Αλλάζει το τοπίο στην ενέργεια

Ποδαρικό στη νέα χρονιά θα κάνουν νομοθετικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, που θα διευκολύνουν το άνοιγμα της αγοράς και το «επιχειρείν», μετά τα… σήματα λευκού καπνού των δανειστών για τον μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα.

Από την 1η Ιανουαρίου δίνεται σε όλους τους πολίτες το δικαίωμα της επιλογής προμηθευτή φυσικού αερίου. Εχει ήδη δοθεί η δυνατότητα στους εμπορικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 85% της εγχώριας ζήτησης αερίου, να επιλέγουν προμηθευτή, ενώ έχει ολοκληρωθεί και ο διαχωρισμός προμήθειας και διανομής του κλάδου.

Σε εκκρεμότητα παραμένει η αποχώρηση από τη λιανική αγορά της ΔΕΠΑ (Δημόσια Επιχείρηση Αερίου) ή η παραμονή της με μικρότερο ποσοστό. Το επικρατέστερο σενάριο –στηρίζεται στην τελευταίασυμφωνία με τους θεσμούς –προτείνει την αποχώρησή της από τηνΕΠΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας (το 49% των μετοχών κατέχει η ιταλικήEni) και την παραμονή της στην ΕΠΑ Αττικής με εξαγορά μεριδίου της ολλανδικήςShell,που κατέχει το 49% των μετοχών. Οι διαπραγματεύσεις με Shell και Eni βρίσκονται σε εξέλιξη και, εφόσον έχουν θετική κατάληξη, η ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού θα αξιολογήσει εάν τα νέα σχήματα ενισχύουν τη λειτουργία του ανταγωνισμού στην αγορά.

Τον Μάρτιο και εφόσον έχει ξεκαθαρίσει τι μέλλει γενέσθαι με ΔΕΠΑ,ShellκαιEni, αναμένεται να βάλει μπροστά το ΤΑΙΠΕΔ τον διαγωνισμό για την πώληση του 65% των μετοχών της ΔΕΠΑ.

Αλλο ένα ανοιχτό μέτωποαφορά το σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ με την πώληση του 40% του λιγνιτικού δυναμικού της, σε συμμόρφωση με την καταδικαστική απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μετά το κλείσιμο τηςσυμφωνίας με τουςδανειστές για το τελικό πακέτο των μονάδων που θα πουληθούν (3 και 4 της Μεγαλόπολης, η εν λειτουργία Μελίτη Ι στη Φλώρινα και η άδεια για την κατασκευή της Μελίτης ΙΙ, μαζί με τα ορυχεία), αναμένονται προς τα τέλη Ιανουαρίου τα αποτελέσματα τουmarkettest, το οποίο θα αναδείξει το επενδυτικό ενδιαφέρον. Αν δεν υπάρξουν δυσάρεστες εκπλήξεις, ο διαγωνισμός θα τρέξει τον ερχόμενο Μάιο, ώστε έως το τέλος του 2018 οι μονάδες να έχουν περάσει στα χέρια των ιδιωτών.

Βεβαίως, η κυβέρνηση θα πρέπειπαράλληλα να αναζητήσει και μια δίοδο για την εκτόνωση της έντασης που επικρατεί σε Μεγαλόπολη και Φλώρινα, με μπροστάρηδες τους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ, οι οποίοι επιχειρούν να βάλουν «φρένο» στο εγχείρημα. Σε περίπτωση που το πλάνο δεν προχωρήσει, ησυμφωνία με τουςθεσμούςπροβλέπει ότι πρέπει να προχωρήσουν σε πρόσθετα δομικά μέτρα.

Οσοναφοράτις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέργειας (τύπου ΝΟΜΕ),θα συνεχιστούν κανονικά το 2018, με την απομείωση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων να ξεκινά το 2019, μετά την απόσχιση των λιγνιτικών μονάδων από τη ΔΕΗ. Σχετικάμε την εισπραξιμότητα της επιχείρησης, έως τον Μάιο ο στενός και ευρύτερος δημόσιος τομέας θα πρέπει να της έχει καταβάλει το σύνολο των οφειλών του.Ηνέασυμφωνία με τουςδανειστές προβλέπει ακόμη την καταβολή στη ΔΕΗτου συσσωρευμένου ελλείμματοςτων 360 εκατ. ευρώ των ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας) από τον προϋπολογισμό του 2017.

