Ντε Γκωλ; Ποιος νοιάζεται αν πήραν ή όχι αυξήσεις οι εργάτες το 1968; Αυτό που έχει μείνει είναι πως ο Μάης ήταν μεγαλειωδών διαστάσεων γιορτή, αντιαυταρχικό, αντιεξουσιαστικό πανηγύρι. Βίαιο αλλά όχι αιματηρό.
Η ευφορία της (απολιτικής) εξέγερσης είναι ίδια με την ευφορία των φιλάθλων όταν κερδίζει η ομάδα τους. Γίνεται μέλος θριαμβεύουσας συλλογικότητας κάθε φίλαθλος. Οι νίκες και οι ήττες στις μεγάλες πολιτικές συγκρούσεις αφήνουν στρατιές πτωμάτων, πάθη και μίση που κρατούν γενιές. Ο Μάης δεν άφησε τέτοια πάθη γιατί κινήθηκε πέρα από την πολιτική της εξουσίας, στο επίπεδο των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που απαιτούσαν φοιτητές και φοιτήτριες, καλλιτέχνες, συγγραφείς, φεμινίστριες, ομοφυλόφιλοι, μειονότητες. Οι πολιτικές ομάδες που πρωτοστάτησαν (μαοϊκές, ελευθεριακές ή τροτσκιστικές) έμειναν πάντα στο περιθώριο, διαλύθηκαν οι περισσότερες. Γιατί ήσαν κομπανίες που έπαιζαν μουσική στο πανηγύρι και δεν είχαν λόγο ύπαρξης όταν τέλειωσε.
Το χρονικό: Από τις καταλήψεις στις συγκρούσεις στους δρόμους
22 Μαρτίου
Μια ομάδα αναρχικών τάσεων, γύρω από τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, δημιουργείται στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ. Πρόκειται για το «Κίνημα της 22ας του Μάρτη». Οι φοιτητές που το αποτελούν αντιδρούν στις συλλήψεις συντρόφων τους στη διάρκεια διαδήλωσης κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Καταλαμβάνουν την αίθουσα του συμβουλίου της Φιλοσοφικής Σχολής (Faculté des lettres). Η κατάληψη μετατρέπεται σε διαρκείας, τα επεισόδια πολλαπλασιάζονται και στις 2 Μαΐου ο κοσμήτορας αποφασίζει να κλείσει τη σχολή.
27 Απριλίου
Συλλαμβάνεται ο Κον-Μπεντίτ, ηγετική μορφή της φοιτητικής διαμαρτυρίας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ.
Συλλαμβάνεται ο Κον-Μπεντίτ, ηγετική μορφή της φοιτητικής διαμαρτυρίας στο Πανεπιστήμιο της Ναντέρ.
2 Μαΐου
Ολη την ημέρα της 2ας Μαΐου στη Ναντέρ κυκλοφορούν φήμες ότι επίκειται επέμβαση της οργάνωσης της Ακρας Δεξιάς Occident (Δύση) εναντίον των αριστεριστών του «Κινήματος της 22ας του Μάρτη». Κυριαρχεί απόλυτη σύγχυση. Το απόγευμα ο κοσμήτορας αποφασίζει να κλείσει τη σχολή. Ακολουθούν επεισόδια που αποτελούν την αφετηρία των γεγονότων του Μάη του ’68.
Ολη την ημέρα της 2ας Μαΐου στη Ναντέρ κυκλοφορούν φήμες ότι επίκειται επέμβαση της οργάνωσης της Ακρας Δεξιάς Occident (Δύση) εναντίον των αριστεριστών του «Κινήματος της 22ας του Μάρτη». Κυριαρχεί απόλυτη σύγχυση. Το απόγευμα ο κοσμήτορας αποφασίζει να κλείσει τη σχολή. Ακολουθούν επεισόδια που αποτελούν την αφετηρία των γεγονότων του Μάη του ’68.
3 Μαΐου
Επειτα από αίτημα του πρύτανη Ζαν Ρος η αστυνομία εκκενώνει τη Σορβόννη, όπου γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Στη λεωφόρο Σεν Μισέλ, όπου βρίσκεται το ιστορικό πανεπιστήμιο, στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα. Οι δρόμοι του Καρτιέ Λατέν είναι το θέατρο της κρίσης του Μάη του ’68.
