Οι διώξεις του Ερντογάν στην Τουρκία στέλνουν έξω από την χώρα τα καλύτερα «μυαλά», αναφέρει ρεπορτάζ του BBC για το «brain drain» που αυξήθηκε στη γειτονική χώρα μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016.
Όλο και περισσότεροι έρχονται να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. Οι Τούρκοι είναι σήμερα η τρίτη κατά σειρά από τις εθνικότητες που έχουν αγοράσει ακίνητα στην Ελλάδα για να πάρουν άδεια διαμονής. Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, 430 Τούρκοι έχουν λάβει την λεγόμενη Χρυσή Βίζα που δίνεται σε όσους αγοράζουν ακίνητα άνω των 250.000 ευρώ.
Το βρετανικό κανάλι συνάντησε την Σελτζέν Τουρκ, τουρκάλα μεσίτρια στην Αθήνα, σε ένα διαμέρισμα με θέα στην Ακρόπολη το οποίο πουλήθηκε πρόσφατα σε μια οικογένεια από την Τουρκία. Το 2016, η Τουρκ έδειχνε τρία ακίνητα τον μήνα σε υποψήφιους τούρκους αγοραστές. Το 2017, δείχνει τρία την εβδομάδα. «Οι Τούρκοι δεν αισθάνονται πια ασφαλείς στη χώρα τους όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, την δημοκρατία και την δικαιοσύνη», λέει. «Αισθάνονται ότι στην Ελλάδα υπάρχει πραγματική δημοκρατία και ελευθερία».
Η τιμή της Χρυσής Βίζας είναι 350.000 ευρώ στην Πορτογαλία και στην Ισπανία, η οποία όμως τους προσφέρει εθνικότητα και όχι απλή άδεια διαμονής, και αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για την αύξηση της αγοράς ακινήτων από Τούρκους στην φθηνότερη Ελλάδα.
Στις Βρυξέλλες κατευθύνθηκε ο Μπουλέντ Σαμάι, ένας 61χρονος καθηγητής πανεπιστημίου ο οποίος τονίζει ότι δεν επέλεξε να φύγει από την Τουρκία, εκείνη τον έδιωξε. Αποχαιρέτισε τους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο Μπιλγί της Κωνσταντινούπολης επειδή «ούτε στη διάρκεια των διαλέξεων αισθανόμασταν ασφαλείς. Έπρεπε να προσέχουμε κάθε λέξη που ξεστομίζαμε. Μερικοί φοιτητές μας ηχογραφούν και βλέπουμε τα λόγια μας σε φιλοκυβερνητικά μέσα με την κατηγορία ότι προσβάλαμε τον Ερντογάν. Γράφουμε κάτι και αρχίζουμε να λαβαίνουμε απειλές και προσβολές».
«Στο παρελθόν είχα πολύ υγιή σχέση με τους θρησκευόμενους φοιτητές μου» συνεχίζει. «Σήμερα όμως αισθάνονται ότι εκείνοι είναι η ελίτ και εμείς οι παρίες. Πριν από χρόνια προσπαθούσαν να αποκτήσουν εξουσία. Τώρα που την έχουν, αμφισβητούν το δικαίωμά μας να την μοιραζόμαστε».
Ο Μπουλέντ Σομάι είναι ένας από τους 1.128 καθηγητές πανεπιστημίου που υπέγραψαν έκκληση προς την τουρκική κυβέρνηση το 2016 για να τερματίσει την ένοπλη σύγκρουση με τους Κούρδους. Ο πρόεδρος Ερντογάν τους κατηγόρησε για προδοσία. Ένας φιλοκυβερνητικός αρχιμαφιόζος τους προειδοποίησε ότι «θα χύσει το αίμα τους και θα κάνει μπάνιο μέσα σε αυτό». Τα πανεπιστήμια στα οποία εργάζονταν τους απέλυσαν.
Όσοι από αυτούς μπορούν εγκαταλείπουν την Τουρκία. Άλλοι περνούν από δίκη για «προπαγάνδα υπέρ της τρομοκρατίας».
Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου 2016, 60.000 άτομα έχουν συλληφθεί στην Τουρκία και 150.000 έχουν απολυθεί από τις δουλειές τους.
Οι τουρκικές αρχές δεν δίνουν επίσημα στοιχεία για το πόσοι κοσμικοί Τούρκοι μετανάστευσαν στο εξωτερικό την ώρα που ο θρησκευτικός εθνικισμός επικρατεί όλο και περισσότερο στη χώρα. Το BBC πραγματοποίησε την δική του έρευνα.
Μετά την έκκληση προς την κυβέρνηση για τον τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης με τους Κούρδους το 2016, 698 τούρκοι καθηγητές πανεπιστημίου κατέθεσαν αίτηση στην οργάνωση με έδρα τη Νέα Υόρκη Scholars at Risk (Πανεπιστημιακοί σε Κίνδυνο) προκειμένου να μεταφερθούν στο εξωτερικό σε μια ασφαλή θέση εργασίας.
Την τελευταία πενταετία, 17.000 Τούρκοι πήγαν στη Βρετανία, 7.000 στη Γερμανία και περίπου 5.000 στη Γαλλία.
Περισσότεροι από 4.500 τούρκοι εβραίοι _ σημαντικό ποσοστό της μικρής εβραϊκής κοινότητας της Τουρκίας _ κατέθεσαν αίτημα για εθνικότητα προς την Ισπανία και την Πορτογαλία. Οι δυο αυτές χώρες τους την προσφέρουν ως αντιστάθμισμα στον διωγμό των εβραίων από την Ιβηρική Χερσόνησο τον 15ο αιώνα _ τότε πολλοί είχαν καταφύγει στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Στη δεκαετία του ’60, οι Τούρκοι μετανάστευαν μαζικά προς την Γερμανία για να γίνουν εργάτες. Σήμερα μεταναστεύει από την Τουρκία ένα άλλο τμήμα του πληθυσμού: οι φιλελεύθεροι, οι διανοούμενοι και οι εύποροι. Και στα επόμενα χρόνια η Τουρκία θα πληρώσει το τίμημα αυτού του «brain drain».
