Θέλει να έχει τον απόλυτο έλεγχο. Το καταλαβαίνει κανείς μέσα σε ελάχιστα λεπτά. Γεμάτος ενέργεια, αεικίνητος και τελειομανής, ο Γιώργος Σκούρας, ιδρυτής του Κτήματος Σκούρα και πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου, μέχρι να ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας στο οινοποιείο του, στο Μαλανδρένι, και καθώς μας ξεναγούσε στο κελάρι με τα 1.000 βαρέλια, έσπευσε διασχίζοντάς το ταχύτατα να διορθώσει έναν πίνακα που ήταν κατά 1-2 εκατοστά στραβός, έλυσε ένα θέμα με τους εργάτες του, μου απάντησε για τον εφετινό τρύγο «λιγότερος αλλά ποιοτικότερος» και κανόνισε μια παρουσίαση του ελληνικού κρασιού για τον κορεάτη πρωθυπουργό. Ο κ. Σκούρας – το γνώριζα ήδη πηγαίνοντας να τον συναντήσω – είναι ένα παράδειγμα του πώς μπορεί κάποιος να επιτύχει με μεράκι και επιμονή. Το επιβεβαίωσε και ο ίδιος: «Μπορείς να κάνεις ό,τι θες χωρίς να έχεις τίποτε. Η προσήλωση, η ενέργεια και η υπομονή είναι τα όπλα» μου είπε. Βρέθηκε στη Γαλλία για να σπουδάσει χημικός. Μια εκδρομή στο Μονπελιέ άλλαξε τη ζωή του. «Ενας έλληνας καθηγητής Φιλολογίας μου πρότεινε να πάω μαζί του. Βρέθηκα μέσα σε μια θάλασσα αμπελιών. Πήγαμε στο σατό δυο ηλικιωμένων φίλων του. Μου έδειξαν τα αμπέλια, μου εξήγησαν τα πάντα για τα κτήματα, για τα χώματα, για τις ποικιλίες, με ξενάγησαν στο οινοποιείο, πέρασα ένα μαγικό Σαββατοκύριακο. Τη Δευτέρα το πρωί έψαξα στη γραμματεία της σχολής μου, είδα τη λέξη “oenologie” και είπα “εγώ θα κάνω αυτό”».
Για όλες τις δουλειές
Παράλληλα με τις σπουδές, επί πέντε χρόνια εργάστηκε σε διάφορες οινοποιητικές επιχειρήσεις σε όλη τη Γαλλία. «Εκανα όλες τις δουλειές, από την καθαριότητα της δεξαμενής και τη δουλειά στο αμπέλι μέχρι τα τοπ χαρμάνια. Η εμπειρία αυτή με έφερε κοντά στη βιομηχανία του κρασιού τόσο σε αμπελουργικό όσο και σε οινικό επίπεδο».
Ο πατέρας του, έμπορος στο Αργος, δεν είχε σχέση με το κρασί. Οταν ο νεαρός τότε Γιώργος ανακοίνωσε την απόφασή του στους γονείς του, ο μεν πατέρας του τού απάντησε: «Αν αυτό θες, προχώρα», η δε μητέρα του τού είπε: «Παιδί μου, θες να γίνεις σαν κι αυτόν τον χημικό στη γωνία που ανοίγει τρεις μήνες τον χρόνο;». «Ακόμη τα θυμόμαστε και γελάμε» διηγείται.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, αρχικά εργάστηκε στην Κεφαλλονιά ως σύμβουλος σε διάφορες επιχειρήσεις και με τον Σπύρο Κοσμετάτο («ένας ακόμη δάσκαλος της ζωής μου») έκαναν το 1984 την πρώτη μπουτίκ winery στην Ελλάδα, το Gentilini. Στη συνέχεια, επέστρεψε στην πατρίδα του, το Αργος, φέρνοντας μαζί του την αγαπημένη του, την Ουρανία. Σήμερα έχουν δύο παιδιά, τον Δημήτρη που σπούδασε Οινολογία και Αμπελουργία και τη Στέλλα που τελείωσε Οικονομικά. Τι συμβουλεύετε τα παιδιά σας; τον ρωτώ. «Τα παιδιά μου, αλλά και όλου του κόσμου, τα συμβουλεύω να κάνουν αυτό που τους τρελαίνει. Μου αρέσει το μάτι των ανθρώπων να γυαλίζει από την πρόκληση και την αγάπη για αυτό που κάνουν». Καθοριστική χρονιά ήταν το 1986, όταν εμφιαλώθηκε το πρώτο κρασί του οινοποιείου Σκούρας, ο πολυβραβευμένος πλέον Μέγας Οίνος. «Συνεχίζει να είναι το εμβληματικό κρασί μας και είμαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτό. Σε μια χώρα που οι μόδες έρχονται και φεύγουν, έχουμε ανάγκη για all time classic προϊόντα. Η συνέπεια σε ένα κρασί έχει να κάνει με τα πάντα – εκτός από τις κλιματικές συνθήκες. Συνέπεια στα αμπέλια, στην καλλιέργεια, στα βαρέλια, στα εργαλεία, στους ανθρώπους…».
Σκληρή δουλειά
Μιλά με λατρεία για τη δουλειά του: «Είναι σκληρή, δύσκολη, γιατί έχει να κάνει με τη γη, με την επανάληψη ενός φαινομένου που έχει μέσα του τη μαγεία της μοναδικότητας. Στη ζωή μου έχω κάνει 37 τρύγους και δεν υπήρξε ούτε ένας όμοιος με τον άλλον. Το κρασί είναι ένα προϊόν που δεν έχει δεύτερο – σαν τον άνθρωπο. Υπάρχουν εκατομμύρια αλλά κανένα δεν είναι ίδιο με το άλλο». Ποιο θεωρεί καλό κρασί; «Το πρώτο χαρακτηριστικό είναι να σπαρταρά η ποικιλία του μέσα στο ποτήρι. Το σταφύλι μιμείται αρωματικές ενώσεις από άλλα φρούτα. Αλλα κρασιά μοσχοβολούν μπανάνα, άλλα μύρτιλλο, άλλα κόκκινα φρούτα… Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι να σε τσιγκλάει στη γλώσσα να έχει κοπεί το σταφύλι την κατάλληλη στιγμή. Και το τρίτο, για τους περισσότερο μυημένους, είναι να αποτυπώνεται το terroir, δηλαδή οι συνθήκες κάτω από τις οποίες έγινε, το κλίμα, το έδαφος, το υψόμετρο…». Τον ρωτώ για τις μελέτες που κάνουν για το Μαυρόστυφο Αργους. «Το δουλεύουμε εδώ και 7 χρόνια, το οινοποιήσαμε με διάφορους τρόπους και πλέον έχουμε καταλήξει. Το κρασί είναι μαύρο και στυφό (όπως λέει και το όνομα της ποικιλίας) και για να το κάνουμε ενδιαφέρον το κάναμε και γλυκό. Σύντομα θα το παρουσιάσουμε και θα αναβιώσει μια ακόμη ελληνική ποικιλία».
Συζητούμε για τον ελληνικό οίνο. «Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Το ανώνυμο κρασί ζει και βασιλεύει μεν, αλλά το επώνυμο έχει κατακτήσει μεγάλο κομμάτι. Βρισκόμαστε σε μια καλή στιγμή, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζουμε έναν κυκεώνα προβλημάτων, όπως τη γραφειοκρατία, τον ειδικό φόρο κ.λπ. Το ελληνικό κρασί έχει καταφέρει να κάνει άλμα πολλών δεκαετιών μέσα σε λίγο χρόνο. Η αλλαγή της εικόνας έγινε σιγά-σιγά. Εχουμε φυσικά πολύ δρόμο για να φτάσουμε σε μια πραγματική οινική εκπαίδευση. Να σας πω, όμως, κάτι: Χαίρομαι όταν βλέπω σε ένα εστιατόριο έναν 20χρονο που έχει βγάλει την κοπέλα του, παίρνει τον κατάλογο των κρασιών, παραγγέλνει, δοκιμάζει, ε, αυτή είναι μια εικόνα που δεν ήρθε τυχαία. Είμαι σχεδόν 60 ετών και στην εποχή μου δεν θα μπορούσα να φανταστώ κάτι τέτοιο. Κάποιοι δούλεψαν γι’ αυτό».
Το ελληνικό κρασί έχει βρει τη θέση του στη διεθνή αγορά; «Παλεύει για να τη βρει. Εχει κάνει άλματα. Πριν από 30 χρόνια, όταν πηγαίναμε στις εκθέσεις, μας έλεγαν “μα, κάνετε κρασί στην Ελλάδα; Εσείς κάνετε ρετσίνα”. Γίνεται τεράστιος αγώνας για να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν το έχουμε καταφέρει ακόμη στην ευρωπαϊκή αγορά. Ευτυχώς υπάρχουν άλλες ανοιχτές αγορές, Βόρεια Αμερική, Ιαπωνία, Κορέα, Αυστραλία… Οι εξαγωγές, από την άλλη, είναι κάτι δύσκολο – και σας το λέω εγώ που το 50% της παραγωγής του οινοποιείου μας εξάγεται. Θέλει οργάνωση, αφιέρωση, γνώση. Πρέπει να βρούμε τον τρόπο να πουλάμε κάτι μοναδικό και αυθεντικό. Γιατί το να φτιάξουμε 10 ακόμη cabernet και chardonnay δεν λέει κάτι για την παγκόσμια αγορά. H επιτυχία θα έρθει από τις δικές μας ποικιλίες».
Κτήμα Σκούρας
10ο χλμ. Αργους-Στέρνας, Μαλανδρένι,
τηλ. 2751063058, www.skouraswines.com.
Στο οινοποιείο, με ετήσια παραγωγή 800.000 φιάλες,
το οποίο είναι επισκέψιμο, διοργανώνεται γευσιγνωσία οίνων
σε έναν πολύ όμορφα διαμορφωμένο χώρο.