Επειτα από αίτημα του πρύτανη Ζαν Ρος η αστυνομία εκκενώνει τη Σορβόννη, όπου γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Στη λεωφόρο Σεν Μισέλ, όπου βρίσκεται το ιστορικό πανεπιστήμιο, στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα. Οι δρόμοι του Καρτιέ Λατέν είναι το θέατρο της κρίσης του Μάη του ’68.
6 Μαΐου
Τριάντα χιλιάδες φοιτητές διαδηλώνουν ως την πλατεία Ετουάλ και τραγουδούν τη «Διεθνή», δίπλα στον Τάφο του Αγνωστου Στρατιώτη. Το βράδυ συγκρούσεις στο Καρτιέ Λατέν. Συλλαμβάνονται 422 φοιτητές. Ο υπουργός Παιδείας Αλέν Περφίτ απαγορεύει στον πρύτανη της Σορβόννης να ανοίξει το πανεπιστήμιο.
Τριάντα χιλιάδες φοιτητές διαδηλώνουν ως την πλατεία Ετουάλ και τραγουδούν τη «Διεθνή», δίπλα στον Τάφο του Αγνωστου Στρατιώτη. Το βράδυ συγκρούσεις στο Καρτιέ Λατέν. Συλλαμβάνονται 422 φοιτητές. Ο υπουργός Παιδείας Αλέν Περφίτ απαγορεύει στον πρύτανη της Σορβόννης να ανοίξει το πανεπιστήμιο.
10 Μαΐου
Τη νύχτα της 10ης προς την 11η Μαΐου η εξέγερση των φοιτητών κορυφώνεται. Οι συγκρούσεις φοιτητών και ανδρών των CRS παίρνουν διαστάσεις κανονικών οδομαχιών. Η φοιτητική αναταραχή, ως τότε απομονωμένη, αρχίζει να γίνεται συμπαθής σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.
Τη νύχτα της 10ης προς την 11η Μαΐου η εξέγερση των φοιτητών κορυφώνεται. Οι συγκρούσεις φοιτητών και ανδρών των CRS παίρνουν διαστάσεις κανονικών οδομαχιών. Η φοιτητική αναταραχή, ως τότε απομονωμένη, αρχίζει να γίνεται συμπαθής σε ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης.
11 Μαΐου
Στο τέλος της βίαιης νύχτας της 10ης προς την 11η Μαΐου, οι τραυματίες φτάνουν τους 1.000. Κινητοποιούνται και οι εργάτες. Το εργατικό κίνημα συμπαρατάσσεται με τους φοιτητές και τα συνδικάτα απευθύνουν πρόσκληση για συμμετοχή σε γενική απεργία στις 13 Μαΐου.
Στο τέλος της βίαιης νύχτας της 10ης προς την 11η Μαΐου, οι τραυματίες φτάνουν τους 1.000. Κινητοποιούνται και οι εργάτες. Το εργατικό κίνημα συμπαρατάσσεται με τους φοιτητές και τα συνδικάτα απευθύνουν πρόσκληση για συμμετοχή σε γενική απεργία στις 13 Μαΐου.
13 Μαΐου
Τα εργατικά συνδικάτα (η CGT του Κομμουνιστικού Κόμματος και η CFDT του Σοσιαλιστικού Κόμματος) κηρύσσουν γενική απεργία και καλούν τους εργάτες να βρεθούν στο πλευρό των φοιτητών, που διαδηλώνουν ήδη από τις αρχές του μήνα. Ενα πλήθος 800.000 διαδηλωτών (170.000 σύμφωνα με αστυνομικές πηγές) καταλαμβάνει τους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας, με το σύνθημα «Δέκα χρόνια, αρκεί!», άμεση αναφορά στη δέκατη επέτειο από την επιστροφή του στρατηγού Ντε Γκωλ στην εξουσία. Κατάληψη της Σορβόννης.