Για την καθιέρωση του νέου μοντέλου λειτουργίας της ενεργειακής αγοράς, του περίφημουtargetmodel,με στόχο τη σύζευξη των αγορών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, προβλέπονται συγκεκριμένα βήματα εντός του νέου έτους. Με άλλα λόγια, ηελληνική αγορά πρέπει να αναδιοργανωθεί ώστε να συγκλίνει με το ευρωπαϊκό «μοντέλο – στόχο». Τη ραχοκοκαλιά της επικείμενης σύγκλισης των αγορώναποτελεί η δημιουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Εως τον Φεβρουάριο πρέπει να έχει συσταθεί ο νέος φορέας, τον Μάρτιο να έχουν εκδοθεί οι κώδικες της αγοράς, ώστε τον Αύγουστο του 2018 να ενεργοποιηθούν οι νέες αγορές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (Προθεσμιακή Αγορά, Προημερήσια Αγορά, Ενδοημερήσια Αγορά και Αγορά Εξισορρόπησης).

Τηνενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου, αλλά και των οδών διέλευσης επιδιώκει η Ελλάδα.Η διαφοροποίηση επιχειρείται να επιτευχθεί κυρίως με τον Διαδριατικό Αγωγό (Trans Adriatic Pipeline – ΤΑΡ) που θα μεταφέρει αζερικό αέριο. Ηδη έχει ολοκληρωθείτο 50% του έργου και η κατασκευή συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς, με στόχο τη λειτουργία του το 2020.

Για τον Διασυνδετήριο Αγωγό Φυσικού Αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB), που θα διοχετεύσει το φυσικό αέριο από τον TAP στο δίκτυο της Βουλγαρίας, ελήφθη η δεσμευτική απόφαση τον περασμένο Σεπτέμβριο, ώστε η έναρξη κατασκευής του να πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2018.

Παράλληλα, εντός του επόμενου έτους αναμένεται να προχωρήσουν οι διαδικασίες για δύο έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος –την κατασκευή της πλωτής δεξαμενής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη (FloatingStorageRegasificationUnit– FSRU)και τηναξιοποίηση του υπό εξάντληση κοιτάσματος της Καβάλας ως υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου. Τον Μάρτιο του 2018 σχεδιάζεται να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση για τηFSRU.

Σχετικά με την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, μετά την υπογραφή τηςσύμβασης μίσθωσης για την παραχώρηση του οικοπέδου 2 (δυτικά της Κέρκυρας) στην κοινοπραξίαTotal, Edison και ΕΛΠΕ, θα ξεκινήσει εντός του 2018 η επεξεργασία σεισμικών δεδομένων (2D) για 1.800 χιλιόμετρα. Σεισμικές εργασίες προγραμματίζονται και για το οικόπεδο τωνΙωαννίνων από την ισπανική Repsol Exploracion Ioannina και την Energean Oil & Gas. Εξελίξεις αναμένονται επίσης για τα τρία οικόπεδα σεΒόρειο Ιόνιο Πέλαγος, Νότιο Ιόνιο και δυτικά της Κρήτης,μετά τη δημοσίευση τωνσχετικών διαγωνισμών στις 4 Δεκεμβρίου στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Για τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα, όπως ανέφερεστις 12 Δεκεμβρίουο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπραςστηδιεθνή Διάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι, σκοπός είναι το 2030 το 50% της ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών της χώρας να προέρχεται από ΑΠΕ. Για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, το σχέδιο περιλαμβάνει πολλά βήματα.

Εως τονερχόμενο Μάρτιο θα εφαρμοστεί το νέο πλαίσιοτου μηχανισμού στήριξης των ΑΠΕ μέσω της διενέργειας διαγωνισμών, με τον πρώτο να αναμένεται τον Απρίλιο. Οπως ανέφερε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης, μιλώντας πρόσφατα από το βήμα τουσυνεδρίου «Ενέργεια και Ανάπτυξη 2017» που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), εντός του 2018 και το 2019 θα προκηρυχθούν διαγωνισμοί ισχύος ενός γιγαβάτ σε νέα έργα, που μεταφράζονται σε επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ.