Καλή τύχη
Λέγαμε λοιπόν την περασμένη εβδομάδα, ημερολόγιό μου, ότι ανάποδα μάς τα περιγράφουν οι παραδόσεις: οι υποχθόνιοι καλικάντζαροι δεν ανεβαίνουν από τα έγκατα αλλά φεύγουν το Δωδεκαήμερο από τον κόσμο μας και μας αφήνουν ήσυχους. Οχι όλοι όμως – για παράδειγμα, οι τρομοκράτες που παραμονές Χριστουγέννων έβαλαν βόμβα και πυροβολούσαν με Καλάσνικοφ στο Εφετείο Αθηνών.
Οι άνθρωποι τούτες τις ημέρες σκέπτονται πώς θα τα βγάλουν πέρα, πώς θα φτιάξουν εορταστικό ανάχωμα στο τσουνάμι της μιζέριας που απειλεί να πνίξει τα πάντα, πώς θα αποκτήσουν περισσότερα μελομακάρονα, αν περισσεύει κατιτίς για δώρα στους αγαπημένους και για βοήθεια σε αυτούς που έχουν ανάγκη, πού θα πάνε να κάνουν ρεβεγιόν, να βάλουν στην άκρη ψιλά για τα παιδιά που θα πουν τα κάλαντα – ενώ εκείνοι οι βομβιστές σκέπτονταν «πού θα βάλουμε βόμβα σήμερα;». Ε, μόνο καλικάντζαροι μπορούν να κάνουν τέτοιες σκέψεις.
l Οι άνθρωποι σκέπτονται και τι τους αφήνει η χρονιά που πέρασε, βέβαια. Και τι θα φέρει το 2018. Εύχονται ο ένας στον άλλον «καλή χρονιά», υγεία, επιτυχίες, δημιουργικότητα – ξεχνάμε το σπουδαιότερο νομίζω: «καλή τύχη».
Ισως επειδή υπάρχουν τόσο πολλά αντικείμενα γύρω μας που λειτουργούν με ακρίβεια ακολουθώντας τους νόμους της κλασικής φυσικής, «νομοτελειακά» θα λέγαμε, έχουμε ξεχάσει πόσο μεγάλη σημασία έχει το τυχαίο στη ζωή μας, πόσα πράγματα συμβαίνουν χωρίς να τα έχουμε προγραμματίσει ή και αντίθετα από ό,τι έχουμε προγραμματίσει.
Το τυχαίο είναι πια κάτι το θεσμικό – Κρατικό Λαχείο ή το άλλο εκείνο που κάθε μήνα μοιράζει χίλια ευρώ σε χίλιους τυχερούς που πλήρωσαν για τα ψώνια τους με κάρτα. Αλλά όταν το τυχαίο γίνεται θεσμός, ουσιαστικά καταργείται, όπως θα καταργηθούν τα ανέκδοτα όταν ο Αλέξης Τσίπρας ιδρύσει υπουργείο Χιούμορ για να βολέψει κάποιον από τους 53 που παριστάνουν τους αγανακτισμένους αριστερούς – ενώ για τους παλαιότερους είχε πολύ μεγαλύτερη σημασία το τυχαίο, το φοβόντουσαν και πάλευαν οι καημένοι να το αντιμετωπίσουν διαβάζοντας τα αστέρια, οιωνούς και προφητείες.
Ο Κέπλερ και ο Νεύτωνας φταίνε: αστρολόγοι των βασιλιάδων τους και οι δύο ανακάλυψαν τους αιώνιους νόμους κίνησης των πλανητών και, υποσκάπτοντας τον φόβο για το τυχαίο, κατάργησαν το επάγγελμά τους – οι ίδιοι είχαν αποκατασταθεί, τι τους ένοιαζε για τους επόμενους αστρολόγους; Σε κακό χάλι ήταν ο συνδικαλισμός εκείνη την εποχή, ο καθένας έκανε του κεφαλιού του.