Τα εργατικά συνδικάτα (η CGT του Κομμουνιστικού Κόμματος και η CFDT του Σοσιαλιστικού Κόμματος) κηρύσσουν γενική απεργία και καλούν τους εργάτες να βρεθούν στο πλευρό των φοιτητών, που διαδηλώνουν ήδη από τις αρχές του μήνα. Ενα πλήθος 800.000 διαδηλωτών (170.000 σύμφωνα με αστυνομικές πηγές) καταλαμβάνει τους δρόμους της γαλλικής πρωτεύουσας, με το σύνθημα «Δέκα χρόνια, αρκεί!», άμεση αναφορά στη δέκατη επέτειο από την επιστροφή του στρατηγού Ντε Γκωλ στην εξουσία. Κατάληψη της Σορβόννης.
14 Μαΐου
Καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της Sud-Aviation στη Νάντη. Την επόμενη ημέρα καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Ρενό, στα περίχωρα του Παρισιού. Την ίδια ημέρα καταλαμβάνεται το θέατρο Οντεόν από 2.500 φοιτητές. Στις 16 Μαΐου οι απεργίες εξαπλώνονται στις αερομεταφορές και στους σιδηροδρόμους.
Καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της Sud-Aviation στη Νάντη. Την επόμενη ημέρα καταλαμβάνεται το εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Ρενό, στα περίχωρα του Παρισιού. Την ίδια ημέρα καταλαμβάνεται το θέατρο Οντεόν από 2.500 φοιτητές. Στις 16 Μαΐου οι απεργίες εξαπλώνονται στις αερομεταφορές και στους σιδηροδρόμους.
19 Μαΐου
Ο στρατηγός Ντε Γκωλ δηλώνει: «Μεταρρυθμίσεις, ναι. Χάος, όχι».
Ο στρατηγός Ντε Γκωλ δηλώνει: «Μεταρρυθμίσεις, ναι. Χάος, όχι».
20 Μαΐου
Ολη η χώρα έχει παραλύσει. Υπολογίζεται ότι 10 εκατομμύρια εργάτες και εργαζόμενοι παίρνουν μέρος στις απεργίες.
Ολη η χώρα έχει παραλύσει. Υπολογίζεται ότι 10 εκατομμύρια εργάτες και εργαζόμενοι παίρνουν μέρος στις απεργίες.
22 Μαΐου
Αποτυχία επιβολής λογοκρισίας στην αριστερή αντιπολίτευση. Οι εργατικές συνομοσπονδίες είναι έτοιμες να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση και τους εργοδότες. Το κοινοβούλιο ψηφίζει νόμο με τον οποίο αμνηστεύονται όλες οι εγκληματικές πράξεις που διαπράχθηκαν στη διάρκεια των φοιτητικών διαδηλώσεων.
Αποτυχία επιβολής λογοκρισίας στην αριστερή αντιπολίτευση. Οι εργατικές συνομοσπονδίες είναι έτοιμες να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση και τους εργοδότες. Το κοινοβούλιο ψηφίζει νόμο με τον οποίο αμνηστεύονται όλες οι εγκληματικές πράξεις που διαπράχθηκαν στη διάρκεια των φοιτητικών διαδηλώσεων.
24 Μαΐου
Στη Λυών σκοτώνεται ένας αστυνομικός διευθυντής, από φορτηγό που στέλνουν καταπάνω του φοιτητές. Δημιουργούνται Επιτροπές Υπεράσπισης της Δημοκρατίας (CDR), φιλοντεγκωλικές, κατά του «χάους». Την επόμενη ημέρα η κρατική ραδιοτηλεόραση (ORTF) κατεβαίνει στην απεργία.
Στη Λυών σκοτώνεται ένας αστυνομικός διευθυντής, από φορτηγό που στέλνουν καταπάνω του φοιτητές. Δημιουργούνται Επιτροπές Υπεράσπισης της Δημοκρατίας (CDR), φιλοντεγκωλικές, κατά του «χάους». Την επόμενη ημέρα η κρατική ραδιοτηλεόραση (ORTF) κατεβαίνει στην απεργία.
27 Μαΐου
Στις 25 Μαΐου αρχίζουν συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης, των συνδικάτων και των οργανώσεων των εργοδοτών. Στις 27 Μαΐου οι τρεις πλευρές καταλήγουν σε συμφωνίες, που υπογράφονται στο υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων. Το υπουργείο βρίσκεται στην οδό Γκρενέλ και οι συμφωνίες ονομάζονται «της Γκρενέλ». Οι συμφωνίες προβλέπουν αύξηση του κατώτατου μισθού (του SMIG) κατά 25%, αύξηση των ημερομισθίων κατά 10% και μείωση του ωραρίου εργασίας. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ ανακοινώνει τη διάλυση της Βουλής και παίρνει τα πράγματα στα χέρια του.
Στις 25 Μαΐου αρχίζουν συνομιλίες μεταξύ της κυβέρνησης, των συνδικάτων και των οργανώσεων των εργοδοτών. Στις 27 Μαΐου οι τρεις πλευρές καταλήγουν σε συμφωνίες, που υπογράφονται στο υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων. Το υπουργείο βρίσκεται στην οδό Γκρενέλ και οι συμφωνίες ονομάζονται «της Γκρενέλ». Οι συμφωνίες προβλέπουν αύξηση του κατώτατου μισθού (του SMIG) κατά 25%, αύξηση των ημερομισθίων κατά 10% και μείωση του ωραρίου εργασίας. Ο στρατηγός Ντε Γκωλ ανακοινώνει τη διάλυση της Βουλής και παίρνει τα πράγματα στα χέρια του.
29 Μαΐου
Στις 11.30 το πρωί ο στρατηγός Ντε Γκωλ εγκαταλείπει το Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων, χωρίς να ενημερώσει τον πρωθυπουργό. Εμφανίζεται πάλι στις 6 το απόγευμα, οπότε γίνεται γνωστό ότι είχε ταξιδέψει στη Γερμανία. Στο Παρίσι γίνεται μεγάλη συγκέντρωση της CGT, ενώ ο Πιερ Μαντές-Φρανς δηλώνει έτοιμος να σχηματίσει προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση εφόσον έχει τη σύμφωνη γνώμη της «ενωμένης Αριστεράς».
Στις 11.30 το πρωί ο στρατηγός Ντε Γκωλ εγκαταλείπει το Μέγαρο των Ηλυσίων Πεδίων, χωρίς να ενημερώσει τον πρωθυπουργό. Εμφανίζεται πάλι στις 6 το απόγευμα, οπότε γίνεται γνωστό ότι είχε ταξιδέψει στη Γερμανία. Στο Παρίσι γίνεται μεγάλη συγκέντρωση της CGT, ενώ ο Πιερ Μαντές-Φρανς δηλώνει έτοιμος να σχηματίσει προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση εφόσον έχει τη σύμφωνη γνώμη της «ενωμένης Αριστεράς».
30 Μαΐου
Σκληρός λόγος του Ντε Γκωλ εναντίον των διαδηλωτών που τους καταγγέλλει ως «αληταρία» (chienlit). Καλεί ταυτόχρονα σε αντιδιαδηλώσεις για την υποστήριξη της «νόμιμης εξουσίας». Αποφασίζει τη διάλυση της Βουλής και οι αντιδιαδηλώσεις γνωρίζουν επιτυχία.
Σκληρός λόγος του Ντε Γκωλ εναντίον των διαδηλωτών που τους καταγγέλλει ως «αληταρία» (chienlit). Καλεί ταυτόχρονα σε αντιδιαδηλώσεις για την υποστήριξη της «νόμιμης εξουσίας». Αποφασίζει τη διάλυση της Βουλής και οι αντιδιαδηλώσεις γνωρίζουν επιτυχία.
30 Ιουνίου
Μετά τη διάλυση της Βουλής, στις 30 Μαΐου, ο στρατηγός Ντε Γκωλ δημιουργεί ένα νέο κόμμα, την Ενωση για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας (Union pour la défense de la Republique, UDR). Επωφελούμενο της πολιτικής κρίσης και της μεγάλης κόπωσης των Γάλλων, το καινούργιο κόμμα αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής των εκλογών, κερδίζοντας 293 στις 487 έδρες του κοινοβουλίου.
Μετά τη διάλυση της Βουλής, στις 30 Μαΐου, ο στρατηγός Ντε Γκωλ δημιουργεί ένα νέο κόμμα, την Ενωση για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας (Union pour la défense de la Republique, UDR). Επωφελούμενο της πολιτικής κρίσης και της μεγάλης κόπωσης των Γάλλων, το καινούργιο κόμμα αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής των εκλογών, κερδίζοντας 293 στις 487 έδρες του κοινοβουλίου.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