Ονόματα, βαρέλια, ταύροι
l Ας πούμε, κανείς δεν πιστεύει πως πήγε τυχαία στο Βελιγράδι για Χριστούγεννα ο Αλέξης Τσίπρας: πήγε επειδή ο Αλέξανδρος Βούτσητς της Σερβίας είναι πρώτος ξάδερφος του Νίκου Βούτση της Βουλής των Ελλήνων.
Και επειδή ούτε τα ονόματα είναι τυχαία πια, έψαξα να βρω τι θα πει «βούτσης» και διαπίστωσα ότι υπάρχει η λέξη «βουτσί», «εκ του βυτίον (λατινικά buttia, buttis)», και σημαίνει βαρέλι – κρασοβάρελο, πρωτίστως.
Στις παροιμίες μάλιστα του Νικόλαου Πολίτη αναφέρεται και η «βουτσί γεμάτο και ταβερναριά μεθυσμένη»: η παροιμία λέγεται «επί των αξιούντων να εύρωσι τα πάντα σύμφωνα προς τας επιθυμίας αυτών και επί των προσαρμοζόντων πάντα προς το συμφέρον των», εξηγεί ο αείμνηστος πατήρ της ελληνικής λαογραφίας. Κάπως σαν το «και την πίτα ολάκερη και τον σκύλο χορτάτο». Ή «και έξι θέσεις κάτω από την επενδυτική βαθμίδα των διεθνών οίκων αξιολόγησης και καθαρή έξοδος», όπως είπε ο Νίκος Βούτσης στον Γιάννη Στουρνάρα. Γάντι ταιριάζει στον Πρόεδρο της Βουλής το επώνυμο – τυχαίο;
Αλλά το «βούτσι», διαβάζω αλλού, ίσως συνδέεται με το παλαιο-σλαβικό bykъ που σημαίνει ταύρος – ταύρος εν κοινοβουλίω. Ούτε και αυτό είναι τυχαίο, γιατί μέσα στο 2018 ίσως λυθεί υπό την προεδρία του το θέμα της σλαβομακεδονικής Μακεντονίγιας – αν το επιτρέψει ο Αν-Ελλην Πάνος Καμμένος, που δηλώνει ότι δεν δέχεται να υπάρχει η λέξη «Μακεδονία» στο όνομα.
2018: καλή μας τύχη
Το θέμα όμως δεν είναι τι λέει ο κατακαημένος ακροδεξιός, αλλά τι θα κάνουν η ΝΔ και το Κίνημα Αλλαγής αν έρθει συμφωνία για ψήφιση στη Βουλή – η Ντόρα Μπακογιάννη δήλωσε κιόλας ότι ακόμη και αν η ΝΔ συμφωνεί με την πρόταση της κυβέρνησης, αν διαφωνούν οι Αν-Ελληνες θα την καταψηφίσουν. Συνεπέστατη στην αρχή «υπέρτατος νόμος η σωτηρία του κόμματος». Αλλά τέτοιες αρχές δεν ενδιαφέρουν παρά μόνο τους ιδιοκτήτες των κομμάτων – θέλω να ελπίζω ακόμη ότι η Φώφη Γεννηματά ίσως να μην έχει τέτοια σχέση με το δικό της.
Υποπτευόμαστε λοιπόν πώς θα κυβερνά ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αν πλειοψηφήσει. Για τούτο, αν κάτι έχω να ευχηθώ για το 2018, είναι να μη γίνουν εκλογές, ημερολόγιό μου: τα κόμματα εξακολουθούν να αδιαφορούν για την τύχη μας, μας θεωρούν υπήκοους εχθρικής χώρας, που πρέπει με κάθε μέσο να την κατακτήσουν οι στρατοί τους.
Εκλογές σημαίνει ότι θα επαναληφθούν όσα συνέβησαν τα εφτά τελευταία χρόνια: φωτιά και τσεκούρι. Οσο περισσότερο αργήσουν λοιπόν, τόσο το καλύτερο – μήπως και προλάβουμε να συνέλθουμε λίγο, να αντέξουμε τις νέες φωτιές, τις νέες τσεκουριές.
Ούτε την Πρωτοχρονιά δεν μας αφήνουν να χαρούμε οι πολιτικοί: να κάνουμε απολογισμούς για τον χρόνο που πέρασε, να προγραμματίσουμε και να ονειρευτούμε για τον καινούργιο.
Είναι δυστυχώς κυρίαρχοι στη χώρα μας, ημερολόγιό μου· απόλυτοι κυρίαρχοι και δεν θέλουν να παραχωρήσουν ούτε γραμμάριο από την εξουσία τους. Η «ιδιωτική κοινωνία», η κοινωνία των πολιτών, είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη, όλα περιστρέφονται γύρω από την πολιτική και το κράτος.
Ξεκίνησα με καλές προθέσεις, εορταστικές, αισιόδοξος για όσα θα έρθουν. Αλλά τέτοιοι που είναι οι πολιτικοί και τα κόμματά τους, πραγματικά μία μόνο ευχή υπάρχει για το 2018 – «καλή μας τύχη».
γραμματοκιβώτιο
diodorus@tovima.gr
Κωλοτούμπα λογικής και παραλήρημα μεγάλου δήμου της χώρας κατά των… χρηματοδοτών του. «Βα(ρε)μένα κόκκινα μυαλά».
ΣΤΑΥΡΟΣ, ΑΙΔΩΣ ΠΑΤΡΕΑ
nnn
Ωραία ιδέα της δημοτικής μας αρχής, αντί για χριστουγεννιάτικο δέντρο, να στήσει στην πλατεία των Ιωαννίνων αντίγραφο του «Πύργου του Τάτλιν», που προοριζόταν να γίνει «Πύργος της Γ’ Διεθνούς» στην Πετρούπολη. Λιγάκι αταίριαστες είναι όμως οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες που ακούγονται από τα μεγάφωνα. Θα ταίριαζαν περισσότερο άσματα όπως «Εμπρός της γης οι κολασμένοι», «Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά», «Στ’ άρματα – στ’ άρματα», κ.λπ.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΞ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
nnn
Μια και(ε)νοφανή θεωρία διατύπωσε ο κ. Τσίπρας για τη δημοκρατία: σε αυτήν, είπε, η πλειοψηφία επιβάλλει τις απόψεις της στη μειοψηφία. Ελπίζω να οφείλεται σε παραδρομή και ότι δεν αποτελεί άποψη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΗΤΑΚΟΣ, ΛΑΡΙΣΑ
nnn
2017: It could have been worse, so we ‘re grateful.
Γ.Κ., ΕΥΒΟΙΑ
nnn
Εύχομαι καλή χρονιά σε όλους μας έστω και με αυτή την κυβέρνηση – χρονιά είναι θα περάσει.
ΔΕΣΠΩ ΦΡAΓΚΑΚΗ, ΑΘΗΝΑ
nnn
…προπετείς αντιπολιτευόμενοι μέμφονται τον πρωθυπουργό μας για το χριστουγεννιάτικο οικογενειακό ταξίδι στη Σερβία, καίτοι δηλώνει άθεος… δεν αντιλαμβάνονται ότι εκτίει ποινή και πράττει αγγαρεία (κατά Πολύδωρα) επιλέγοντας παλαιοημερολογίτικη χώρα…
ΠΕΤΡΟΣ ΤΣ., ΠΟΝΟΨΥΧΟΣ
nnn
Διόδωρε, σε σένα, στην ορχήστρα μας και στο κοινό μας εύχομαι Νέο Ετος με Υγεία, Δημιουργία – και τη γλύκα 2018 σοροπιαστών μελομακάρονων!
ΔΑΣΚΑΛΟΣ, ΑΘΗΝΑ
ΥΓ.: Μετά την ένταξη των «ντροπολογιών» στο άσχετο διαστρικό νομοσχέδιο, θα λέμε ότι οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν πετάνε την μπάλα «στην εξέδρα» αλλά «στο Διάστημα» – και άντε συνεννοήσου!
nnn
Για να γιορτάσει τα Χριστούγεννα, πήγε στο Βελιγράδι ο Πρωθυπουργός (οι Σέρβοι τα γιορτάζουν στις 6 Ιανουαρίου). Για Δεκαπενταύγουστο έχει κλείσει στην Τεχεράνη…
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΧΙΑΣ
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
